Γιατί η Ευρώπη άλλαξε τη Βρετανία προς το καλύτερο

Εκτός από τα χρήματα για τα έργα υποδομής, η ένταξη στην ΕΕ έχει δώσει στους Βρετανούς την ευκαιρία να δουν πώς οι Ευρωπαίοι κάνουν τα πράγματα και τι θα μπορούσαν οι ίδιοι να κάνουν καλύτερα, γράφει στον Independent η ειδική αναλύτρια Mary Dejevsky.
Η έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη Smith Square, όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στεγάζονται στο Λονδίνο, είναι το ίδιο κτίριο

– το πρώην Κεντρικό Γραφείο του Συντηρητικού Κόμματος – όπου η Μάργκαρετ Θάτσερ γιόρτασε τις εκλογικές νίκες της. Και όταν εγκαινιάστηκε επίσημα με τη νέα του μορφή, πριν από δύο χρόνια περίπου, οι συγκεντρωμένοι φιλοευρωπαϊστές έκαναν πλάκα με το πώς ο υπουργός Εξωτερικών θα κατάφερνε να μην φωτογραφηθεί κάτω από τη σημαία της Ευρώπης – τα δημόσια κτίρια στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι σχεδόν τα μόνα στην ΕΕ που δεν έχουν τη σημαία της Ένωσης μαζί με την εθνική σημαία.

Έτσι, υπήρχαν πολλά φαντάσματα στο κόμμα όταν η τρόικα των επιφανών βρετανών ευρωπαϊστών επέλεξε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την έναρξη της εκστρατείας για το «ναι». Ο Κεν Κλαρκ (Συντηρητικός, υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου), ο Λόρδος Μάντελσον (Εργατικός και πρώην επίτροπος της ΕΕ) και ο Ντάνι Αλεξάντερ (Φιλελεύθερος Δημοκράτης, γενικός γραμματέας στο Υπουργείο Οικονομικών) πρωτοστατούν στο Κέντρο για την Βρετανική Επιρροή, το οποίο υποστηρίζει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να παραμείνει στην ΕΕ – όταν και αν ο Ντέιβιντ Κάμερον πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του για το δημοψήφισμα σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η συζήτηση όμως είναι μάλλον χαμηλών τόνων. Το ίδιο το όνομα -Κέντρο για τη Βρετανική Επιρροή- ηχεί σαν παράρτημα του UKIP. Υπάρχουν εντελώς αντιευρωπαϊκοί οργανισμοί που ακούγονται πιο φιλικοί στην Ευρώπη από αυτό. Εάν το Κέντρο είναι ο πυρήνας μιας μελλοντικής εκστρατείας για το «ναι», φαίνεται σαν μια εξαιρετικά κρυφή προσπάθεια πίεσης. Μήπως επειδή θεωρούν ότι μια καλυμμένη προσέγγιση είναι η μόνη που θα πείσει τους Βρετανούς ψηφοφόρους να αντιληφθούν το φιλοευρωπαϊκό μήνυμα;
Στην πραγματικότητα, αυτό μπορεί να μην είναι μια κακή στρατηγική. Όχι μόνο επειδή οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, ότι υπάρχει αύξηση του φιλοευρωπαϊκού συναισθήματος, αλλά και επειδή η επιρροή της ΕΕ στη Βρετανία ήταν τόσο προοδευτική ώστε να είναι σχεδόν ανεπαίσθητη. Βλέποντάς την συνολικά, όμως, τα τελευταία 40 χρόνια, υπήρξε τεράστια και σχεδόν εξ ολοκλήρου ευεργετική.

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι είναι δύσκολο να διαχωριστεί η επίδραση της ΕΕ από τη γενική διαδικασία της διεθνοποίησης που συνοδεύει βελτιώσεις στον τομέα των μεταφορών και των επικοινωνιών. Αλλά για να πάρουμε μια γεύση για το πώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα είχε αναπτυχθεί – ή όχι – χωρίς την ένταξή του στην ΕΕ, ή την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα όπως λεγόταν, θα μπορούσε να εξετάσουμε την Αυστραλία, όπως ήταν πριν από 20 χρόνια, πριν η ίδια συμφιλιωθεί πολιτιστικά με τη γεωγραφία της. Ήταν εγωκεντρική και φαινομενικά ικανοποιημένη από την έλλειψη φιλοδοξίας και το πάγωμα της στέγασης στο χρόνο μαζί με το άγευστο αγγλικό φαγητό της. Ακριβώς όπως ήμασταν κι εμείς.

Χρειάστηκε να μπει η Βρετανία στην ΕΕ και να λήξουν οι εμπορικοί δεσμοί της Κοινοπολιτείας για να επιστρέψει η Αυστραλία πίσω στους δικούς της – πάρα πολύ πλούσιους – πόρους. Η ίδια διαδικασία ανάγκασε τη Βρετανία να ανακαλύψει τον ευρωπαϊκό εαυτό της. Σε ένα πιο κοντινό παράδειγμα, θα μπορούσατε να δείτε τη Μάλτα: πριν από 20 χρόνια, ήταν εσωστρεφής, τοπικιστική και, ενδεχομένως, το αντικείμενο μιας συμπλοκής μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και του Μαγκρέμπ. Τώρα, είναι ένα αναγνωρίσιμο, θετικό κομμάτι της Ευρώπης.

Πολλά οφέλη από την ένταξη στην ΕΕ είναι απτά και η Βρετανία δεν έχει αποκλειστεί από αυτά. Υπάρχουν χρήματα για έργα υποδομής, τα οποία – σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες της ΕΕ – δεν επιλέγουμε να μην τα ανακοινώνουμε με πλακάτ ευγνωμοσύνης. Και υπάρχει η μάζα των κοινών προτύπων που πρέπει να πληρούνται, τα οποία μας κάνουν μέρος ενός μπλοκ που έχει γίνει μια παγκόσμια ρυθμιστική δύναμη. Για τους ευρωσκεπτικιστές αυτή είναι η «κόκκινη γραμμή» των Βρυξελλών. Θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε μάλλον ως ένα εισιτήριο εισόδου στον πολιτισμό.

Αλλά η μεγαλύτερη αλλαγή προς το καλύτερο από τις τέσσερις δεκαετίες της ένταξής μας στην ΕΕ έχει να κάνει με τη γενικότερη προοπτική της χώρας. Η συμμετοχή έχει δώσει στους Σκωτσέζους και τους Ουαλούς μια αίσθηση ασφάλειας που τους επιτρέπει να επιβεβαιώνουν την εθνική τους ταυτότητα με θετικό τρόπο, έτσι όπως δεν μπορούσαν να το κάνουν προηγουμένως -ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσαμε να διακρίνουμε και σε μικρότερες χώρες που έχουν προσχωρήσει. Τελικά, μπορεί να κάνει το ίδιο και για τους Άγγλους. Πάνω από όλα, όμως, εκθέτοντας τους Βρετανούς στους υπόλοιπους Ευρωπαίους και το αντίστροφο, μας έχει κάνει ατομικά, όσο και συλλογικά, περισσότερο ενήμερους για το πώς οι άλλοι Ευρωπαίοι κάνουν πράγματα, και τι θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε.

Μας έχει κοινωνικοποιήσει σε έναν βαθμό που ίσως πολλοί δεν έχουν συνειδητοποιήσει. Μπαίνουμε στην ουρά για να επιβιβαστούμε στο Eurostar στο σταθμό St Pancras, ή να μπορούμε να προσγειωθούμε σε σχεδόν οποιοδήποτε αεροδρόμιο στον κόσμο με την easyJet, για να συναντήσουμε ένα ευρωπαϊκό κόσμο, φυσιολογικό και οικείο –κάτι που δεν συνέβαινε πριν από μια γενιά.

Η διαφορά δεν είναι στην κουλτούρα του φαγητού ή του καφέ, ή την άφιξη του Zara ή του Novotel – αν και η ΕΕ έχει βελτιώσει την ποιότητα της ζωής μας απ’ όλες αυτές τις απόψεις. Ούτε πρόκειται για τη γλώσσα: οι Βρετανοί διατηρούν μια ανόητη υπερηφάνεια στην απελπισία τους για τις ξένες γλώσσες. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η ευαισθητοποίηση μας και η αποδοχή των διαφόρων ευρωπαϊκών ηθών. Θυμάμαι όταν ένα κορίτσι από μικρότερη τάξη στο σχολείο μου πήγε για διακοπές στην Ισπανία. Ήταν μια τέτοια καινοτομία που ο δάσκαλος μας έφτιαξε ένα μοντέλο αρένας για ταυρομαχίες. Και τώρα; Δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή σε αυτόν τον τοπικισμό. Όχι μόνο διότι η ευρωπαϊκή συνείδηση ​​έχει πλέον εγκατασταθεί μέσα στο κεφάλι μας – ναι, ακόμη και στο κεφάλι του Nigel Farage – αλλά επειδή οι φίλοι και οι γείτονές μας θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να το αποτρέψουν.

Από την έναρξη του τελευταίου σπασμού μέσα/έξω του Ηνωμένου Βασιλείου περίπου πριν από ένα χρόνο, έχω χάσει τον λογαριασμό των διπλωματών στο Λονδίνο, οι οποίοι ρωτούν, όχι χαρούμενοι αλλά τρομαγμένοι, αν είναι πραγματικά δυνατόν η Βρετανία να αφήσει την ΕΕ. Πολλοί είναι Ευρωπαίοι, φυσικά, αλλά επίσης υπάρχουν και Κινέζοι, Ιάπωνες, Ρώσοι και, βέβαια, Αμερικανοί. Η προειδοποίηση του Φίλιπ Γκόρντον, του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, την οποία ακολούθησε η τηλεφωνική έκκληση του προέδρου Ομπάμα προς τον Ντέιβιντ Κάμερον –που βγήκε στη δημοσιότητα από τον Λευκό Οίκο – δεν θα πρέπει να έχουν αφήσει καμία αμφιβολία σε κανέναν. Η δύναμη της Βρετανίας, η διεθνής επιρροή της και η ταυτότητά της στον 21ο αιώνα γίνονται αντιληπτά από τον έξω κόσμο, πάνω απ ‘όλα, ως ευρωπαϊκά. Έτσι μας βλέπουν οι άλλοι. Και, επίσης, έτσι, κατά βάθος, θα βλέπουν αύριο τους εαυτούς τους και οι Βρετανοί.

independent