Ο Ερντογάν ψάχνει ψηφοφόρους για τις επόμενες εκλογές

Καθώς το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης της Τουρκίας γιορτάζει τα γενέθλιά του αυτό το μήνα, εμφανίστηκαν κίτρινες αφίσες με το πορτρέτο του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε στάσεις λεωφορείων και πινακίδες σε όλη τη χώρα. "Η αγάπη του ΑΚ είναι 16 ετών", δήλωναν, χρησιμοποιώντας το ακρωνύμιο για το κόμμα που κυριάρχησε στην τουρκική πολιτική καθόλη την ύπαρξη του -πλην ενός χρόνου. Αλλά ο φόβος στο προεδρικό μέγαρο είναι ότι μετά από μια δεκαετία στην εξουσία το πάθος και ο ρομαντισμός έχουν εκλείψει ανάμεσα στο κόμμα και τους υποστηρικτές του.

Με τις τοπικές, κοινοβουλευτικές

και προεδρικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το 2019, ο Ερντογάν, ο οποίος βοήθησε να ιδρυθεί το AKP, ήταν ασυνήθιστα ειλικρινής για τις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά. Ζήτησε το κόμμα να ξεκινήσει μια διαδικασία ανανέωσης, να ασκήσει πίεση στους "κουρασμένους" αξιωματούχους να παραιτηθούν και ζήτησε την αναθεώρηση των πολιτικών του. "Οι συνθήκες του αγώνα έχουν αλλάξει και εμείς πρέπει να αλλάξουμε", δήλωσε ο Ερντογάν αυτό το μήνα. "Μόνο αυτή τη φορά, η αλλαγή πρέπει να είναι ριζοσπαστική".

Η αναθεώρηση ξεκίνησε με τους επικεφαλής των περιφερειακών κλάδων του ΑΚΡ και αναμένεται να επεκταθεί και σε δημάρχους και μέλη του κοινοβουλίου. Αλλά θα χρησιμοποιηθεί και ως τρόπος για την ήσυχη εκκαθάριση εκείνων που συνδέονται με το κίνημα του Γκιουλέν, την ισλαμική αδελφότητα που κατηγορείται για την απόπειρα πραξικοπήματος πέρυσι, καθώς και για πρόσωπα που σχετίζονται με τη διαφθορά και όσους θεωρούνται ανεπαρκώς πιστοί απέναντι σε έναν πρόεδρο που κυριαρχεί εξ ολοκλήρου, λένε αξιωματούχοι του AKP.

Ο καταλύτης για την αναθεώρηση ήταν η εκπληκτικά μικρή νίκη του Ερντογάν στο δημοψήφισμα για ένα νέο σύνταγμα τον Απρίλιο που καταργεί τον ρόλο του πρωθυπουργού και ενισχύει ριζικά την προεδρία. Ο πρόεδρος κλονίστηκε από τη μικρή διαφορά της επίμαχης ψηφοφορίας. Το επίσημο αποτέλεσμα ανέδειξε την στήριξη για τις τροποποιήσεις στο 51,4%. Το δημοψήφισμα υπονομεύθηκε από ισχυρισμούς για νοθεία και έλαβε χώρα σε αυτό που οι διεθνείς εκλογικοί παρατηρητές ονόμασαν "αδικαιολόγητο πεδίο δράσης", με την κάλυψη των μέσων μαζικής ενημέρωσης σε μεγάλο βαθμό υπέρ της κυβέρνησης και δύο αρχηγούς της αντιπολίτευσης στη φυλακή. Η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα, οι δύο σημαντικότερες πόλεις της χώρας, ψήφισαν "όχι".

Τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά για έναν ηγέτη ο οποίος έχει αλλάξει ένα κοινοβουλευτικό σύστημα με ένα προεδρικό σύστημα, που σημαίνει ότι θα πρέπει να εξασφαλίσει πάνω από το 50 τοις εκατό των ψήφων στις επόμενες εκλογές για να διατηρήσει την εξουσία του. "Στις εκλογές του Νοεμβρίου 2002, ήρθαμε στην εξουσία με 34,4 τοις εκατό των ψήφων [υπό το κοινοβουλευτικό σύστημα]", δήλωσε πρόσφατα ο Ερντογάν, ο οποίος κατάφερε να ξανακερδίσει την ηγεσία του AKP μετά το δημοψήφισμα. "Τώρα δεν είναι εύκολο - είναι πιο δύσκολο". Κοιτάζοντας στις επόμενες εκλογές, οι σχεδιαστές στρατηγικής του ΑΚΡ ψάχνουν τώρα νέους τρόπους για να προσελκύσουν το εκλογικό σώμα, ειδικά τους 8 εκατομμύρια ψηφοφόρους της Τουρκίας ηλικίας 18 έως 25 ετών - μια ομάδα που ψήφισε "όχι" στο δημοψήφισμα.

