Τι χρειαζόμαστε από τις συνεδριάσεις ΔΝΤ και Παγκόσμιας Τράπεζας

Δεδομένου ότι η ετήσια συνάντηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας πλησιάζει, θυμάμαι έντονα την εξαιρετική συλλογική αφύπνιση που κατέλαβε την ίδια συγκέντρωση πριν από πέντε χρόνια, γράφει ο Mohamed El – Erian,CEO της PIMCO, σχολιάζοντας την επικείμενη συνάντηση στην Ουάσινγκτον, 11-13 Οκτωβρίου.

Εκατοντάδες στελέχη από όλο τον κόσμο συνειδητοποίησαν ταυτόχρονα ότι η παγκόσμια οικονομία όπου κατοικούσαν ήταν στα πρόθυρα της πτώσης σε μια άβυσσο. Αυτή η συλλογική «παρέμβαση»

οδήγησε σε ασυνήθιστα ειλικρινείς πολιτικές συνομιλίες, σε κοινή ανάλυση και σε αξιοθαύμαστη πολιτική συνεργασία. Κορυφώθηκε έξι μήνες αργότερα, στην εξαιρετικά δραστήρια σύνοδο κορυφής της G20 στο Λονδίνο. Εκεί, οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις του κόσμου συμφώνησαν σε συντονισμένες δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές που βοήθησαν να παρακαμφθεί μια πολύ δαπανηρή παγκόσμια ύφεση. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι γλίτωσαν, κατά συνέπεια, από την καταστροφική φτώχεια και τη δυστυχία.

Οι προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία σήμερα δεν είναι τόσο τρομερές όπως πριν από πέντε χρόνια. Ωστόσο, δικαιολογούν σίγουρα μια ανανεωμένη συλλογική αφύπνιση – που, δυστυχώς, είναι απίθανο να υλοποιηθεί κατά τις ετήσιες συνεδριάσεις του τρέχοντος έτους. Το να κατανοήσουμε το γιατί είναι διδακτικό για τα μελλούμενα.

Πριν από πέντε χρόνια, τέσσερα μεγάλα θέματα συγκλόνισαν τους αξιωματούχους από όλο τον κόσμο, οδηγώντας σε ταχεία δράση και ουσιαστική συνεργασία: μια μεγάλη και ορατή σκανδάλη, με τη μορφή διαδοχικών αποτυχιών της αγοράς, η αναμφισβήτητη απόδειξη ότι το διεθνές εμπόριο και η οικονομική δραστηριότητα είχαν τελματώσει , η αναγνώριση ότι σχεδόν καμία χώρα δεν μπορούσε να απομονωθεί από την άσχημη διασυνοριακή ρύπανσης και η κατανόηση ότι οι σωστές εγχώριες πολιτικές αντιδράσεις, όπου χρειάζονταν, θα αποδεικνύονταν ανεπαρκείς αν επιδιώκονταν χωρίς την κατάλληλη διεθνή συνεργασία.
Όταν συγκεντρώθηκαν στην Ουάσιγκτον το 2008, η άτακτη κατάρρευση της Lehman Brothers λίγες εβδομάδες νωρίτερα είχε αποκαλύψει την ακραία ευπάθεια του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η μεταβλητότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών, όπως στον κρίσιμο τομέα των πληρωμών και του διακανονισμού, τραβούσαν το χαλί κάτω από ένα διευρυνόμενο σύνολο οικονομικών αλληλεπιδράσεων. Το εμπόριο έπεφτε κατακόρυφα, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη εξατμιζόταν και η μαζική ανεργία ήταν προ των πυλών.

Πέντε χρόνια αργότερα, ο χρηματοπιστωτικός τομέας δεν είναι πλέον μια άμεση πηγή συστημικής απειλής για την παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία σήμερα είναι κάθε άλλο παρά υγιής και υπολειτουργεί (τόσο όσον αφορά το εφικτό όσο και το επιθυμητό). Εκατομμύρια πολίτες των δυτικών οικονομιών, συμπεριλαμβανομένου και ενός ανησυχητικά υψηλού αριθμού νέων, είναι «μακροχρόνια άνεργοι». Αντιμετωπίζουν τις τρομακτικές προοπτικές της αυξημένης αποξένωσης και τα λιγότερο αποτελεσματικά δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας.
Οι οικονομικές απογοητεύσεις αυξάνουν την πολιτική πόλωση, υπονομεύοντας περαιτέρω την ικανότητα αντίδρασης των βασικών θεσμικών οργάνων. Οι εταιρείες δεν έχουν τη βούληση να επενδύσουν ακόμα και αν έχουν λεφτά. Και οι άμυνες των δυναμικών άλλοτε τμημάτων της παγκόσμιας οικονομίας -οι αναδυόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των συστημικά σημαντικών όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Τουρκία- δεν μπορούν πλέον να αντιμετωπίσουν τόσο αποτελεσματικά την αναστάτωση που προέρχεται από το εξωτερικό. Για άλλη μια φορά, είναι δύσκολο για οποιαδήποτε μεμονωμένη χώρα – είτε εξελιγμένη είτε αναπτυσσόμενη – να ξεπεράσει αποφασιστικά τις αρνητικές δευτερογενείς επιπτώσεις μιας χλιαρής παγκόσμιας οικονομίας.
Αλλά, δυστυχώς, δε θα πρέπει να περιμένουμε ούτε μια συλλογική αφύπνιση, ούτε μια παγκοσμίως συντονισμένη πολιτική προσέγγιση. Αντ’ αυτού, οι ανακοινώσεις που θα προκύψουν από τις επικείμενες παγκόσμιες πολιτικές συζητήσεις είναι πιο πιθανό να συγχαίρουν για την πρόσφατη «πρόοδο» από το να χρησιμεύσουν ως επείγουσες και αξιόπιστες εκκλήσεις για κοινή δράση. Εν τω μεταξύ, πίσω από τις κλειστές πόρτες, η ελκυστικότητα ενός επαναλαμβανόμενου παιχνιδιού επίρριψης ευθυνών είναι πιθανό να αποδειχθεί πιο δελεαστική από τις ειλικρινείς συνομιλίες και τις αναλύσεις που χρειάζονται για να οδηγηθούμε σε αποτελέσματα ωφέλιμα για όλους.
Στην πραγματικότητα, οι συνεδριάσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας θα προσθέσουν ελάχιστα στα εξής:
• να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο μίγμα οικονομικής πολιτικής στις προηγμένες οικονομίες που παραμένουν υπερβολικά εξαρτημένες από την πειραματική νομισματική πολιτική,
• να ενισχύσουν τις ικανότητες των αναπτυσσομένων χωρών για να αντιμετωπίσουν ένα ολοένα και πιο ασταθές παγκόσμιο πρότυπο ρευστότητας,
• να ενθαρρύνουν ιδιαίτερα τις υψηλά συστημικές οικονομίες (συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ) να συνδυάζουν καλύτερα τις εγχώριες πολιτικές προσεγγίσεις με τις παγκόσμιες επιπτώσεις τους,

• να παρέχουν ένα παγκόσμιο οικονομικό πλαίσιο που θα λειτουργήσει εν μέρει ως στήριγμα που θα συμβάλει στο να ξεπεραστούν οι μικροπρεπείς εγχώριες πολιτικές διαφορές.
Δυστυχώς, το καλύτερο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι η συνέχεια της δυναμικής πολλών ταχυτήτων που είναι προς το παρόν στο παιχνίδι – και συγκεκριμένα:
• μια σταδιακή επούλωση της οικονομίας των ΗΠΑ που, παρά την κάπως μεγαλύτερη αύξηση της ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, δεν είναι σε θέση να μετατρέψει τον εντυπωσιακό δυναμισμό σε ευρεία οικονομική ταχύτητα διαφυγής, αυξάνοντας την απασχόληση και μειώνοντας την ανισότητα,

• μια εθνική επισκευή του ισολογισμού στην Ευρώπη που, παρότι είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη, δεν επαρκεί από μόνη της για να προκαλέσει ευρεία οικονομική ανάκαμψη και την ουσιαστική δημιουργία θέσεων εργασίας και

• μια επιβράδυνση της ανάπτυξης στον αναδυόμενο κόσμο όπου οι συνεκτικές εγχώριες πολιτικές απαντήσεις υπονομεύονται όλο και περισσότερο από τις ασύμμετρες πολιτικές που ακολουθούν οι προηγμένες χώρες και οι μακροχρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες στο εσωτερικό.
Αυτό δεν είναι για να πούμε ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αξιωματούχοι θα είναι οι ίδιες με αυτές, όταν θα συναντηθούν ξανά σε 12 μήνες για τις ετήσιες συνεδριάσεις του 2014. Αντ ‘αυτού, θα αντιμετωπίσουν κατά πάσα πιθανότητα τις ανισότητες και τα εμπόδια για την ανάπτυξη που είναι πιο βαθιά ριζωμένα στη δομή της παγκόσμιας οικονομίας και ως εκ τούτου αποτελούν μια ακόμα μεγαλύτερη απειλή τόσο για την κυκλική όσο και για την κοσμική ευημερία. Πρόκειται για μια τραγική πραγματικότητα – και έναν πολύ θλιβερό προβληματισμό για την οικονομική μας διακυβέρνηση και τα πολιτικά συστήματα: ότι ο δρόμος με τις παρατεταμένες κακουχίες δεν προκαλεί ακόμα τον επείγοντα χαρακτήρα της πολιτικής που προκάλεσε η αποτυχία της Wall Street.

http://blogs.ft.com/the-a-list/2013/10/06/what-we-need-from-the-imfworld-bank-meetings/#axzz2gxqKW6Do