Η διχασμένη ΕΕ θα κηρύξει τη θρησκευτική ελευθερία στο εξωτερικό

Φωτο: presseurop

Η ΕΕ επεξεργάζεται κατευθυντήριες γραμμές για Ευρωπαίους διπλωμάτες σχετικά με το πώς να προωθήσουν τη θρησκευτική ελευθερία και το διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους, όταν εργάζονται στο εξωτερικό. Η αποστολή έχει τις παγίδες της, δεδομένου ότι η ίδια η ΕΕ είναι διχασμένη και διφορούμενη, όσον αφορά το θέμα, γράφει η εφημερίδα Trouw του Άμστερνταμ.

Δεν υπάρχουν πολλές χώρες της ΕΕ που να είναι ουδέτερες, όταν πρόκειται για τη θρησκεία. Η βασίλισσα της Αγγλίας είναι επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας, τα ολλανδικά κέρματα ευρώ φέρουν το κείμενο «Ο Θεός είναι μαζί

μας» και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν έχει αντίρρηση για τον Εσταυρωμένο στα ιταλικά δημόσια σχολεία. Παρά τη σημαντική ανοχή για τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ της Εκκλησίας και των κρατών μελών της ΕΕ, οι ευρωπαίοι διπλωμάτες που επισκέπτονται ξένες χώρες σύντομα θα πρέπει να τηρούν ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών με στόχο την προώθηση θρησκευτικά ουδέτερων κυβερνήσεων που θα διασφαλίζουν τις θρησκευτικές ελευθερίες. Διάφοροι συμμετέχοντες σε πρόσφατη συνάντηση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συζήτηση σχετικά με τη θρησκευτική ελευθερία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν μια άσκηση στην ευσέβεια.

Πρώτα «να καθοριστεί η ευρωπαϊκή ταυτότητα»

«Θα πρέπει πρώτα να καθορίσουμε μια ευρωπαϊκή ταυτότητα, προτού προσπαθήσουμε να την εξαγάγουμε», δήλωσε ο Lorenzo Zucca, νομικός εμπειρογνώμονας που διδάσκει στο King ‘s College του Λονδίνου, ο οποίος είχε προσκληθεί στη συζήτηση. «Ο καθένας ξέρει πόσο δύσκολο είναι να μιλήσουμε για τη θρησκεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Η τρέχουσα αναταραχή στην ουγγρική κυβέρνηση, η οποία έχει επιβάλει τον Ρωμαιοκαθολικισμό στα δημόσια ιδρύματα, και η συναισθηματική συζήτηση σχετικά με την αναφορά στην «εβραϊκή-χριστιανική παράδοση» της Ευρώπης στο απορριφθέν Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της δυσκολίας του θέματος.

Ο Robert-Jan Uhl, σύμβουλος για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, συστήνει στην ΕΕ να υιοθετήσει μια πολύ πρακτική προσέγγιση. «Αυτό αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα, για παράδειγμα, ότι οι άνθρωποι μπορούν να εισάγουν και να διανέμουν θρησκευτική λογοτεχνία και ότι οι κρατούμενοι λαμβάνουν τα γεύματα που συμμορφώνονται με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους». Λέει ότι τα χορτοφαγικά γεύματα δεν ήταν αρχικά διαθέσιμα σε βουδιστές κρατούμενους στην Πολωνία. «Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι θρησκευτικές διατροφικές πρακτικές πρέπει να γίνονται σεβαστές».

Το δικαίωμα να μην πιστεύεις

Ο Uhl επισημαίνει και ένα άλλο πρόβλημα, σύμφωνα με το οποίο πολλά έθνη είναι έτοιμα μόνο να προστατεύσουν μια θρησκεία μειονότητας, όταν οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να εγγραφούν επίσημα ως πιστοί. «Αυτό είναι παράλογο. Θα πρέπει να είναι σε θέση να λατρεύουν όποιον θέλουν, χωρίς να χρειάζεται να εγγραφούν εκ των προτέρων. Η ΕΕ πρέπει να επικρίνει την πρακτική αυτή».

Δύο ολλανδοί ευρωβουλευτές πίεσαν σκληρά για τις κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες αναμένεται να εγκριθούν από τους υπουργούς της ΕΕ τον Ιούνιο. Ο Peter van Dalen (Χριστιανική Ένωση) και ο Dennis de Jong (Σοσιαλιστικό Κόμμα), συνέταξαν το σχέδιο, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης. «Το δικαίωμα να αλλάξεις θρησκεία ή να μην έχεις θρησκεία είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Και ενώ αυτό θα οδηγούσε αναμφίβολα σε αποκλεισμό σε ορισμένες χώρες, η ελευθερία των θρησκευτικών πεποιθήσεων ισχύει εξίσου με το δικαίωμα να μην πιστεύεις».

Η ΕΕ θα εξετάσει την στάση της

Ο Jean-Bernard Bolvin της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, αναγνωρίζει ότι η θρησκευτική αδικία συμβαίνει και στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει σχεδόν καμία εξουσία σε αυτόν τον τομέα, ενώ τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συχνά ακολουθούν εκτεταμένες περιόδους διαβούλευσης πριν την έκδοση αποφάσεων, οι οποίες δεν τηρούνται πάντα. «Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μεταβάλλει το γεγονός, όμως, ότι θα μπορούσαμε να δώσουμε πραγματικά προσοχή στο θέμα, στο πλαίσιο της εξωτερικής μας πολιτικής. Δεν είναι στις προθέσεις μας να υποστηρίξουμε ότι μόνο ένα κοσμικό κράτος είναι απολύτως ηθικό. Ωστόσο, αν ορισμένα τμήματα του πληθυσμού υφίστανται διακρίσεις ή οι άνθρωποι απαγχονίστηκαν για τις πεποιθήσεις τους, τότε είναι καλό οι πολίτες να γνωρίζουν τι είδους νομικές αντιρρήσεις μπορεί να έχουν». Πιστεύει επίσης ότι η συζήτηση για το θέμα αυτό θα αποδειχθεί αποτελεσματική στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Αυτό θα οδηγήσει τα έθνη της ΕΕ να εξετάσουν πιο προσεκτικά τη στάση τους», υποστηρίζει.

presseurop.eu