Η γερμανική στάση απέναντι στη Ρωσία δυσκολεύει τους G7

Όταν οι επτά ηγέτες του κόσμου θα συναντηθούν αυτό το Σαββατοκύριακο στη Γερμανία, η ημερήσια διάταξή τους θα περιλαμβάνει τη διατήρηση της πίεσης στη Ρωσία για την Ουκρανία, μια πολιτική για την οποία η καγκελάριος της χώρας υποδοχής, Άνγκελα Μέρκελ, μπορεί να βασιστεί στον Πρόεδρο Ομπάμα. Ωστόσο, παρόλα όσα η Μέρκελ έχει κάνει για να χρησιμοποιήσει την αυξανόμενη επιρροή

του έθνους της στην παγκόσμια σκηνή για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας, ο ρόλος της Γερμανίας στην προσπάθεια να απομονώσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν - που έχει αποκλειστεί από τη σύνοδο για δεύτερη συνεχή χρονιά- έχει αφήσει τη χώρα υποδοχής με ένα αίσθημα θυμού και λύπης για την ρήξη της σχέσης που καλλιεργούσε εδώ και δεκαετίες. «Ό,τι προσπαθήσαμε να χτίσουμε με τη Ρωσία τα τελευταία 25 χρόνια απομακρύνεται και είναι σε κίνδυνο», είπε ο Γκέρνοτ Ερλερ, απεσταλμένος της κυβέρνησης για τη Ρωσία και μεγάλο μέρος του παλιού σοβιετικού μπλοκ, ο οποίος επισκέπτεται την περιοχή από τα φοιτητικά του χρόνια στη δεκαετία του 1960.

Η αίσθηση της λύπης για την αδυναμία της Γερμανίας να φέρει τη Ρωσία στους κόλπους της Ευρώπης και να οικοδομήσει μια σχέση που θα ξεπερνά την αιματηρή ιστορία τους προέρχεται από τους οικονομικούς και ιδεολογικούς δεσμούς που χρονολογούνται επίσης από την εποχή που η χώρα χωρίστηκε στα δύο. Το 1970, ο Βίλι Μπραντ, ο πρώτος καγκελάριος από τη Δυτική Γερμανία που επισκέφθηκε την μεταπολεμική Πολωνία, αποδέχθηκε την ενοχή για τα ναζιστικά εγκλήματα στην Ανατολική Ευρώπη γονατίζοντας στο γκέτο της Βαρσοβίας. Από τότε, η χαλάρωση των εντάσεων που είναι γνωστή ως Οστπολιτίκ καθοδήγησε τη Γερμανία στις σχέσεις της με τη Ρωσία και το μπλοκ της.

Όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου, οι δύο χώρες ήρθαν τόσο κοντά όσο δεν είχαν έρθει ίσως ποτέ μέσα σε αιώνες συναλλαγών και μαχών. Με την εισβολή του στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Πούτιν άλλαξε τη δυναμική. Η επιλογή του το έφερε σε αντίθεση με τη Δύση και τόνισε, ιδιαίτερα στις Βαλτικές χώρες και την Πολωνία, τους παρατεταμένους φόβους του Ψυχρού Πολέμου σχετικά με τους πραγματικούς στόχους της Ρωσίας. Στη Γερμανία, ακόμα και βετεράνοι υποστηρικτές των στενών δεσμών προβληματίστηκαν από την αιματοχυσία που δεν θα μπορούσαν να φανταστούν πριν από περισσότερο από ένα χρόνο, σε μια Ευρώπη που νόμιζαν ότι είχε αφήσει πίσω της τους πολέμους.

