Γερμανία: Ο δύσκολος δρόμος προς τη «Τζαμάικα»

Η Άνγκελα Μέρκελ ξεκίνησε την προεκλογική της εκστρατεία με την ελπίδα να έχει πληθώρα επιλογών για τη συγκρότηση κυβέρνησης συνασπισμού - από την επανάληψη του μεγάλου συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες ως τις συμμαχίες είτε με τους κεντρώους Ελεύθερους Δημοκράτες (FDP) είτε με το Κόμμα των Πράσινων.

Μετά το βράδυ της Κυριακής, η ατζέντα της καγκελαρίου περιλαμβάνει μόνο ένα όνομα: Τζαμάικα. Το όνομα για έναν τριμερή συνδυασμό μεταξύ του συντηρητικού μπλοκ CDU/CSU της Μέρκελ, του FDP και των Πρασίνων προέρχεται από τα χρώματα της σημαίας του νησιού της Καραϊβικής -μαύρο, κίτρινο και πράσινο. Αλλά θα μπορούσε εξίσου καλά να περιγράψει την εξωτική φύση μιας πολιτικής συμμαχίας που θα συνδύαζε πράσινους οικολόγους, υπερασπιστές της ελεύθερης αγοράς μέσα στο FDP, τη σταθερά συντηρητική χριστιανική κοινωνική ένωση από τη Βαυαρία και την παλαίμαχη καγκελάριο των Χριστιανοδημοκρατών, που ταπεινώθηκε από τα χειρότερα εκλογικά αποτελέσματα του CDU από το 1949.

Η Γερμανία -και η Ευρώπη- θα ήταν συνετό να προετοιμαστεί για μήνες διαμάχης, ακόμη και αν η πίεση για να πετύχει έχει ήδη αρχίσει. "Θα είναι δύσκολο. Αλλά στο τέλος δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Οι πολίτες δεν θα καταλάβαιναν εάν στο τέλος δεν υπάρχει συνασπισμός", δήλωσε ο Βόλκερ Κρόνενμπεργκ, καθηγητής Πολιτικής στο πανεπιστήμιο της Βόννης.

Οι πιθανές παγίδες είναι τόσο άφθονες όσο και προφανείς. Από την κλιματική αλλαγή και το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας ως τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης και την ενεργειακή πολιτική, από τη γερμανική προσέγγιση στην κρίση των προσφύγων ως τη στάση της χώρας έναντι της Ρωσίας, τα κόμματα υιοθέτησαν εδώ και πολύ καιρό αντίθετες απόψεις. Και ενώ το CDU και το CSU έχουν παραδοσιακά σχηματίσει μια κοινή ομάδα στο κοινοβούλιο, δεν έχουν πάντα την ίδια άποψη, πράγμα που σημαίνει ότι οι επερχόμενες συνομιλίες δεν θα αφορούν τρία αλλά τέσσερα κόμματα.

Οι Βαυαροί "αλείφουν τις πληγές τους" μετά από τα χαμηλά ποσοστά της Κυριακής και κοιτάζουν νευρικά τις περιφερειακές εκλογές του επόμενου έτους. Σε βασικά θέματα όπως η πολιτική για τους πρόσφυγες και η μετανάστευση, οι ηγέτες του CSU θα θέλουν να οδηγήσουν μια σκληρή συμφωνία και να υπερασπιστούν το δεξί τους χέρι ενάντια στο κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία. Παρ' όλες τις προηγούμενες αμφιβολίες τους, οι Πράσινοι φαίνονται αποφασισμένοι να δοκιμάσουν τη Τζαμάικα. Ενθουσιασμένοι από το καλύτερο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα, οι ηγέτες του κόμματος τη Δευτέρα έδωσαν αξιοσημείωτη έμφαση στην ανάγκη να διαμορφώσουν μια σταθερή κυβέρνηση και να κάνουν το καθήκον τους. "Η λέξη-κλειδί είναι ευθύνη. Γνωρίζουμε βαθιά την ευθύνη μας ", δήλωσε ο Τζεμ Οζντεμίρ, ένας από τους συνιδρυτές των Πρασίνων.

Το FDP, αντιθέτως, είναι πιθανό να προσεγγίσει τις συνομιλίες του συνασπισμού με πιο διστακτικό τρόπο. Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες δεν έχουν ξεχάσει την εμπειρία τους το 2013, όταν οι ψηφοφόροι τους ξεκίνησαν μετά από τέσσερα χρόνια ως κατώτερος εταίρος σε μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Μέρκελ. "Ξέρουμε τι μας περιμένει", δήλωσε ένα στέλεχος του κόμματος κατά τους πανηγυρισμούς της εκλογικής βραδιάς του FDP στο Βερολίνο. "Ένας συνασπισμός με το CDU θα ήταν αρκετά δύσκολος. Η συμμετοχή των Πρασίνων τον κάνει ακόμα πιο δύσκολο".

Οι πολιτικοί στις Βρυξέλλες και στο Παρίσι θα ανησυχούν ιδιαίτερα για την άποψη του FDP στην προσεχή συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης. Ο επικεφαλής του κόμματος Κριστιάν Λίντνερ έχει επανειλημμένα αποκλείσει ένα ουσιαστικό νέο ταμείο της ευρωζώνης, μια ιδέα που πιθανόν να βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδίου μεταρρύθμισης της Γαλλίας. Την Κυριακή το βράδυ, έχοντας καταμετρηθεί η πλειοψηφία των ψήφων και έχοντας εξασφαλίσει την επιστροφή του κόμματος στην Μπούντεσταγκ, εξακολουθούσε να αρνείται να μετριάσει τη ρητορική του. "Ο προϋπολογισμός [της ευρωζώνης] από τον οποίο θα έφταναν χρήματα στη Γαλλία για τη χρηματοδότηση των κρατικών δαπανών ή στην Ιταλία για να αντισταθμίσουν την αποτυχία της οικονομικής πολιτικής του Σίλβιου Μπερλουσκόνι είναι αδιανόητη", δήλωσε ο Λίντνερ.

Τη Δευτέρα, όμως, ο Λίντνερ και άλλοι ηγέτες του κόμματος ήταν προσεκτικοί ώστε να μην είναι πολύ απαιτητικοί, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ισχυρή Γαλλία και εμπιστοσύνη μεταξύ των μελλοντικών συμμάχων στο Βερολίνο. "Η οικοδόμηση ενός συνασπισμού δεν είναι μόνο θέμα ουσίας, αλλά και ατμόσφαιρας. Θα ήταν επομένως λάθος να δηλητηριάσουμε την ατμόσφαιρα ", δήλωσε η Νίκολα Μπέερ, γενικός γραμματέας του FDP, όταν της ζητήθηκε να εξηγήσει τις διαφορές του κόμματος με τους Πράσινους. Οι ηγέτες του FDP και των Πρασίνων έθεσαν επίσης την επιθυμία να επισημάνουν τους τομείς συμφωνίας. Και τα δύο κόμματα επιθυμούν να μεταρρυθμίσουν το εκπαιδευτικό σύστημα, να επενδύσουν σε καλώδια οπτικών ινών, να ενισχύσουν τα δικαιώματα των πολιτών και να εισαγάγουν ένα νόμο περί μετανάστευσης που θα διευκολύνει τους ειδικευμένους μετανάστες να εισέλθουν και να εργαστούν στη Γερμανία.

Εδώ, όπως σε θέματα σαν την εσωτερική ασφάλεια και τους πρόσφυγες, το CSU είναι σίγουρα το μεγαλύτερο εμπόδιο. "Ζητήματα όπως η αλλαγή του κλίματος, το περιβάλλον, η ενέργεια και η πολιτική μεταφορών θα είναι δύσκολα. Οι Πράσινοι θέλουν να πιέσουν για τη σταδιακή κατάργηση των Μηχανών Εσωτερικής Καύσης και για το κλείσιμο εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα. Το FDP λέει: Όχι τόσο γρήγορα. Θέλουν τη μείωση των κανονισμών και χαμηλότερους φόρους", σχολιάζει ο καθηγητής Κρόνενμπεργκ.

Η αντιμετώπιση αυτών των διαφορών θα χρειαστεί χρόνο, πιθανόν περισσότερο από τους τρεις μήνες που χρειάστηκε το 2013 για να σχηματιστεί μια νέα κυβέρνηση. Αν όμως κρίνουμε από τις μετρημένες λέξεις και τις συμβιβαστικές χειρονομίες μετά τις εκλογές, τα κόμματα είναι περισσότερο πρόθυμα να δοκιμάσουν. "Στο τέλος, όλες οι πλευρές θα πρέπει να είναι σε θέση να συμβιβαστούν", σχολιάζει ο Κρόνενμπεργκ. "Κανένας δεν έχει τοποθετήσει εμπόδια τόσο υψηλά ώστε η συμφωνία να είναι αδύνατη".

ft.com

Διαβάστε περισσότερα