FT: Η χορτοφαγία είναι το μείζον θέμα στις γερμανικές εκλογές…

Η γερμανική πολιτική προεκλογική συζήτηση είναι παραδόξως τοπικιστική, δεδομένου ότι είναι η ηγέτιδα δύναμη στην Ευρώπη, σχολιάζει στους Financial Times o Gideon Rachman.

Η απόλυτη κοινοτοπία της γερμανικής προεκλογικής εκστρατείας είναι ένας φόρος τιμής στην επιτυχία της χώρας. Μόνο ένα έθνος που είναι ασφαλές και ευημερεί θα μπορούσε να αντέξει μια πολιτική συζήτηση που είναι τόσο επικεντρωμένη στα μικρά πράγματα της ζωής. «Είναι αστείο», λέει ένας από τους ανώτερους συμβούλους της Άνγκελα

Μέρκελ, «οι ξένοι θέλουν να ξέρουν τι θα σημαίνουν οι γερμανικές εκλογές για τη Μέση Ανατολή ή για το μέλλον της Ευρώπης. Αλλά συζητάμε για την ‘παγκόσμια ημέρα χορτοφάγων’ και για τα διόδια».

Ενώ οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία αγωνιούν για την επέμβαση στη Συρία, στη Γερμανία δεν υπάρχει καμία αγωνία. Μια μεγάλη πλειοψηφία του εκλογικού σώματος θέλει να μείνει έξω από τη σύγκρουση – και όλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα συμφωνούν. Το ηθικό ζήτημα που έχει διχάσει τους Γερμανούς σε αυτές οι εκλογές δεν είναι τα χημικά όπλα, αλλά η χορτοφαγία. Η πρόταση των Πράσινων ότι τα δημόσια κυλικεία θα πρέπει να σταματήσουν να σερβίρουν κρέας, μία ημέρα την εβδομάδα, έχει προκαλέσει μια παθιασμένη συζήτηση για το αν οι πολιτικοί έχουν το δικαίωμα να παρεμβαίνουν ανάμεσα στους Γερμανούς και στα λουκάνικά τους.

Αυτή η μικρότητα του γερμανικού πολιτικού διαλόγου είναι περίεργη για ένα έθνος που είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο – και η μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική δύναμη στην Ευρώπη. Αλλά ένα μεγάλο μέρος της ελκυστικότητας της Μέρκελ φαίνεται πως είναι η ικανότητά της να πείθει τους Γερμανούς ότι μπορεί να τους προστατεύσει από τη σκληρότητα του κόσμου, πέρα από τα σύνορά τους.

Ο συγγραφέας Timothy Garton Ash ανέδειξε την αξέχαστα περίεργη απάντηση της Μέρκελ σε ερώτηση για το τι συναισθήματα της ξυπνά η Γερμανία: «Νομίζω, τα καλά σφραγισμένα παράθυρα», απάντησε η καγκελάριος. «Καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να κάνει τόσο καλά και ωραία σφραγισμένα παράθυρα». Τα τέλεια σφραγισμένα παράθυρα είναι, φυσικά , θαυμάσια για την απομόνωση από τη ρύπανση και τον θόρυβο από τον έξω κόσμο – είτε πρόκειται για τα χημικά όπλα της Συρίας είτε για τις κραυγές διαμαρτυρίας από τους άνεργους της νότιας Ευρώπης.

Ένα παρόμοιο μήνυμα εξασφάλισης παρουσιάζεται σε μια γιγαντιαία αφίσα των εκλογών, που προς το παρόν προβάλλεται στην οθόνη ακριβώς έξω από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Βερολίνου. Δεν δείχνει τίποτα άλλο, εκτός από τα χέρια της καγκελαρίου σε σχήμα ενός σκεπτικού «ρόμβου της Μέρκελ». Το μήνυμα είναι ότι η Γερμανία είναι ασφαλής στα χέρια της αποφασιστικής , επιφυλακτικής ηγέτιδας.

Για να είμαστε δίκαιοι , η Μέρκελ μπορεί να αποδείξει ποικιλοτρόπως ότι έχει πραγματικά δυο ασφαλή χέρια – ειδικότερα στον χειρισμό της κρίσης του ευρώ. Μόλις πριν από 18 μήνες, η καγκελάριος ήταν κάτω από τεράστια πίεση για να αναλάβει πιο δραματική δράση. Ορισμένοι, κυρίως στο εξωτερικό, την πίεσαν να εγκαταλείψει την επιμονή της για την οικονομική λιτότητα και να δεσμευτεί σε δραματικά νέες μορφές οικονομικής ολοκλήρωσης , όπως η δημιουργία ομολόγων της ευρωζώνης. Άλλοι , κυρίως στο εσωτερικό, πρότειναν ότι θα πρέπει να εξαναγκάσει την Ελλάδα να βγει από το ευρώ. Στο τέλος , η καγκελάριος δεν ακολούθησε καμία συμβουλή. Από τότε, με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οξεία φάση της κρίσης του ευρώ φαίνεται να έχει περάσει. Οι οικονομίες της νότιας Ευρώπης τώρα φαίνεται να επιταχύνονται λίγο και η γερμανική ανεργία είναι στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο δεκαετιών. Ως αποτέλεσμα , η καγκελάριος απολαμβάνει την έγκριση του 60 τοις εκατό περίπου των ψηφοφόρων. Οι ιδιορρυθμίες του αναλογικού συστήματος εκπροσώπησης της Γερμανίας θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι δεν θα διανύσει μια τρίτη θητεία. Αλλά η συντριπτική πιθανότητα παραμένει ότι η Μέρκελ θα συνεχίσει ως καγκελάριος και μετά τις γερμανικές εκλογές στις 22 Σεπτεμβρίου. Εάν μέχρι τότε ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει χάσει την ψηφοφορία για τη Συρία στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, η Γερμανίδα καγκελάριος θα αναδειχθεί, εξ ορισμού, η εγκυρότερη ηγέτης στον δυτικό κόσμο, με ένα μοναδικό ρεκόρ οικονομικής και πολιτικής επιτυχίας.
Ωστόσο, ο τύπος ηγεσίας της καγκελάριου μπορεί να είναι ένα από εκείνα τα σπάνια γερμανικά προϊόντα που δεν είναι κατάλληλα για εξαγωγή. Δεν ενθουσιάζονται όλες οι χώρες με τη θέα ενός καλά κλεισμένου παράθυρου. Και ούτε ο κάθε πολιτικός ηγέτης έχει το πλεονέκτημα του γερμανικού μεταποιητικού τομέα να τροφοδοτεί την οικονομία του.

Ιδιωτικά, κάποιοι από τους πιο προνοητικούς πολιτικούς φορείς στη Γερμανία γνωρίζουν επίσης πολύ καλά ότι – ως ένα μεγάλο εμπορικό έθνος και ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο – η χώρα τους εξαρτάται από ένα παγκόσμιο σύστημα ασφάλειας, στο οποίο συνεισφέρουν ελάχιστα. «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η θέση μας σχετικά με τη Συρία είναι λίγο αντιφατική» σχολιάζει κάποιος. «Λέμε ότι θέλουμε έναν έννομο κόσμο και ότι η Συρία θα πρέπει να τιμωρηθεί για τη χρήση χημικών όπλων, αλλά ότι κάποιος άλλος πρέπει την τιμωρήσει». Οι στρατηγικοί διανοητές της Γερμανίας φαίνεται να είναι εξίσου ανήσυχοι με τους γάλλους και βρετανούς ομολόγους τους για τις πιθανές παγκόσμιες επιπτώσεις σε περίπτωση που το αμερικανικό Κογκρέσο καταψηφίσει τη δράση για τη Συρία.

Αλλά αυτά τα συναισθήματα βρίσκονται σε έντονη δυσαρμονία με το δημόσιο αίσθημα στη Γερμανία – και πιθανότατα στη Δύση στο σύνολό της. Όπως έχουν αποκαλύψει οι βρετανικές και αμερικανικές συζητήσεις για τη Συρία, η κοινή γνώμη στη Δύση είναι πολύ πιο επιφυλακτική όσον αφορά τα στρατιωτικά πλήγματα κατά της Συρίας, από την ελίτ της εξωτερικής πολιτικής. Η διαφορά είναι ότι οι πολιτικοί στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία εξακολουθούν να αισθάνονται την ανάγκη να αμφισβητήσουν τους ψηφοφόρους, προχωρώντας στην ανάληψη δράσης. Οι γερμανοί πολιτικοί ούτε καν το επιχειρούν.

Η τρέχουσα αναταραχή στη Μέση Ανατολή δεν παρουσιάζει κανένα σημάδι ότι θα προκαλέσει τη Γερμανία να επανεξετάσει τον παγκόσμιο ρόλο της. Αντίθετα, οι Γερμανοί φαίνεται να είναι ακόμη πιο πεπεισμένοι ότι είναι στο σωστό δρόμο. Στο πλαίσιο αυτό, η παρουσίαση μιας εθνικής διαμάχης για την χορτοφαγία είναι παραδόξως κατάλληλη. Όταν πρόκειται για την παγκόσμια ασφάλεια, η Γερμανία είναι ένα χορτοφάγο έθνος, σε έναν κόσμο που εξακολουθεί να είναι γεμάτος από σαρκοφάγα.

ft