Συμπεράσματα από τις εκλογές της Κροατίας

Η έλλειψη σαφούς νικητή και η προσπάθεια δημιουργίας ενός κυβερνητικού συνασπισμού είναι το αποτέλεσμα της κάλπης.

Η συντηρητική αντιπολίτευση της Κροατίας, Κροατική Δημοκρατική Ένωση, φάνηκε να έχει ένα πλεονέκτημα έναντι του κεντροαριστερού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της κυβέρνησης, μετά τις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής. Αλλά το πιθανότερο άμεσο αποτέλεσμα της ψηφοφορίας είναι μια περίοδος σύγχυσης και δημιουργίας συμμαχιών.

Αυτό συμβαίνει γιατί κανένα κόμμα δεν έχει αρκετές έδρες για

να ελέγχει το κοινοβούλιο των 151 εδρών μόνο του. Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, με 45 τοις εκατό των καταμετρημένων ψήφων, έδωσαν στην Κροατική Δημοκρατική Ένωση (HDZ) 60 έδρες, ενώ στους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) 54. Στην τρίτη θέση ήρθε ένα νέο δεξιό κόμμα ανεξάρτητων που ονομάζεται «Μοστ» (Γέφυρα), με 19 έδρες.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το Ζάγκρεμπ θα καθυστερήσει την αντιμετώπιση πιεστικών ζητημάτων, όπως η βελτίωση της υποτονικής οικονομίας, η οποία είναι μία από τις χειρότερες σε επιδόσεις στην Ευρώπη από το 2008, καθώς και ο χειρισμός του μαζικού κύματος των μεταναστών που εγκαταλείπουν τη Μέση Ανατολή και περνούν στην Κροατία στην πορεία τους προς τη Γερμανία.

Ιδού τα τέσσερα πιο σημαντικά συμπεράσματα από τις εκλογές:

1) Η Κροατία αντιμετωπίζει δύσκολες διαπραγματεύσεις για η δημιουργία συνασπισμού που θα οδηγήσει σε μια σταθερή κυβέρνηση

Οι διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία συνασπισμού μπορεί να διαρκέσουν μήνες. Το σύνταγμα επιτρέπει ένα μέγιστο διάστημα δύο μηνών για να προσπαθήσει κάθε κύριο κόμμα να σχηματίσει κυβέρνηση. Ξένοι διπλωμάτες λένε ότι τα δύο κύρια κόμματα ενθαρρύνονται να ξεπεράσουν την μεταξύ τους αποστροφή και να σχηματίσουν ένα γερμανικού στιλ μεγάλο συνασπισμό. Αλλά οι διαφορές τους αφορούν τόσο στην ιστορία όσο και στην κουλτούρα και την πολιτική. Θα είναι πολύ δύσκολο να πείσουν τον απερχόμενο Πρωθυπουργό του SDP Ζόραν Μιλάνοβιτς να παραμερίσει – κάτι που θεωρείται από πολλούς ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή του HDZ σε συνασπισμό - και επίσης το SDP δεν θα θέλει για ηγέτη τον αρχηγό του HDZ Τόμισλαβ Καραμάρκο. Ο Ντεζάν Γιόβιτς, Κροάτης πολιτικός επιστήμονας, δήλωσε ότι ένας μεγάλος συνασπισμός είναι «εντελώς αδύνατος».

Η Γέφυρα των Ανεξάρτητων τα πήγε καλύτερα από το αναμενόμενο. Θεωρήθηκε ως πιθανός εταίρος του συνασπισμού για το HDZ. Αλλά ένας ανώτερος πολιτικός του HDZ είπε στο «Politico» ότι οι ανεξάρτητοι ήταν «σχεδόν παραληρηματικοί», με μία «γελοία ατζέντα». Η δέσμευση του Μοστ να μην συμμετέχει σε έναν συνασπισμό με το SDP ή το HDZ, εκτός και εάν του δοθεί η θέση του πρωθυπουργού, καθώς και οι μεταρρυθμιστικές υποσχέσεις των άλλων κομμάτων επίσης κάνουν προβληματική μια συμμαχία.

Άλλες επιλογές περιλαμβάνουν το SDP να σχηματίζει έναν συνασπισμό με οποιονδήποτε εκτός από το HDZ, ή μια κυβέρνηση μειοψηφίας με ένα από τα δύο μεγάλα κόμματα. Μια κυβέρνηση μειοψηφίας θα ήταν απίθανο να αντέξει μία πλήρη τετραετή θητεία και δεν θα είναι σε ισχυρή θέση για να ωθήσει απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

2) Οι οικονομικές προοπτικές εξακολουθούν να είναι ζοφερές

Η οικονομία της Κροατίας δεν έχει αναπτυχθεί από το 2008 στις περισσότερες μετρήσεις, και θα αναπτυχθεί κατά 0,9 τοις εκατό μόλις φέτος και 0,5 τοις εκατό το 2016, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη. Η ανεργία έφτασε το 16 τοις εκατό, ενώ το δημόσιο χρέος πλησιάζει το 90 τοις εκατό του ΑΕΠ.

Η Κροατία έχει απομακρυνθεί από τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, και την απελευθέρωση της εργατικής νομοθεσίας και των φορολογικών μεταρρυθμίσεων που θα μπορούσαν να τονώσουν την ανάπτυξη. Η εκστρατεία του SDP βασίστηκε στο να διαλαλεί την οικονομική ανάκαμψη και την απειλή των περικοπών από το HDZ. Το HDZ ξεκίνησε την εκστρατεία ζητώντας σκληρές μεταρρυθμίσεις, αλλά σύντομα σίγασε το μήνυμα, όταν αποδείχθηκε αντιδημοφιλές. Στελέχη του κόμματος, κατ’ ιδίαν, λένε ότι παραμένουν προσηλωμένοι στη μείωση του ελλείμματος και στην προώθηση μιας φιλο-επιχειρηματικής νομοθεσίας.

Ένας μεγάλος συνασπισμός θα μπορούσε να δώσει τον πολιτικό χώρο για τη μεταρρύθμιση- ενώ ο δημοσιονομικός συντηρητισμός του Μοστ θα μπορούσε να πείσει μια κυβέρνηση στην οποία θα συμμετέχει προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά το βράδυ της Κυριακής, ο αναλυτής της Nomura Τίμοθι Ας χαρακτήρισε το αποτέλεσμα ως «πιθανώς το χειρότερο σενάριο από τη σκοπιά της αγοράς», δεδομένης της πιθανότητας οι μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις για συνασπισμό να καθυστερήσουν τις μεταρρυθμίσεις.

3) Οι εκλογές είναι απίθανο να έχουν δραματικές επιπτώσεις στην προσφυγική κρίση

Η Κυβέρνηση Μιλάνοβιτς έχει κερδίσει διεθνή αναγνώριση και ευρεία εθνική στήριξη για την πολιτική της απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, τονίζοντας ότι τους ωθεί προς την Αυστρία και τη Γερμανία, ενώ προσπαθεί να προστατεύσει τα σύνορα της Κροατίας. Το HDZ φλέρταρε με την αντιμεταναστευτική ρητορική κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, με τη συντηρητική Πρόεδρο Κολίντα Γκραμπάρ-Κιτάροβιτς να προτείνει την κατασκευή ενός φράχτη στα σύνορα, όπως αυτός της γειτονικής Ουγγαρίας. Αλλά το μήνυμα δεν είχε απήχηση στους ψηφοφόρους, για τους οποίους οι μνήμες των προσφύγων που εγκατέλειψαν τους πολέμους της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990 είναι ακόμη νωπές.

Ενώ το HDZ λέει ότι θέλει την καλύτερη καταγραφή των αφίξεων και του συντονισμού με τις γειτονικές χώρες, είναι απίθανο να λάβει μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση στην κρίση. Το κόμμα εκτιμά τη σχέση του με τους Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες και αναμένεται να ακολουθήσει το παράδειγμά του Βερολίνου για να ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης.

4) Οι συγκρίσεις με την Πολωνία και την Ουγγαρία θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή

Ο οξύς πατριωτισμός του HDZ, ο κοινωνικός συντηρητισμός και οι επιθέσεις στις κομμουνιστικές ρίζες του SDP έχουν οδηγήσει μερικούς να το αντιμετωπίζουν ως μέρος του λαϊκίστικου και εθνικιστικού κύματος που σαρώνει την Κεντρική Ευρώπη, και περιλαμβάνει κόμματα όπως το Νόμος και Δικαιοσύνη στην Πολωνία και το Φιντέζ στην Ουγγαρία. Η ανησυχία που αισθάνονται οι φιλελεύθεροι σχετικά με το HDZ και τον ηγέτη του δεν διαφέρει από αυτήν που αισθάνονται πολλοί φιλελεύθεροι Πολωνοί και Ούγγροι για τις κυβερνήσεις τους.

Ο Πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν ενέκρινε δημοσίως τον Καραμάρκο ως τον μόνο που μπορεί να προστατεύσει την Κροατία «από ένα μαζικό μεταναστευτικό κύμα που απειλεί τη χώρα». Ωστόσο η παρέμβαση δεν έπαιξε σημαντικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία. Οι Κροάτες ψηφοφόροι έδωσαν μεγαλύτερη προσοχή στο τι συμβαίνει εντός των συνόρων τους, παρά στη Βαρσοβία και στη Βουδαπέστη. Επίσης, το HDZ κυβερνά την Κροατία κατά το μεγαλύτερο μέρος των 24 χρόνων από την ανεξαρτησία της, κι έτσι μάλλον δεν είναι ένα λαϊκίστικο κίνημα ενάντια στο κατεστημένο. Το κόμμα δεν έχει σχέδια να εισαγάγει τη φορολόγηση των τραπεζών που υπερασπίστηκαν το Φιντεζ και το Νόμος και Δικαιοσύνη και είναι υπέρ της Ευρώπης. Ενώ η ρητορική και το παρελθόν του κατά την περίοδο διακυβέρνησης της Κροατίας στους γιουγκοσλαβικούς πολέμους δείχνει ότι θα μπορούσε να έχει πιο δύσκολες σχέσεις με τη Σερβία ιδίως, οι παρασκηνιακές σχέσεις είναι εγκάρδιες και ο Καραμάρκο επιμένει ότι μπορεί να κάνει δουλειές με το Βελιγράδι, όπου οι πρώην υπερεθνικιστές ασκούν την εξουσία.

politico.eu

Διαβάστε περισσότερα