Καλώς ήλθατε ξανά στην κρίση της ευρωζώνης

Του Wolfgang Munchau

Έχετε παρατηρήσει ότι χρόνος ημιζωής της αισιοδοξίας στην  ευρωζώνη γίνεται όλο και μικρότερος; Έχουν περάσει μόνο τρεις εβδομάδες από τότε που ο Mario Draghi, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ανακοίνωσε το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων  χωρίς περιορισμούς. Φάνηκε τότε ότι αυτό το πρόγραμμα θα έδινε ένα τέλος στην κρίση ή τουλάχιστον στην οξεία της φάση.

Την περασμένη εβδομάδα οι επενδυτές – και Ισπανοί δημοσιογράφοι – ανακάλυψαν ξαφνικά με τρόμο ότι η Γερμανία δεν θα επιτρέψει τελικά στην Ισπανία να μετακυλήσει τους κινδύνους των τραπεζών της στον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας ESM, το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης. Το γεγονός αυτό φαίνεται ότι έρχεται σε αντίθεση με τη δήλωση της συνόδου κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης της 29ης Ιουνίου, η οποία έλεγε ότι είναι «επιτακτική ανάγκη να σπάσει ο φαύλος κύκλος μεταξύ τραπεζών και κρατών». Οι ηγέτες της ΕΕ κατέληξαν στη συμφωνία αυτή κατά τις πρώτες πρωινές ώρες μετά από μια διπλωματική ενέδρα που στήθηκε από τους πρωθυπουργούς της Ιταλίας και της Ισπανίας. Οτιδήποτε κι αν είχε συμφωνηθεί εκείνο το πρωί, κατανοήθηκε διαφορετικά στην Ισπανία και στη Γερμανία. Η ισπανική ερμηνεία ήταν ότι η ΕΕ θα υιοθετήσει μια τραπεζική ένωση από την αρχή του επόμενου έτους. Στη συνέχεια αυτή θα ενεργοποιούσε αυτόματα τη μετατόπιση του βάρους της ανακεφαλαιοποίησης του ισπανικού τραπεζικού τομέα από την Ισπανία στον ESM.

Αυτό δεν είναι το σκεπτικό με το οποίο η  Άνγκελα Μέρκελ και ο Βόφγκανγκ Σόιμπλε αντιλαμβάνονται το πνεύμα της συμφωνίας. Τις τελευταίες μέρες, αποσαφήνισαν τι είδους τραπεζική Ένωση θέλουν. Θα συνοψίσω στην συνέχεια η γερμανική θέση:

Πρώτον, δεν επιθυμούμε πραγματικά μια τραπεζική Ένωση, αλλά αν πρέπει να έχουμε μία, θα θέλαμε να περιοριστεί η αρμοδιότητα της πανευρωπαϊκής εποπτείας σε λίγες μεγάλες τράπεζες.

Δεύτερον, στην ιδανική περίπτωση ο επόπτης δεν θα πρέπει να είναι η ΕΚΤ. Εάν θα πρέπει να είναι η ΕΚΤ, θα πρέπει να υπάρχουν διασφαλίσεις, ισχυρότερες από αυτές που προτείνονται, για να εξασφαλιστεί ότι η νομισματική πολιτική παραμένει ανεξάρτητη από την τραπεζική εποπτεία.

Τρίτον, δεν θα πρέπει να υπάρχει κανένα κοινό αποθεματικό διασφάλισης των καταθέσεων

Τέταρτον, η τραπεζική Ένωση δεν θα πρέπει να ασχολείται με κληροδοτηθέντα προβλήματα, παρά μόνο τα προβλήματα που θα προκύψουν στο μέλλον. Το πρόγραμμα διάσωσης των ισπανικών τραπεζών θα παραμείνει ισπανικό.

Πέμπτον, ο ESM δεν μπορεί να αναλάβει άμεσα ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών  μέχρι να εφαρμοστεί πλήρως η τραπεζική ένωση. Αυτό θα πάρει πολλά χρόνια.

Το να ονομάσετε τα παραπάνω μια τραπεζική ένωση ή παραβίαση της συμφωνίας της 29 Ιουνίου, δεν έχει σημασία. Το θέμα είναι ότι δεν μπορείτε να επιβάλλετε μια τραπεζική Ένωση ενάντια στη ρητή βούληση της γερμανικής κυβέρνησης, του γερμανικού κοινοβουλίου, του γερμανικού λαού εν γένει και της Bundesbank. Υποψιάζομαι ότι η ΕΕ θα συμφωνήσει τελικά σε μια ανοησία. Αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν άσχετο με την