Ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί οι ιταλικές τράπεζες

Προσωρινή «ανάσα» πήραν χθες οι ιταλικές τράπεζες, οι μετοχές των οποίων «καβάλησαν» το κύμα της ανάκαμψης των διεθνών αγορών, στον απόηχο των καλύτερων του αναμενόμενου στοιχείων για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ.

Η ανάπαυλα αυτή, ωστόσο, δεν αλλάζει τη «μεγάλη εικόνα»:

Οι ιταλικές τράπεζες μοιάζουν με ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί και το Brexit που

εστίασε την προσοχή των επενδυτών στους «αδύναμους κρίκους» του ευρωπαϊκού χρηματοοικονομικού συστήματος, απειλεί να αναδειχθεί στον παράγοντα που θα την απασφαλίσει...

Πρωταγωνίστριες στις απώλειες

Παρότι το Brexit κλιμάκωσε τις πιέσεις στις ιταλικές τράπεζες, αυτές είχαν εκδηλωθεί με μεγάλη ένταση πολύ πριν το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου: Οι ιταλικές τράπεζες σέρνουν εδώ και μήνες τον «χορό των απωλειών» των τραπεζικών μετοχών διεθνώς. Και τούτο διότι τα χρόνια εγχώρια προβλήματά τους (με κυριότερο το βουνό των «κόκκινων» δανείων δανείων, ύψους 200 δισ. ευρώ ή 20% του συνόλου της Ευρωζώνης) προστέθηκαν στο τοξικό «κοκτέιλ» που δηλητηριάζει τον κλάδο διεθνώς και έχει ως βασικότερα συστατικά τα χαμηλά-αρνητικά επιτόκια (που ενώ δεν έχουν δώσει ακόμη ουσιαστική ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα πιέζουν ασφυκτικά τα επιτοκιακά περιθώρια των τραπεζών) και τους φόβους για επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, η συγκεντρωτική χρηματιστηριακή αξία των 20 μεγαλύτερων τραπεζών του κόσμου έχει μειωθεί κατά 465 δισ. δολάρια από την αρχή του έτους. Δεν είναι τυχαίο ότι την μεγαλύτερη υποχώρηση (-65%) παρουσιάζει η μετοχή της Unicredit, της μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας και μοναδικής εκπροσώπου της χώρας στο «κλαμπ» των τραπεζών που είναι σημαντικές για την ευστάθεια του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο επίκεντρο της ιταλικής τραπεζικής κρίσης πάντως δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή η «too big too fail» Unicredit, αλλά η αρχαιότερη τράπεζα του κόσμου και τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας Monte dei Paschi di Siena.

H ΜPS κινδυνεύει να «κοπεί» στα stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή EBA (τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στις 29 Ιουλίου), ενώ έχει λάβει τελεσίγραφο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να μειώσει κατά 40% τις επισφάλειές της σε ορίζοντα τριετίας. Για να επιτευχθεί αυτό, εκτιμάται ότι η τράπεζα θα χρειαστεί νέα κεφάλαια ύψους τουλάχιστον 4 δισ. ευρώ που είναι βέβαιο ότι δεν θα κατορθώσει να εξεύρει από τις αγορές χρήματος, λόγω του βεβαρημένου «μητρώου» της: Η MPS έχει αντλήσει πάνω από 15 δις. ευρώ μέσω αλλεπάλληλων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου από το 2008, έχει εμφανίσει ισόποσες ζημίες την περίοδο 2011-2014 και δεν έχει κατορθώσει να εξυγιάνει τον ισολογισμό της.