Η Μέρκελ, η οποία μεγάλωσε στην Ανατολική Γερμανία και της οποίας η συντηρητική κοσμοθεωρία δεν φέρει κανέναν ρομαντισμό για τη Σοβιετική Ένωση, ωστόσο, εργάστηκε σκληρά για πολλά χρόνια για να κάνει τον Πούτιν διπλωματικό εταίρο. Εξακολουθούν να μιλούν συχνά, αν και οι σχέσεις τους είναι περισσότερο τεταμένες τους τελευταίους μήνες. Αλλά η απογοήτευση για το πώς αποδείχθηκαν τα πράγματα είναι ιδιαίτερα αισθητή στους κεντροαριστερούς εταίρους του συνασπισμού της, τους Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι κάποτε ήταν υπό την ηγεσία του Μπραντ. Ο πρώην καγκελάριος, Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος είναι προσωπικός φίλος του Πούτιν και εργάζεται σε μια θυγατρική του ρωσικού κολοσσού φυσικού αερίου Gazprom, έφτασε μέχρι και να πει ότι ήταν λάθος να μετατρέψει την Ομάδα των 8 σε Ομάδα των 7, αποκλείοντας τον Πούτιν από τις συνομιλίες. Ο Χέλμουτ Σμιτ, ο οποίος ως καγκελάριος το 1975 βοήθησε να ξεκινήσει η G7, συμπαθούσε τον Πούτιν. «Βλέπω ξεκάθαρα ότι ο Πούτιν είναι προσβεβλημένος από το γεγονός ότι, κατά την άποψή του, η Δύση δεν τον παίρνει αρκετά σοβαρά» δήλωσε ο 96χρονος Σμιτ στο πρακτορείο ειδήσεων DPA. Ο Σμιτ είπε ότι ο Ρώσος ηγέτης εκπλήρωνε αυτό που θεωρούσε ως καθήκον του, να αποκαταστήσει το ρωσικό κράτος, μετά τα χρόνια της «Άγριας Δύσης» υπό τον Μπόρις Γιέλτσιν.

Η επιχειρηματική κοινότητα, και η πλειοψηφία των ανθρώπων, έχουν υποστηρίξει σε μεγάλο βαθμό τη σκληρή στάση της Γερμανίας με τη Ρωσία, ιδιαίτερα μετά την κατάρριψη του μαλαισιανού επιβατικού αεροσκάφος πάνω από την Ουκρανία. Όμως, οι ηγέτες των δύο κύριων γερμανικών φορέων για την επιχειρηματική δραστηριότητα με τη Ρωσία έκαναν έκκληση προς την Μέρκελ να αφήσει τον Πούτιν να επιστρέψει στην Ομάδα των 7, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία ήταν απαραίτητη για να υπάρξει ειρήνη στην Ουκρανία, για να αντιμετωπιστεί το χάος στη Μέση Ανατολή ή να σφυρηλατήσουν μια συμφωνία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Κάποιοι προειδοποίησαν ότι η Δύση ρίσκαρε να χάσει τη Ρωσία, που έκανε συμφωνίες με την Κίνα, την Ινδία ή τη Μέση Ανατολή. «Η Ρωσία έχει μια εναλλακτική λύση για την Ευρώπη», είπε ο Σρέντερ. «Δεν ισχύει όμως και το αντίστροφο». Πέρυσι, οι ρωσο-γερμανικές επιχειρήσεις μειώθηκαν συνολικά κατά 18 τοις εκατό. Η Ρωσία, που παραμένει ένας συνεργάτης σε ορισμένες διπλωματικές επιχειρήσεις, είναι απίθανο να επιστρέψει στη σύνοδο κορυφής, εκτός και εάν ο πρόεδρος Πούτιν αλλάξει την πλεύση του στην Ουκρανία - μια δυνατότητα που φαινόταν ακόμη πιο απομακρυσμένη τις τελευταίες ημέρες, καθώς η εύθραυστη εκεχειρία φαινόταν να καταρρέει.

Ο νυν υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, Σοσιαλδημοκράτης, τόνισε την Πέμπτη ότι «δεν θα πρέπει να έχουμε κανένα συμφέρον στο να δούμε την G8 να γίνεται μόνιμα G7». «Χρειαζόμαστε επειγόντως τη Ρωσία», είπε, για να βοηθήσει στην επίλυση των συγκρούσεων στο Ιράκ, τη Λιβύη και τη Συρία και για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Ωστόσο η Δύση, πρόσθεσε, δεν θα μπορούσε να αγνοήσει ότι η Ρωσία έχει καταπατήσει το διεθνές δίκαιο. Ακριβώς, είπε η Μέρκελ, τονίζοντας ότι επτά, και όχι οκτώ, «θα πρέπει να καθίσουν στο τραπέζι» αυτό το Σαββατοκύριακο.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα