Επιτακτική η ανάγκη λήψης μέτρων τόνωσης της πραγματικής οικονομίας

Η κρίση στην ευρωζώνη δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με μία γερμανικού τύπου δημοσιονομική πειθαρχία, όπως αυτή που αποφασίστηκε στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής (8-9 Δεκεμβρίου), αλλά χρειάζονται ταυτόχρονα η «θωράκισή» της έναντι των αγορών και κυρίως η λήψη μέτρων για την τόνωση της πραγματικής οικονομίας. Αυτή είναι η άποψη που κυριαρχεί στις Βρυξέλλες, σε επίπεδο κοινοτικών αξιωματούχων, αλλά και μεταξύ των αναλυτών, των οικονομολόγων και των οίκων αξιολόγησης, που ασκούν δριμύτατη κριτική στις κυβερνήσεις

της ευρωζώνης απειλώντας με ομαδικές υποβαθμίσεις τις επόμενες βδομάδες.

Το βέβαιο είναι ότι μετά την εορταστική ανάπαυλα των Χριστουγέννων και του νέου έτους, οι αγορές θα εντείνουν τις πιέσεις στα επιτόκια των κρατικών ομολόγων, προκειμένου να δοκιμάσουν τις αντοχές του συστήματος. Η ευρωζώνη δεν διαθέτει σήμερα αξιόλογο αμυντικό μηχανισμό, αφού το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν έχει τους πόρους που απαιτούνται για μια ενδεχόμενη διάσωση μεγάλης χώρας, όπως η Ιταλία ή η Ισπανία, ενώ ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας που θα έχει μεγαλύτερη ρευστότητα θα τεθεί σε λειτουργία τον Ιούλιο του 2012.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που αποτελεί τη μοναδική αξιόπιστη λύση, αρνείται να παρέμβει μαζικά στην αγορά ομολόγων γιατί δεν την αφήνει το Βερολίνο. Την απροθυμία αυτή επανέλαβε πάλι την προηγούμενη Τρίτη ο πρόεδρός της, Μάριο Ντράγκι, ενώπιον της Οικονομικής και Νομισματικής Επιτροπής, επικαλούμενος τη Συνθήκη που περιορίζει την ΕΚΤ στην αποστολή να διασφαλίζει σταθερότητα τιμών. Φυσικά, σε καμία περίπτωση ο ισχυρισμός αυτός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι παρέμβασης της ΕΚΤ.

Άλλωστε, η μαζική ρευστότητα που παρέχει στις ευρωπαϊκές τράπεζες η ΕΚΤ (την Τετάρτη διέθεσε 490 δισ. ευρώ υπό μορφή εγγυημένων δανείων) δεν προβλέπεται από τη Συνθήκη. Πρόκειται για ένα μη συμβατικό μέτρο, το οποίο καλώς πήρε, αλλά δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο σ’ αυτό, καθώς απαιτείται παρέμβαση και στην αγορά ομολόγων, πολύ πιο δυναμική από τη σημερινή.

Το φαινόμενο που παρατηρείται σήμερα η πλουσιότερη περιοχή του πλανήτη, η Ευρώπη, να εκλιπαρεί Αμερικανούς, Κινέζους, Ινδούς και Βραζιλιάνους να αυξήσουν τη συνεισφορά τους στο ΔΝΤ, ώστε ο διεθνής οργανισμός να έχει στη διάθεση του περισσότερα χρήματα για τη διάσωση μεγαλύτερων χωρών της ευρωζώνης, είναι θλιβερό. Αλλά ακόμη κι αν κατορθώσουν να συγκεντρώσουν τα 200 δισ. ευρώ που αποφάσισαν στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής οι Ευρωπαίοι ηγέτες να δώσουν στο ΔΝΤ, πάλι δεν είναι αρκετά για τη διάσωση των μεγάλων χωρών της ευρωζώνης.

Η Γερμανίδα καγκελάριος εμμένει προς το παρόν στη θέση ότι η έξοδος από την κρίση θα επιτευχθεί μόνο μέσω της εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών. Μια εντελώς λανθασμένη άποψη, διότι αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο εάν η ευρωπαϊκή οικονομία βρισκόταν σε φάση ανάπτυξης και όχι όπως σήμερα που οι περισσότερες χώρες αφενός μεν είναι υπερχρεωμένες και αφετέρου βρίσκονται είτε σε ύφεση είτε στα πρόθυρα.