«Οχι» στα bail-in πάση θυσία

Η κρατική βοήθεια εμφανίζεται ως μονόδρομος, πλην όμως έχει ως προπαιτούμενο την ενεργοποίηση των νέων κανόνων της Ευρωζώνης που προβλέπουν «κούρεμα» μετόχων, ομολογιούχων και ενδεχομένως (ανασφάλιστων) καταθέσεων. Η κυβέρνηση της Ρώμης, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι η Monte dei Paschi και όχι μόνο στηρίζεται εν πολλοίς σε ιδιώτες μικροπενδυτές (που κατέχουν περίπου το 30% των ομολόγων που έχουν εκδώσει οι ιταλικές τράπεζες) βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν για την εξεύρεση φόρμουλας που θα της επέτρεπε να στηρίξει τις τράπεζες αποφεύγοντας το bail-in, που αποτελεί τον χειρότερο εφιάλτη του Ματέο Ρέντσι: Ο Ιταλός πρωθυπουργός έχει ακόμα στο στόμα του την πικρή γεύση από τη διάσωση τεσσάρων μικρών ομίλων στο τέλος του 2015 βάσει του νέου πλαισίου, που οδήγησε σε «κούρεμα» 12.000 μικροεπενδυτών που είχαν αγοράσει ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης αξίας 430 εκατ. ευρώ των εν λόγω τραπεζών ως αποταμιευτικό προϊόν.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και εκτιμάται ότι δεν είναι άσχετη με την ενίσχυση του αντισυστημικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο που προηγείται πλέον του Δημοκρατικού Κόμματος του Ρέντσι στις δημοσκοπήσεις. Ενα αντίστοιχο bail-in στην MPS (που έχει εκδώσει αντίστοιχα ομόλογα ύψους 5 δισ. ευρώ) θα μπορούσε να πυροδοτήσει γενικευμένη τραπεζική κρίση στην Ιταλία, με ορατό τον κίνδυνο της μόλυνσης του τραπεζικού κλάδου ολόκληρης της Ευρωζώνης, όπως προειδοποίησε προ ημερών ο (Ιταλός) πρόεδρος της γαλλικής SocGen Λορέντζο Μπίνι Σμάγκι. Θα μπορούσε επίσης να βυθίσει σε πολιτική κρίση τη χώρα, ίσως και πριν το δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος που έχει προκηρύξει ο Ρέντσι τον Οκτώβριο και από την θετική έκβαση του οποίου συναρτά την πολιτική του επιβίωση.

Διάσταση απόψεων στην Ευρωζώνη

Η «καυτή πατάτα» της στήριξης των ιταλικών τραπεζών διχάζει την Ευρωζώνη: Ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ -που απηχεί τη σκληρή γραμμή του Βερολίνου για δογματική προσήλωση στους κανόνες- δήλωσε ότι τα προβλήματα των ιταλικών τραπεζών δεν μπορούν να διορθωθούν παρακάμπτοντας τις ρυθμίσεις περί bail-in Στον αντίποδα, ο (Πορτογάλος) αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Βίτορ Κονστάνσιο, υιοθέτησε πιο επιεική στάση, υποστηρίζοντας ότι στο νέο δυσμενέστερο τοπίο για τις ευρωπαϊκές τράπεζες στον απόηχο του Brexit, οι πιο ευάλωτοι όμιλοι χρειάζονται «λελογισμένη» κρατική στήριξη.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης Ιγκάτσιο Βίσκο που δήλωσε χθες ότι «θα χρειαστεί κρατικό χρήμα για τη στήριξη των προβληματικών ιταλικών τραπεζών σε ένα σύστημα που εγκυμονεί πληθώρα κινδύνων για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρωζώνης», ενώ ο υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Παντόαν δήλωσε ότι τα περιθώρια ευέλικτης ερμηνείας των κανόνων της Ε.Ε. για τις τραπεζικές διασώσεις πρέπει να αξιοποιηθούν στο έπακρο υπό τις παρούσες συνθήκες. Η Κομισιόν σε ρόλο γεφυροποιού έστειλε μήνυμα ότι «λύσεις υπάρχουν». Μόνο που τα περιθώρια για τον Ρέντσι και την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης στενεύουν επικίνδυνα...

imerisia.gr

Διαβάστε περισσότερα