Γιατί η εκλογή των Τόρις αυξάνει το ρίσκο Brexit

Η επανεκλογή του Ντέιβιντ Κάμερον ως πρωθυπουργός της Βρετανίας αυξάνει τον κίνδυνο η Βρετανία να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση, σχολιάζει ο Hugo Dixon.

Αυτό δεν αποτελεί ακόμα μια πιθανότητα. Όμως, είναι μια πιθανότητα που αφορά τις επιχειρήσεις. Μια έξοδος θα υποβαθμίσει την πρόσβαση της Βρετανίας στην μακράν μεγαλύτερη αγορά της.

Ο Κάμερον έχει υποσχεθεί να επαναδιαπραγματευτεί τη σχέση της Βρετανίας με την ΕΕ και, στη συνέχεια, να διεξάγει ένα δημοψήφισμα

για την παραμονή ή μη της χώρας, μέχρι το τέλος του 2017. Ο πρωθυπουργός κατάφερε αρκετά καλά στις 7 Μαΐου, να αφαιρέσει την ανάγκη ανανέωσης της συμμαχίας του με τους φιλοευρωπαίους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, οι οποίοι συνθλίφτηκαν στις εκλογές.

Ωστόσο, ο ηγέτης των Συντηρητικών μπορεί να μην τα κατάφερε εξίσου καλά στο να αγνοήσει τους ευρωσκεπτικιστές στο ίδιο του το κόμμα. Αυτοί θα προσπαθήσουν να τον ωθήσουν να καταστήσει αδύνατες τις απαιτήσεις στην προγραμματισμένη διαπραγμάτευση με την ΕΕ, γνωρίζοντας ότι, αν στη συνέχεια δεν πάρει αυτό που ζήτησε, θα είναι πιο δύσκολο να υποστηρίξει ότι η Βρετανία πρέπει να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπλέον, το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, που θέλει να βγάλει τη Βρετανία από την ΕΕ, κατέληξε χωρίς σχεδόν καθόλου βουλευτές λόγω του τρόπου που λειτουργεί το εκλογικό σύστημα.

Μια πρώιμη αψιμαχία θα αφορά το ερώτημα που θα κληθεί να απαντήσει ο βρετανικός λαός στο προγραμματισμένο δημοψήφισμα. Οι ευρωσκεπτικιστές θα πιέσουν για κάτι σε στυλ «Θέλετε να φύγετε από την ΕΕ;», με αποτέλεσμα το «ναι» να σημαίνει «έξω», όπως συνέβη στην περίπτωση του δημοψηφίσματος στη Σκωτίας για την ανεξαρτησία το περασμένο έτος.

Η εκστρατεία του «ναι» θα δώσει στους ευρωσκεπτικιστές ένα πλεονέκτημα στην ερχόμενη μάχη. Χωρίς οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες να τραβήξουν προς την αντίθετη κατεύθυνση, ο Κάμερον μπορεί να τον παραχωρήσει αυτό το πλεονέκτημα. Μια άλλη πρόωρη αψιμαχία θα αφορά το ποιες πτυχές της σχέσης της Βρετανίας με την ΕΕ θα επιδιώξει ο Κάμερον να επαναδιαπραγματευτεί. Μέχρι στιγμής υπήρξε αρκετά ασαφής.

Το Συντηρητικό μανιφέστο έχει τέσσερις δεσμεύσεις: τον έλεγχο της μετανάστευσης από την ΕΕ με τη μεταρρύθμιση των επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας, την διεκδίκηση εκ νέου απροσδιόριστων εξουσιών από τις Βρυξέλλες, τη μεταρρύθμιση του συστήματος, ώστε τα εθνικά κοινοβούλια να μπορούν να συνεργαστούν για να εμποδίζουν τη νομοθεσία της ΕΕ και τη λήξη της δέσμευσης της Βρετανίας σε μία «διαρκώς στενότερη ένωση» στην Ευρώπη.

Το αν ή όχι αυτοί είναι εφικτοί στόχοι θα εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες των απαιτήσεων του Κάμερον. Ένα πρόβλημα είναι ότι πιθανότατα δεν θα υπάρξει μια αλλαγή στις συνθήκες της ΕΕ πριν από το δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου - εκτός, ίσως, αν η Ελλάδα φύγει από την ευρωζώνη και αυτό προκαλέσει μια εργασία επισκευής έκτακτης ανάγκης στο οικονομικό καθεστώς του μπλοκ. Αλλά αν δεν υπάρχει μια νέα συνθήκη, ο Κάμερον θα είναι σε θέση να κερδίσει μόνο λίγες εκδοχές από όσα έχει υποσχεθεί. Ίσως μπορεί να κερδίσει μια δέσμευση από τους άλλους ηγέτες της ΕΕ για να μεταρρυθμίσει τη φράση για την «όλο και στενότερη ένωση» όταν και εάν υπάρξει μια αλλαγή της Συνθήκης. Ίσως μπορεί να πείσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκαταλείψει κάθε νομοθεσία που προτείνουν τα μισά εθνικά κοινοβούλια.

Το πιο δύσκολο ζήτημα μπορεί να είναι η μεταρρύθμιση των παροχών, τόσο επειδή η μετανάστευση είναι ένα καυτό θέμα για το εκλογικό σώμα όσο και επειδή ο Κάμερον είναι αρκετά σαφής στις απαιτήσεις του. Μεταξύ άλλων, θέλει να σταματήσει οι μετανάστες της ΕΕ να αποκτήσουν πρόσβαση στα λεγόμενα επιδόματα εργασίας έως ότου έχουν ζήσει στη χώρα για τέσσερα χρόνια. Ενώ πολλοί άλλοι ηγέτες ευνοούν αυτή τη σκέψη, το συγκεκριμένο σχέδιο μπορεί να αντικρούεται με τις δεσμεύσεις της συνθήκης να μην γίνονται διακρίσεις εις βάρος των πολιτών της ΕΕ από άλλες χώρες. Οι ευρωσκεπτικιστές του Κάμερον θα προσπαθήσουν προφανώς να τον περιορίσουν μέσα σε όλα αυτά τα θέματα. Θα είναι σημαντικό να διατηρήσει περιθώρια ελιγμών.

Ένα άλλο ερώτημα είναι πότε θα γίνει στην πραγματικότητα το δημοψήφισμα. Ο Κάμερον έχει υποσχεθεί ότι θα είναι μέχρι το τέλος του 2017, αλλά είπε ότι θα ήθελε να είναι νωρίτερα αν είναι δυνατόν. Αν υπήρχε η προοπτική μιας νέας Συνθήκης της ΕΕ, θα υπήρχε ένας καλός λόγος για να περιμένουμε μέχρι το 2017. Όμως, ελλείψει αυτού, ο Κάμερον θα δεχτεί συμβουλές να το κάνει πιο νωρίς.

Αυτό οφείλεται εν μέρει στον οικονομικό κύκλο της ΕΕ. Οι οικονομίες της Ευρωζώνης είναι πιθανό να αναπτυχθούν αυτό το έτος, ως αποτέλεσμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Αλλά τα αποτελέσματα της ποσοτικής χαλάρωσης θα ξεθωριάσουν και, με τις τιμές του πετρελαίου να αυξάνονται και πάλι, δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα ότι η ευρωζώνη θα έχει καλές αποδώσεις από τα μέσα του 2016 και μετά. Ο Κάμερον θα δυσκολευτεί να πείσει τον βρετανικό λαό να μείνει στην ΕΕ, εάν αυτό μοιάζει σαν να είναι το Ηνωμένο Βασίλειο αλυσοδεμένο σε ένα πτώμα.

Ο πολιτικός κύκλος της ΕΕ είναι ένας άλλος λόγος για να προτιμήσει ένα πρώιμο δημοψήφισμα. Το 2017, υπάρχουν γενικές εκλογές στη Γερμανία και προεδρικές εκλογές στη Γαλλία. Καμία χώρα δεν θα το βρει εύκολο να συμφωνήσει σε παραχωρήσεις στη Βρετανία, πλησιάζοντας στις εκλογές της. Επιπλέον, η Άνγκελα Μέρκελ δεν θα είναι ξανά υποψήφια για καγκελάριος της Γερμανίας. Αν φύγει νωρίς, αυτό θα μπορούσε να περιπλέξει περαιτέρω τα σχέδια του Κάμερον για επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης της Βρετανίας με την ΕΕ, καθώς η Μέρκελ υπήρξε ο πιο σημαντικός σύμμαχος του.

Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο Κάμερον θα παρασυρθεί από την ευρωσκεπτικιστή πτέρυγά του. Εξάλλου, θα νιώθει ενισχυμένος από μια εκλογική νίκη, η οποία είναι, από πολλές απόψεις, μια δικαίωση της ηγεσίας του. Ο πρωθυπουργός μπορεί, ως εκ τούτου, να έχει το θάρρος να αντιμετωπίσει οποιουσδήποτε αντάρτες στο κόμμα του.

Από την άποψη αυτή, το γεγονός ότι ο Κάμερον έχει υποσχεθεί να μην θέσει υποψηφιότητα για τρίτη θητεία ως πρωθυπουργός το 2020 θα μπορούσε να τον ενισχύσει. Παρά το γεγονός ότι θα πρέπει να κρατήσει την εξουσία του μέχρι τότε, τώρα πιθανώς θα επικεντρωθεί στη μακροπρόθεσμη κληρονομιά του - και είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θέλει να μείνει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που έβγαλε τη Βρετανία εκτός ΕΕ.

blogs.reuters.com

Διαβάστε περισσότερα