Διαμάχη Τουρκίας - Ολλανδίας: Γιατί τώρα

Η κλιμάκωση της κρίσης μεταξύ της Τουρκίας και της Ολλανδίας είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα για το πώς οι κρίσιμες προεκλογικές εκστρατείες φέτος μπορούν να εξελιχθούν σε διεθνή γεγονότα, σχολιάζει ο Ishaan Tharoor.

Οι Ολλανδοί προσέρχονται στις κάλπες αυτή την Τετάρτη για βουλευτικές εκλογές που θεωρούνται ως ένδειξη για το πολιτικό μέλλον της Ευρώπης, και όλα τα μάτια επικεντρώνονται στον ακροδεξιό, ευρωσκεπτικιστή, αντι-Ισλαμιστή Γκέερτ Βίλντερς. Εν τω μεταξύ, η Τουρκία θα διεξάγει δημοψήφισμα

τον επόμενο μήνα για τη συνταγματική αναθεώρηση που θα καταργήσει το κοινοβουλευτικό σύστημα της χώρας, υπέρ της εκτελεστικής προεδρίας υπό τον ισχυρό πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στις προεκλογικές προσφορές τους, τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Βίλντερς έχουν βρει χρήσιμους «μπαμπούλες» ο ένας στο έθνος του άλλου.

«Η εξήγηση για την κρίση Ολλναδίας-Τουρκίας αυτό το Σαββατοκύριακο είναι αρκετά απλή», έγραψε ο ολλανδός πολιτικός επιστήμονας Κας Μούντε σε ένα μήνυμα στο Today's WorldView. «Και οι δύο χώρες έχουν εμπλακεί σήμερα σε προεκλογικές εκστρατείες που κυριαρχούνται από αυταρχικό πρωτογονισμό». Το δράμα ξεκίνησε όταν απαγόρευσαν σε δύο Τούρκους υπουργούς να παραστούν σε συγκεντρώσεις στην Ολλανδία. Οι ψήφοι της μεγάλης τουρκικής διασποράς στη Βόρεια Ευρώπη μπορεί να είναι το κλειδί για τον σκοπό του Ερντογάν και οι «πιστοί» του είχαν προγραμματίσει να εντείνουν την προεκλογική εκστρατεία σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. Ανησυχώντας για τέτοιες συγκεντρώσεις που λαμβάνουν χώρα τόσο κοντά στην δική της ημέρα των εκλογών, η ολλανδική κυβέρνηση εμπόδισε τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου να προσγειωθεί στην Ολλανδία το Σάββατο. Όταν η Μπετούλ Σαγιάν Καγιά, τουρκάλα υπουργός για θέματα Οικογένειας, ταξίδεψε οδικώς από τη Γερμανία στην ολλανδική πόλη Ρότερνταμ, η αστυνομία τη σταμάτησε έξω από τουρκικό προξενείο της πόλης και της απαγόρευσε να μπει στο κτίριο, καθώς πλήθη Τούρκων-Ολλανδών άρχισαν να συγκεντρώνονται στην περιοχή. Τελικά τη συνόδευσε η αστυνομία στα γερμανικά σύνορα και πέταξε πίσω στην Τουρκία με ιδιωτικό αεροσκάφος.

Οι σκηνές στο Ρότερνταμ προκάλεσαν οργή και στις δύο χώρες. Ο Βίντερς, ο οποίος βασίζει την πολιτική του στην απόρριψη του Ισλάμ και των Μουσουλμάνων και της μετανάστευσης, χαρακτήρισε τους διαδηλωτές ως αντι-Ολλανδούς «Η Ολλανδία μπορεί να δει ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι Τούρκοι, δεν είναι Ολλανδοί. Έχουν ολλανδικά διαβατήρια, αλλά δεν ανήκουν εδώ», έγραψε. Επίσης χλεύασε και την Καγιά: «Φύγε και μην ξανάρθεις. Και πάρε και τους Τούρκους οπαδούς σου μαζί» έγραψε στο Twitter.

Τούρκοι αξιωματούχοι καταδίκασαν τις ενέργειες της ολλανδικής κυβέρνησης χαρακτηρίζοντάς τες «φασιστικές» και υποστήριξαν ότι ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, ένας κεντροδεξιός πολιτικός που επιδιώκει να αποτρέψει την πρόκληση του Βίλντερς, υποθάλπει την μισαλλοδοξία. Οι εντάσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σιγοβράζουν κατά τα τελευταία δύο χρόνια, με τις δύο πλευρές να συγκρούονται για την προσφυγική κρίση και την υποτιθέμενη στήριξη των Κούρδων αυτονομιστών στην Ευρώπη. Στην πολεμική του, ο Ερντογάν καλλιεργεί συστηματικά μια αίσθηση αδικίας από τη Δύση και την κατηγορεί για υποκρισία.

«Η Δύση πέταξε τη μάσκα της τις τελευταίες ημέρες», δήλωσε ο Ερντογάν σε μια συγκέντρωση την Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη. «Αυτό που είδαμε είναι μια σαφής εκδήλωση ισλαμοφοβίας. Έχω πει πως νόμιζα ότι ο ναζισμός τελείωσε, αλλά έκανα λάθος. Ο ναζισμός είναι ζωντανός στη Δύση». Ο Ερντογάν κατηγόρησε επίσης και τη Γερμανία με παρόμοιους χαρακτηρισμούς, όταν οι αρχές αποφάσισαν να μπλοκάρουν ορισμένες τουρκικές διαδηλώσεις. Ο Ιμπραήμ Καλίν, ανώτερος εκπρόσωπος του Ερντογάν, αντέδρασε άμεσα στα tweets του Βίλντερς.

Η διαμάχη μπορεί να ξεφύγει ακόμη περισσότερο: Τούρκοι αξιωματούχοι υποσχέθηκαν αντίποινα και μπορεί να εμποδίσουν τον ολλανδό πρέσβη στην Άγκυρα, που επί του παρόντος απουσιάζει, να επιστρέψει. «Οι Ολλανδοί ομόλογοι μας έχουν ενημερωθεί ότι αυτή η σοβαρή απόφαση που λαμβάνεται εναντίον της Τουρκίας και της τουρκικής κοινότητας στην Ολλανδία θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στις διπλωματικές, πολιτικές, οικονομικές σχέσεις και σε άλλους τομείς», ανέφερε μια ηλεκτρονική δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας. Μερικοί οπαδοί του Ερντογάν διαδήλωσαν, έστυψαν πορτοκάλια - μια αναφορά στους Ολλανδούς- και ήπιαν συμβολικά το χυμό.

«Έχουμε καταλήξει μια κακή ταινία» παραπονέθηκε ο Ρούτε. «Οι Τούρκοι το παρατράβηξαν». Πριν από τις εκλογές, ο ολλανδός πρωθυπουργός ακολούθησε μια πιο σκληρή γραμμή για τη μετανάστευση, με το επιχείρημα ότι ορισμένοι Ολλανδοί Μουσουλμάνοι πρέπει να εργαστούν σκληρότερα για να ενταχθούν στην ολλανδική κοινωνία. Είχε βάλει ακόμη και μια ολοσέλιδη διαφήμιση εφημερίδας που προειδοποιούσε τους μετανάστες να «είναι φυσιολογικοί ή να φύγουν». Μια τέτοια ρητορική έκανε τον Ρούτε να προηγείται από τον Βίλντερς και το ακροδεξιό Κόμμα για την Ελευθερία στις δημοσκοπήσεις, στις οποίες ο Βίλντερς είχε το προβάδισμα. (Η εξτρεμιστική πολιτική του Βίλντερς και ο κατακερματισμός των ολλανδών ψηφοφόρων σημαίνει ότι μάλλον θα παραμείνει στην αντιπολίτευση, ακόμη και αν το κόμμα του κερδίσει την πρώτη θέση).

Κατά ειρωνικό τρόπο, παρόλο που οι τουρκικές αρχές σχολιάζουν οργισμένα την καταστολή των ειρηνικών, δημοκρατικών τουρκικών συγκεντρώσεων, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το δημοψήφισμα του Ερντογάν είναι μια μέθοδος για την εδραίωση της αυταρχικής διακυβέρνησής του. Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν το περασμένο καλοκαίρι, η τουρκική κυβέρνηση ξεκίνησε μια εκτεταμένη εκκαθάριση της γραφειοκρατίας της χώρας και της κοινωνίας των πολιτών. Η διάλυση του κοινοβουλευτικού συστήματος της Τουρκίας θεωρείται ως ένα άλλο επικίνδυνο βήμα για την διάλυση της δημοκρατίας υπό την εποπτεία του Ερντογάν.

Ακόμα, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το στρατόπεδο του "ναι" του Ερντογάν θα κερδίσει –οι τουρκικές δημοσκοπήσεις, όπως είναι, δείχνουν μια αμφίρροπη μάχη, με την πικραμένη και συχνά διαιρεμένη αντιπολίτευση της χώρας να συσπειρώνεται εναντίον του προέδρου. Έτσι ο Ερντογάν, ένας μετριοπαθής ισλαμιστής, βασίζεται στους δοκιμασμένους στο χρόνο εθνικιστές για να κερδίσει ψήφους.

Η ειρωνεία, βέβαια, είναι ότι ο Βίλντερς μπορεί να δείξει τα ίδια περιστατικά κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, αλλά και να ελπίζει σε μια εκλογική ώθηση. Ο ακροδεξιός πολιτικός εδώ και καιρό διαμαρτύρεται ενάντια στον Ερντογάν - τον οποίο αποκαλεί «δικτάτορα»- και στους Ευρωπαίους ηγέτες που υποτίθεται ότι τον κατευνάζουν. Την περασμένη εβδομάδα, ο Βίλντερς οργάνωσε μια σύντομη διαδήλωση έξω από την τουρκική πρεσβεία στη Χάγη, κάνοντας εκστρατεία ενάντια στην επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών. Στάθηκε μπροστά από ένα πανό που έγραφε: «Μείνετε μακριά! Αυτή είναι η χώρα μας».

«Όταν η κοινωνία ωθείται να μισεί τους μουσουλμάνους με ξενοφοβικά επιχειρήματα, τελικά αρχίζουν να μισούν όλους τους ‘άλλους’, θέλουν περισσότερους περιορισμούς, περισσότερα τείχη και περισσότερο προστατευτισμό» έγραψε ένας Τούρκος αρθρογράφος στην εφημερίδα Sabah, μια εφημερίδα σθεναρά υπέρ του Ερντογάν. «Και αυτό θα φέρει το τέλος της Ένωσης που οι Ευρωπαίοι χρειάστηκαν δεκαετίες για να χτίσουν και να θεσπίσουν». Το συμπέρασμα αυτό συμβαίνει να είναι μουσική στα αυτιά του Βίλντερς και των ακροδεξιών υποστηρικτών του.

washingtonpost.com

Διαβάστε περισσότερα