«Δραχμή, πως μας έλειψες!»

Είτε ο Τσίπρας θα ξεπουληθεί στο κόμμα και στις συνθήκες της χώρας του που επί μήνες περιέγραφε ως απαράδεκτες, είτε θα προχωρήσει προς το νόμισμα του παρελθόντος, σχολιάζει ο John Lloyd.

Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την Ελλάδα. Από την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1981, οι διαδοχικές κυβερνήσεις της αριστερής και της δεξιάς έχουν

φερθεί στην ΕΕ σαν έναν ξεμωραμένο γέρο που του τα τρώνε. Πίστευαν ότι οι εταίροι τους θα είναι για πάντα απελπιστικά ξετρελαμένοι με αυτό το ηλιόλουστο λίκνο της δημοκρατίας και το πορτοφόλι τους θα είναι πάντα ανοιχτό, θα τους έκλειναν πάντα το μάτι στα πολυάριθμα παιχνιδάκια τους και η απάντηση θα είναι πάντα «ναι». Η δημόσια διοίκηση ήταν γεμάτη με τους πολιτικούς τους πελάτες, οι εφημερίδες με μικροσκοπικές κυκλοφορίες συνέχισαν να κυκλοφορούν εξαιτίας της κρατικής διαφήμισης - εφόσον υποστήριζαν την κυβέρνηση- και οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν στα 50 με λογικά καλές συντάξεις, μερικές φορές ακόμη και νωρίτερα.

Αυτό που οι πολιτικοί από τη βόρεια Ευρώπη λένε τώρα στον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ότι η παράσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο δικαιοσύνη. Άλλα αλόγιστα μέλη - Ιρλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία – έλαβαν το φάρμακο και αναδύθηκαν από τις χειρότερες μορφές λιτότητας. Οι πολίτες των πρώην κομμουνιστικών κρατών στην ανατολή – οι οποίοι ακόμα και τώρα δεν έχουν το μέσο βιοτικό επίπεδο της Ελλάδας- είναι εναντίον των περισσότερων παραχωρήσεων στους Έλληνες.

Αυτή είναι η διάθεση που αντιμετωπίζει ο Τσίπρας και οι σύντροφοί του στο ΣΥΡΙΖΑ, το κύριο κυβερνών κόμμα. Το μοναδικό χαρτί του, ότι η ΕΕ θα κάνει τα πάντα για να κρατήσει την Ελλάδα, τώρα απειλείται από μία ευρωζώνη που λέει: «Θέλεις αυτό που δεν θα δώσουμε: φύγε λοιπόν (και να έχεις μια ωραία ηλιόλουστη μέρα)».

Η ελληνική κυβέρνηση δείχνει πλέον κάθε σημάδι απελπισίας. Το σχέδιό της να καθυστερήσει την αποπληρωμή των 1,6 δις ευρώ μέχρι το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου για τους όρους διάσωσης, μεταθέτει την ευθύνη στον ελληνικό λαό –ο οποίος εξέλεξε τον ΣΥΡΙΖΑ για να πάρει μια καλύτερη συμφωνία. Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ το Σάββατο απέρριψαν την αναστολή της εκτέλεσης και θα είναι πολύ δύσκολο πλέον για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συνεχίσει τη χρηματοδότηση των αφερέγγυων ελληνικών τραπεζών, των οποίων οι πόροι στραγγίστηκαν από τον φόβο των πελατών τους. Οι κανόνες της ΕΚΤ απαγορεύουν την έξτρα χρηματοδότηση, από τη στιγμή που έχουν χαθεί χρήματα. Και υπάρχει ένα σκληρό όριο στο πόσα μπορεί να δώσει η ΕΕ. Αν δώσει στην Ελλάδα πάρα πολλά, εκείνοι στο νότο, που έχουν καταπιεί το φάρμακο της λιτότητας, και αυτοί στην ανατολής, που αγωνίζονται να αναμορφώσουν τις οικονομίες τους ώστε να καταστούν έτοιμοι για το ευρώ, θα επαναστατήσουν. Αυτό θα ήταν ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από την Ελλάδα. Είτε ο Τσίπρας θα ξεπουληθεί στο κόμμα και στις συνθήκες της χώρας του που επί μήνες περιέγραφε ως απαράδεκτες, είτε θα προχωρήσει προς το νόμισμα του παρελθόντος. Δραχμή, πως μας έλειψες!

Αλλά υπάρχει και μια άλλη τρέχουσα λειτουργία, με την οποία ο Τσίπρας είναι περισσότερο σε αρμονία. Καθώς η τελευταία συνεδρίαση απέτυχε στις Βρυξέλλες αυτό το Σαββατοκύριακο, κάποιοι πολύ πλούσιοι άνθρωποι συγκάλεσαν μια αρκετά ξεχωριστή συνάντηση στο Λονδίνο για να συζητήσουν το πώς ο καπιταλισμός μπορεί να αναλάβει την ευθύνη. Οι συμμετέχοντες περιλαμβάνουν εκπροσώπους από τράπεζες και άλλους οργανισμούς που ελέγχουν περίπου 28 τρις δολάρια, το ένα τρίτο των επενδύσιμων κεφαλαίων του κόσμου. Η ιδέα επινοήθηκε από τον Alan Mendoza του βρετανικού Henry Jackson Society και υιοθετήθηκε από την Λιν ντε Ροτσιλντ , σύζυγο του σερ Έβελιν ντε Ρότσιλντ και Διευθύνοντα Σύμβουλο της εταιρείας χαρτοφυλακίου EL Rothschild. Ο συν-πρόεδρος της ομάδας εργασίας Inclusive Capitalism, διευθύνων σύμβουλος της McKinsey, Ντόμινικ Μπάρτον, εξήγησε ότι «υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι, αν τα θεμελιώδη ζητήματα που αποκαλύφθηκαν από την κρίση παραμένουν άλυτα και το σύστημα αποτύχει ξανά, το κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ του καπιταλιστικού συστήματος και των πολιτών μπορεί πραγματικά να υποστεί ρήξη, με απρόβλεπτα αλλά σοβαρά βλαβερά αποτελέσματα».

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η γερουσιαστής της Μασαχουσέτης Ελίζαμπεθ Γουόρεν, η οποία δεν επιδιώκει το χρίσμα των Δημοκρατικών και ο γερουσιαστής του Βερμόντ Μπέρνι Σάντερς, ο οποίος το επιδιώκει, συγκεντρώνουν τεράστια πλήθη και περνούν πολύ χρόνο καταγγέλλοντας την «απληστία της τάξης των δισεκατομμυριούχων». Στα 76 του, ο Σάντερς περνά κατά έξι χρόνια την πρώην υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον: αλλά εισέβαλε στο New Hampshire το περασμένο Σαββατοκύριακο με το λαϊκιστικό μήνυμά του και είναι μόλις μερικές μονάδες πίσω από την Κλίντον στις δημοσκοπήσεις που ρωτούν ποιος είναι καλύτερος για το χρίσμα.

Στα πιο επιτυχημένα καπιταλιστικά κράτη, η ανησυχία για τον καπιταλισμό αυξάνεται παρά το ότι οι επιπτώσεις του κραχ του 2008 ήταν μέτριες και υπήρξε επιστροφή στην ανάπτυξη. Τόσο η αναβίωση της άκρας αριστεράς, όσο και η αναβίωση της ακροδεξιάς, στρέφονται στα υψηλά ποσοστά ανεργίας ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, στους χαμηλούς μισθούς και πάνω απ 'όλα, στις κατάφωρες ανισότητες. Το κοινωνικό συμβόλαιο για το οποίο μιλά ο Ντόμινικ Μπάρτον έχει, για αυτές τις ομάδες και τους οπαδούς τους, ήδη υποστεί ρήξη: ενθαρρύνονται από τα ακροαριστερά και ακροδεξιά κόμματα στην άποψη ότι είναι οι ξεχασμένοι άνθρωποι του καπιταλισμού, ένας αυξανόμενος στρατός άνεργων, φτωχών, ανασφαλών και χωρίς άλλη επιλογή από το να διαμαρτυρηθούν.

Στα σύνορα της Ευρώπης, οι πολύ- πολύ φτωχοί, εντελώς ανασφαλείς και πραγματικά ξεχασμένοι (μέχρι τώρα) μετανάστες κάνουν τα πάντα – συλλαμβάνονται, δέρνονται και πνίγονται- για να μπουν στην Ευρώπη. Η ΕΕ, η οποία αρέσκονταν στον να παρουσιάσει τον εαυτό της ως ένας αλληλέγγυος οργανισμός, τώρα ωθείται από ένα ανελέητο κοινό που αναζητά τρόπους για να τους κρατήσει έξω. Περιφράξεις, συνοριακοί έλεγχοι και μαζικές συλλήψεις υπάρχουν παντού. Οι ευγενικές μη κυβερνητικές οργανώσεις που προσφέρουν βοήθεια στους χιλιάδες μετανάστες στην Ιταλία και την Ελλάδα δέχονται τις ύβρεις των πολιτών που θεωρούν ότι ενθαρρύνουν τον εσωτερικό κατακλυσμό. Υπάρχουν περισσότερα από 20 εκατομμύρια πρόσφυγες στον κόσμο. Περίπου 43.000 εγκατέλειψαν τα σπίτια τους κάθε μέρα πέρυσι, και οι πόλεμοι, οι διωγμοί και η πείνα για μια καλύτερη ζωή που τους έκαναν να το πράξουν, δεν έχουν κοπάσει. Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να δεχτούν περίπου 60.000 από τους μετανάστες: αλλά είναι εθελοντικό, δεν υπάρχουν ποσοστώσεις για κάθε έθνος, και ο χρόνος και οι πολιτικοί υπολογισμοί μπορεί να περιορίσουν αυτόν τον αριθμό.

Οι σεισμικοί θόρυβοι του δυτικού καπιταλισμού και η συγκέντρωση εξουσία των ακραίων κομμάτων ρίχνουν ένα διαφορετικό φως στην κυβέρνηση της Ελλάδας. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η απόφαση να μην μειώσει τις συντάξεις, να μην προκαλέσει περισσότερες απώλειες θέσεων εργασίας και να αυξήσει τους φόρους για τις επιχειρήσεις και τους πλουσιότερους πολίτες είναι μέτρα που έχουν σχεδιαστεί για να αντικρούσουν την επικρατούσα αντίληψη ότι οι υψηλότεροι φόροι μπορεί να αποτρέψουν μόνο τις εταιρείες από το να επενδύουν και να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας, και ότι «οι υπερβολικά γενναιόδωρες» πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας και συνταξιοδότησης θα πρέπει να χαλιναγωγηθούν. Για τον Τσίπρα και το κόμμα του, η περιφρόνηση της ΕΕ και του ΔΝΤ είναι ένα πλήγμα κατά ενός καπιταλισμού που έχει ήδη αποτύχει.

Ο σοσιαλισμός, στον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει και επιδιώκει να προωθήσει, και η υποστήριξη που εξακολουθεί να έχει στην Ελλάδα, συγκρούεται με μια ΕΕ που αντιστέκεται ή πέφτει από την υγεία του καπιταλιστικού συστήματος. Το ότι ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε κανείς άλλος δεν έχει σκεφτεί έναν τρόπο για να λειτουργήσει ο πραγματικός σοσιαλισμός είναι, προς το παρόν, εκτός θέματος για ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό Ευρωπαίων. Οι ανήσυχοι καπιταλιστές στο Λονδίνο αυτό το Σαββατοκύριακο κατέληξαν καλύτερα σε μέτρα τα οποία είναι πραγματικά χωρίς αποκλεισμούς: διαφορετικά η ανησυχία τους θα μπορούσε να μετατραπεί σε φόβο και το φάντασμα του σοσιαλισμού να καταδιώκει και πάλι την Ευρώπη.

reuters.com

Διαβάστε περισσότερα