Γιατί ο Πούτιν λατρεύει το Brexit

Όταν 17,4 εκατ. Βρετανοί ψήφισαν να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έκαναν σε μια μέρα αυτό που ο Πούτιν δεν μπόρεσε να επιτύχει σε πάνω από μιάμιση δεκαετία, γράφει ο Andrew Foxall.

Η απόφαση του δημοψηφίσματος στη Βρετανία τον περασμένο μήνα να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βυθίσει την Ευρώπη σε κρίση. Θα υπάρξουν θεσμικές και πολιτικές αναταραχές τα επόμενα χρόνια, ενώ θα επεξεργάζονται τους όρους απεμπλοκής της Βρετανίας. Η ικανότητα

τόσο της Βρετανίας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διατηρήσουν τη διεθνή επιρροή τους και να παραμείνουν σημαντικές δυνάμεις στην παγκόσμια σκηνή είναι υπό αμφισβήτηση, με δυνητικά ολέθριες συνέπειες για την τάξη στην ήπειρο.

Είναι μια θλιβερή κατάσταση. Και ένα άτομο που το καταλαβαίνει πολύ καλά αυτό είναι ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Πούτιν έχει περάσει τα τελευταία 16 χρόνια προσπαθώντας να αποσταθεροποιήσει τη Δύση. Έχει ασκήσει μια εξωτερική πολιτική με στόχο τον εκφοβισμό των γειτόνων της Ρωσίας, υπονόμευε την ευρωατλαντική ενότητα και αμφισβήτησε την μεταψυχροπολεμική διεθνή τάξη. Ωστόσο, κάθε μία από τις προσπάθειες του Πούτιν να διαιρέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποτύχει. Στάθηκε ενωμένη καθ' όλα τα οικονομικά εμπάργκο της Ρωσίας, τις οικονομικές ανατροπές, τις αποκοπές της ενέργειας και τις στρατιωτικές επεμβάσεις.

Αυτή η ενότητα δεν υπάρχει πια. Όταν 17,4 εκατ. Βρετανοί ψήφισαν να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 23 Ιουνίου, έκαναν σε μια μέρα αυτό που ο Πούτιν δεν μπόρεσε να επιτύχει σε πάνω από μιάμιση δεκαετία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χάσει έναν από τους ισχυρότερους υποστηρικτές των κυρώσεων κατά της Ρωσίας για τον πόλεμο που ο Πούτιν διεξάγει στην Ουκρανία. Αυτό θα ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων υπέρ των κρατών- μελών, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου και της Σλοβενίας, που είναι έτοιμες να άρουν τις κυρώσεις που συνδέονται με την τήρηση των δεσμεύσεων της Ρωσίας στην δεύτερη συμφωνία του Μινσκ, την ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία που υπεγράφη τον Φεβρουάριο του 2015. Η Ρωσία έχει, κατά το παρελθόν έτος, προωθήσει τις διμερείς σχέσεις με εκείνες τις χώρες που θεωρεί φιλικές προς τη Μόσχα - όπως η Ελλάδα, η Αυστρία και η Ουγγαρία- και θα συνεχίσει να το πράττει.

Αν και οι κυρώσεις του Μινσκ πρόσφατα επεκτάθηκαν για άλλους έξι μήνες, υπάρχει κόπωση στις Βρυξέλλες. Η εφημερίδα της Σλοβακίας "Dennik Ν" ανέφερε το Φεβρουάριο ότι ο πρωθυπουργός της χώρας, Ρόμπερτ Φίκο, είχε πει για τις κυρώσεις: "Όσο πιο γρήγορα απομακρυνθούν, τόσο το καλύτερο". Τον περασμένο μήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαγιερ, υποστήριξε ότι "δεν είναι αυτοσκοπός" και θα πρέπει να καταργηθούν. Όταν ακυρωθούν, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχει παραχωρήσει το δικαίωμα στη Ρωσία να εισβάλει ή να παρέμβει σε ό,τι έδαφος θέλει. Ο αυταρχισμός της Μόσχας θα έχει νικήσει την φιλελεύθερη δημοκρατία των Βρυξελλών.

Υπάρχουν επίσης φόβοι για ένα "ντόμινο" Brexit στην Ευρώπη. Ο πρόεδρος της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι "θα πρέπει να γίνουν τα πάντα" για να προληφθεί η αποχώρηση και άλλων χωρών από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Πούτιν το ξέρει αυτό, το οποίο είναι και ο λόγος που καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για την καλλιέργεια και τη χρηματοδότηση ευρωσκεπτικιστικών ομάδων σε όλη την ήπειρο.