Εσωκομματικές έρευνες δείχνουν ότι πολλοί θεωρούν δεδομένες τις επιτυχημένες επιδόσεις του κόμματος, όπως η βελτιωμένη υγειονομική περίθαλψη και η ελευθερία των γυναικών να φορούν την μαντίλα. Αξιωματούχοι του κόμματος έχουν κληθεί να παρουσιάσουν νέα έργα που επικεντρώνονται σε τοπικές περιοχές. "Η θεία Αϊζέ [ένας τυπικός ψηφοφόρος του ΑΚ] δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για το τρίτο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης ή τη νέα γέφυρα του Βοσπόρου", δήλωσε ένας πρόεδρος της επαρχίας. "Πρέπει να κάνουμε περισσότερα πράγματα που αγγίζουν τη ζωή της". Αλλά η αναδιαμόρφωση των τοπικών κομμάτων κινδυνεύει να προκαλέσει τριβές σε ένα σύστημα που εξαρτάται από τα δίκτυα προστασίας. "Όλοι είναι άνθρωποι κάποιου. Οι υπουργοί θα θέλουν να διατηρήσουν τους προέδρους των επαρχιών", δήλωσε ένας σύμβουλος κόμματος. Ωστόσο, το πραγματικό πρόβλημα, σύμφωνα με τους επικριτές εντός και εκτός του κόμματος, είναι ότι η αναδιαμόρφωση των εσωτερικών δομών δεν θα αντιμετωπίσει μια βαθύτερη δυσφορία.

Το AKP δεν είναι το μεγάλο κίνημα που ήταν κάποτε. Οι πάλαι ποτέ σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο πρώην πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ και ο πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός Μπουλέντ Αρίντς, έχουν παραγκωνιστεί υπέρ των πιστών του Ερντογάν. Υπάρχει ιδιαίτερη απογοήτευση στο κόμμα με την αυξανόμενη επιρροή του γαμπρού του προέδρου, του υπουργού Ενέργειας Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Ένας αξιωματούχος του κόμματος παραπονέθηκε ότι ο Ερντογάν, ο οποίος κατηγορεί τους επικριτές του ότι ανέπτυξαν ολοένα και πιο αυταρχικές και πολωτικές τακτικές, γνώριζε φανερά τις αδυναμίες όλων εκτός από τις δικές του. "Αναρωτιέμαι αν όταν πέφτει για ύπνο σκέφτεται: είναι πιθανό να είμαι και εγώ ο ίδιος κουρασμένος; Αλλά αυτή είναι μια ερώτηση που δεν μας επιτρέπεται να κάνουμε ", δήλωσε ο αξιωματούχος.

Παρά τη δυσαρέσκεια, λίγοι παρατηρητές αναμένουν από τον Ερντογάν να αντιμετωπίσει μια σοβαρή πρόκληση εκ των έσω. Για τη βάση των ψηφοφόρων του ΑΚΡ παραμένει το μεγαλύτερο κεφάλαιο του κόμματος. "Τα μέλη του κόμματος δεν είναι απόλυτα ικανοποιημένα από την ισχυρή εξουσία και την ηγεσία του", δήλωσε ο Εμρέ Τσαλισκάν, συν-συγγραφέας του βιβλίου "Η Νέα Τουρκία και οι δυσαρέσκειές της". Αλλά η συνεχιζόμενη τεράστια δημοτικότητα του Ερντογάν σημαίνει ότι υπάρχει πολύ μικρός χώρος για κριτική."Και παρόλη τη συζήτηση για την ανανέωση του ΑΚΡ, πολλά από τα μεγαλύτερα προβλήματα του προέδρου είναι εξωτερικά, όχι εσωτερικά. Πρέπει να στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη, να περιορίσει τις συνέπειες του πολέμου στη Συρία και να διαχειριστεί τις διαταραγμένες σχέσεις με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Δεδομένου αυτού του δύσκολου πλαισίου, ο Ερντογάν παροτρύνθηκε από ορισμένους στο υπουργικό συμβούλιο του να διεξάγει πρόωρες εκλογές. Αν και έχει απορρίψει δημόσια την ιδέα, πολλοί αναλυτές αναμένουν να ανακοινώσει εκλογές για τα τέλη του επόμενου έτους εάν η οικονομία είναι σταθερή. Πολλά διακυβεύονται. "Το 2019, το προεδρικό σύστημα που θεωρείται ως σχέδιο ζωής του Ερντογάν θα τεθεί σε ισχύ", έγραψε ο Αμπντουλκαντίρ Σελβί, δημοσιογράφος από το περιβάλλον του προέδρου, σε μια στήλη αυτού του μήνα. "Όποιος χάσει το 2019 χάνει τα πάντα. Ο νικητής τα παίρνει όλα".

ft.com

Διαβάστε περισσότερα