Γιατί το Brexit αποτελεί πλήγμα για το ΝΑΤΟ

Για άλλη μια φορά οι ΗΠΑ επωμίζονται το καθήκον της διατήρησης του δυτικού κόσμου, σχολιάζει ο Stefano Stefanini, πρώην μόνιμος αντιπρόσωπος της Ιταλίας στο NATO και μέλος του Κέντρου Brent Scowcroft για τη Διεθνή Ασφάλεια του Ατλαντικού Συμβουλίου.

Τι διαφορά μπορεί να κάνει μια ημέρα… Στις 23 Ιουνίου, 17,4 εκατ. βρετανοί ψηφοφόροι ψηφίσαν υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και ενώ αυτοί αντιπροσωπεύουν

ένα πολύ μικρό 0,14 τοις εκατό του 880.900.000 πληθυσμού των χωρών μελών του ΝΑΤΟ, η ψήφος τους μετατοπίζει ριζικά το επίκεντρο της συνόδου κορυφής της Συμμαχίας στην Βαρσοβία αυτή την Παρασκευή και το Σάββατο και θα διαμορφώσει το μέλλον της για τα επόμενα χρόνια.

Προμελετημένο προσεκτικά ως μια άσκηση αποτροπής της Ρωσίας για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών για την ασφάλεια στην περιοχή της Μεσογείου, το Brexit κάνει τη Βαρσοβία, πρώτα απ 'όλα, μια σύνοδο κορυφής για τη Δύση. Κατακερματίζοντας την ΕΕ, η Βρετανία έχει βάλει ένα ερωτηματικό πάνω από τη Δυτική συνοχή. Εάν η ΕΕ μπορεί να χωριστεί, γιατί όχι και το ΝΑΤΟ; Πέρα από το επίσημο ανακοινωθέν, οι φίλοι και οι εχθροί θα παρακολουθούν τη γλώσσα του σώματος για να πουν αν η Ατλαντική κοινότητα μπορεί να μείνει ενωμένοι. Οι καθησυχαστικές σημειώσεις από τη Βαρσοβία δεν είναι αρκετές για να σταματήσει το θέμα του κατακερματισμού της δυτικής συμμαχίας.

Ενώ πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με τις οικονομικές, πολιτικές και δημοσιονομικές συνέπειες από το βρετανικό δημοψήφισμα, πολύ λίγα έχουν ειπωθεί για τις γεωπολιτικές συνέπειες και την ασφάλεια. Η αυστηρότερη προειδοποίηση ήρθε από τον πρώην Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, και έπεισε τον ευρωπαϊστή Γιαπ ντε Χουπ Σέφερ, ο οποίος δεν μασάει τα λόγια του: "το Βrexit είναι άσχημα νέα για το ΝΑΤΟ". Πέρα από τον Ατλαντικό, ενώ ομολογεί τον "σεβασμό" για την απόφαση των Βρετανών ψηφοφόρων, η Ουάσιγκτον δεν κρύβει την ανησυχία της.

Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι ανησυχίας για τις επιπτώσεις του Brexit στο ΝΑΤΟ. Ο πρώτος έχει να κάνει με τους υποστηρικτές του Brexit σε όλη την Ευρώπη, οι οποίοι δεν κρύβουν τον απώτερο στόχο τους να "καταστρέψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση". Τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη, από το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο ως το Λαϊκό Κόμμα Η Σλοβακία μας, δεν είναι μόνο ξενοφοβικά και αντι-ευρωπαϊκά, αλλά και βαθιά αντι-αμερικανικά. Δεν κρύβουν την συμπάθειά τους προς την αυταρχική κυρίαρχη δημοκρατία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Εάν αυτά τα κόμματα έρθουν στην εξουσία ή έρθουν κοντά, θα μπορούσε να ανατρέψουν την πολιτική των χωρών όπως η Γαλλία, η Ολλανδία, η Δανία και ίσως ακόμη και το Ηνωμένο Βασίλειο, κατά του ΝΑΤΟ.

Ο δεύτερος λόγος ανησυχίας είναι το αβέβαιο μέλλον της εξωτερικής πολιτικής της Βρετανίας και ο παραδοσιακός ρόλος της στο πλαίσιο του Ατλαντικού. Επί δεκαετίες, το Λονδίνο έπαιξε επιδέξια τον καλά προβαρισμένο ρόλο του κεντρικού άξονα μεταξύ της Ουάσιγκτον και των ευρωπαίων συμμάχων. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει χρησιμοποιήσει την επιρροή της "ειδικής σχέσης" με τις ΗΠΑ και τη θέση του μέσα στη σκηνή της ΕΕ για να καθησυχάσει τις δύο πλευρές του Ατλαντικού - και τα κατάφερε περίφημα. Οι Συντηρητικοί πολιτικοί που τώρα συναγωνίζονται για να διαδεχθούν τον Ντέιβιντ Κάμερον θα αρνηθούν σθεναρά οποιαδήποτε αλλαγή στους μακροχρόνιους διατλαντικούς δεσμούς της Βρετανίας. Θα διεκδικήσουν να συνεχίσουν να επιδιώκουν τους ίδιους στόχους με αυξημένη ελευθερία και αποφασιστικότητα. Αλλά θα είναι σε θέση να το κάνουν;

Εκτός της ΕΕ, η βρετανική εξωτερική πολιτική αντιμετωπίζει μια ριζική αλλαγή. Δεν θα είναι αισθητή από την αρχή, και σίγουρα όχι στη Βαρσοβία. Μπορεί να χρειαστούν έως και δύο χρόνια για να ξεμπερδέψει η Βρετανία από τους ευρωπαϊκούς δεσμούς της. Αλλά με το Ηνωμένο Βασίλειο να μην είναι πλέον σε θέση να μεσολαβήσει με την ΕΕ, η Ουάσιγκτον θα επιδιώξει άμεσο διάλογο και συνεργασία με το Βερολίνο και το Παρίσι. Άλλοι σύμμαχοι, όπως η Ιταλία ή οι Κάτω Χώρες, θα ανταγωνίζονται για να αντικαταστήσουν το Λονδίνο ως διατλαντικοί συνδετικοί κρίκοι.

Το διαζύγιο μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει ρήξεις, μικρές και μεγάλες, μέσα στο δυτικό στρατόπεδο. Σε μια αντιστροφή των ρόλων, η Ουάσιγκτον είναι πιθανό να παίξει τον ρόλο του μεσολαβητή μεταξύ του Λονδίνου και των ευρωπαϊκών πρωτευουσών, ιδιαίτερα του Βερολίνου και του Παρισιού. Έτσι, για άλλη μια φορά οι ΗΠΑ θα επωμιστούν το καθήκον της διατήρησης της ενότητας της Ατλαντικής κοινότητας. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, η ασφάλεια στην Ευρώπη φαινόταν να είναι δεδομένη. Αυτή ήταν η υπόθεση πίσω από τον "άξονα προς την Ασία" της κυβέρνησης Ομπάμα και του δόγματος "leading from behind" (ηγεσία από πίσω) της εξωτερικής πολιτικής. Πρώτη η Ρωσία γκρέμισε αυτή την ψευδαίσθηση με την προσάρτηση ουκρανικού εδάφους το 2014. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία ξεχύθηκε πάνω στην Ήπειρο με τους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και την αυξανόμενη απειλή της τρομοκρατίας από το ISIL. Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι ένα έργο σε εξέλιξη ακόμα. Τώρα το Brexit είναι ένα περιττό στρατηγικό σφάλμα αυτοτραυματισμού.

Η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι έτοιμη να ανακαλύψει ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια απαιτεί ανανεωμένη δέσμευση και παρουσία της Αμερικής. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να ζητήσει από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ περισσότερες και καλύτερες αμυντικές δαπάνες και δικαιότερο στρατιωτικό επιμερισμό των βαρών. Αυτή τη φορά η Ευρώπη είχε ακούσει καλύτερα και όχι μόνο στα λόγια. Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι ο στρατιωτικός προϋπολογισμός. Στον απόηχο του Brexit, η Ευρώπη κινδυνεύει και πάλι να κατακερματιστεί. Θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ να αποτρέψουν την αποσύνθεση της Ευρώπης.

politico.eu

Διαβάστε περισσότερα