Το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας έλαβε δάνειο 11,7 εκατ. δολ. από μια ρωσική τράπεζα το 2014. Το Κρεμλίνο έχει επίσης καλλιεργήσει δεσμούς με ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα όπως το Τζόμπικ της Ουγγαρίας, το Λαϊκό Κόμμα της Σλοβακίας και το Ατάκα της Βουλγαρίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν τόσο για την αποφασιστικότητά της Μόσχας να εκμεταλλευτεί την Ευρωπαϊκή διχόνοια, που τον Ιανουάριο ο Τζέιμς Κλάπερ, διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, άρχισε μια επανεξέταση για την παράνομη χρηματοδότηση ευρωπαϊκών κομμάτων από τη Ρωσία.

Το μέλλον της Βρετανίας βρίσκεται σε κίνδυνο: τόσο στη Σκωτία όσο και στη Βόρεια Ιρλανδία, μεγάλα πολιτικά κόμματα (το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας και το Σιν Φέιν αντίστοιχα) είναι έτοιμα να απαιτήσουν περαιτέρω δημοψηφίσματα για το αν θα εγκαταλείψουν το Ηνωμένο Βασίλειο. Το RT - το αγγλόφωνο κανάλι-φερέφωνο του Πούτιν - θα επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό σε πιθανή μελλοντική εκστρατεία για αποχώρηση της Σκωτίας ή της Βόρειας Ιρλανδίας.

Στις Κάτω Χώρες, στη Γαλλία και στην Ιταλία, αντι-ευρωπαϊστές και, σε ορισμένες περιπτώσεις αντι-δημοκράτες πολιτικοί αμφισβητούν την ένταξη των χωρών τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Γκέερτ Βίλντερς, ο δεξιός Ολλανδός πολιτικός, χαρακτήρισε το Brexit "ένα φανταστικό αποτέλεσμα" και προέβλεψε ότι "η Ολλανδία θα είναι η επόμενη". Η Μαρίν Λεπέν, ηγέτης του Εθνικού Μετώπου, ζήτησε οι γάλλοι πολίτες να έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν. Ο Ματέο Σαλβίνι, επικεφαλής του αντι-μεταναστευτικού κόμματος Λίγκα του Βορρά της Ιταλίας, έγραψε: "Τώρα είναι η σειρά μας".

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να είναι ένας διστακτικός "παίκτης" στην εξωτερική πολιτική, αλλά είναι ένα βασικό μέρος της στρατιωτικής αρχιτεκτονικής και της ασφάλειας της Δύσης. Μετά το Brexit, η Ένωση δεν έχασε μόνο ένα από τα πιο ικανά μέλη της, αλλά και μία από τις δύο πυρηνικές δυνάμεις της και μία από τις δύο έδρες της στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Όταν η Βρετανία φύγει από την Ευρώπη, η Ένωση λέει επίσης αντίο και στη χώρα της με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες και σε μία χώρα με τις πιο ικανές υπηρεσίες ασφαλείας και πληροφοριών. Το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να παρέχει ένα πλαίσιο συλλογικής άμυνας, αλλά οι Βρυξέλλες θα έχουν χάσει πλέον τον πιο διαρχή δεσμό τους με την Ουάσιγκτον. Με αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χάσει την πιο αξιόπιστη φωνή τους στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Πούτιν τσέκαρε την διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν εισέβαλε η Ουκρανία το 2014. Η ασφάλεια της ηπείρου είναι τώρα σε μια επικίνδυνη δοκιμασία: Αν ο Πούτιν αισθάνεται αδυναμία, θα μπει στον πειρασμό για περαιτέρω επιθετικότητα. Η δυναμική είναι με το μέρος του. Κατά τα τελευταία χρόνια, έχει αποκαταστήσει την αυταρχική ηγεσία στη Ρωσία, σταμάτησε την ανατολική επέκταση του ΝΑΤΟ, επέκτεινε την επιρροή της Ρωσίας σε μεγάλα τμήματα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, με τη δημιουργία της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, και επέκτεινε την επιρροή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή. Το κατασταλτικό στυλ της κυβέρνησης του εμπνέει τους Ευρωπαίους θαυμαστές: ο αυταρχικός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, έχει ζητήσει η χώρα του να εγκαταλείψει τη φιλελεύθερη δημοκρατία και να γίνει ένα "ανελεύθερο κράτος", όπως η Ρωσία.

Η Βρετανία έχει κάνει την επιλογή της. Το Brexit ήρθε σε μια μοιραία στιγμή της ευρωπαϊκής ιστορίας. Η πρόοδος προς μια Ευρώπη ενιαία και ελεύθερη έχει σταματήσει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιο αδύναμη, η Ρωσία είναι ισχυρότερη, και ο Πούτιν σίγουρα το γνωρίζει.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα