Πάπισσα Ιωάννα

Η Αλίκη στο Βατικανό.

Η απίστευτη ιστορία, ή μάλλον ο θρύλος, της Πάπισσας Ιωάννας υπάρχει από τον 13ο αιώνα. Η χαρισματική γυναίκα, κόρη ιεραποστόλων, έζησε στα μέσα του 9ου αιώνα. Μεταμφιεσμένη σε άντρα μπήκε σε μοναστήρι όπου έζησε για 7 χρόνια με τον εραστή της και επίσης μοναχό Φρουμέντιο, και στην συνέχεια αργά αλλά μεθοδικά ανέβηκε την ιεραρχία της ανδροκρατούμενης Εκκλησίας, φτάνοντας μέχρι το ύψιστο αξίωμα του Πάπα. Ή, στην προκειμένη περίπτωση, της Πάπισσας.

Το διάσημο μυθιστόρημα του Εμμανουήλ Ροΐδη που εκδόθηκε το 1866 και οδήγησε στον αφορισμό του συγγραφέα από την

Ορθόδοξη Εκκλησία, πατάει πάνω στον θρύλο και διάφορες ιστορικές και μη πηγές για να διαγράψει την πορεία της ζωής της Ιωάννας, από την σύλληψη της μέχρι το αποτρόπαιο τέλος της και σε όλα τα ταξίδια της.

Όλοι αυτοί οι μεγάλοι σταθμοί της ζωής της, από την Γερμανία της γέννησης της, στην Ελβετία, την Γαλλία, την Αθήνα και τέλος στην Ρώμη σχηματίζουν ένα χάρτη της εποχής μέσα από τα μάτια του Ροΐδη, ζωγραφισμένο με κιμωλία στους μαύρους τοίχους του γραφείου του, ανάμεσα σε βιβλία, σημειώσεις και κρεμασμένες σελίδες του ακόμα in progress πιο μεγάλου έργου του.

Στη θεατροποιημένη απόδοση του μυθιστορήματος, ο ίδιος ο Ροΐδης γίνεται χαρακτήρας της παράστασης, πρωταγωνιστής και αφηγητής, να ζωντανεύει τους ιστορικούς ή μη χαρακτήρες του μπροστά του, να συνδιαλέγεται μαζί τους, να παίρνει συνεντεύξεις και να τους συμπαραστέκεται.

Η αυτοαναφορική γραφή του Ροΐδη, οι απροσδόκητες παρομοιώσεις και τα τεχνάσματα, μαζί με την κάπως τσαχπίνικη και γλαφυρή του χρήση της καθαρεύουσας, κάνουν την γενικά ομολογουμένως μονότονη ιστορία της χαρισματικής Ιωάννας (όραμα, δρόμος, μοναστήρι, σεξ, δρόμος, μοναστήρι, Ρώμη, σεξ, γέννα, λιθοβολισμός) απόλυτα απολαυστική.

Η ομάδα των ηθοποιών της Ζωρζίνας Τζουμάκα και της Ιουλίας Σιάμου διατηρεί αυτούσια την γλώσσα του Ροΐδη με ελάχιστους αλλά αρκετά πετυχημένους μοντερνισμούς που δένουν με το κλίμα της αφήγησης. Η εξαιρετικά εκφραστική προφορική παράδοση του κειμένου και ο ανάλαφρος, ευρηματικός και συχνά αυτοσαρκαστικός τρόπος αναπαράστασης της ιστορίας δεν αφήνουν το “φράγμα της γλώσσας” (ή μάλλον του χρονου) να γίνει εμπόδιο στον θεατή. Μετά τα πρώτα λίγα λεπτά, το αυτί συνηθίζει εύκολα και η καθαρεύουσα γίνεται αληθινό προσόν για την παράσταση.

Η Ιουλία Σιάμου ως Ιωάννα εμφανίζεται σαν μια ψυχρή και μαζεμένη γυναίκα με ιδιαίτερα προικισμένο λόγο και παρουσία, αφοσιωμένη στους στόχους της, που όμως αδυνατείνα αντισταθεί  επ άπειρον στις σαρκικές και συναισθηματικές της ανάγκες. Πονηρό θηλυκό, κατεργάρης Πάπας. Ο Βαλάντης Κωστόπουλος Η-Ρ-Ω-Α-Σ έχει το μεγαλύτερο βάρος της αποστήθισης της αφήγησης του Ροΐδη και την ευθύνη για την διατήρηση του ρυθμού της παράστασης και της σύνδεσης με το κοινό. Ο Γιώργος Κυριακού, στους ρόλους όλων των εραστών της Ιωάννας πείθει εύκολα με την διακριτικά κωμική του παρουσία πως είναι κανός να κολάσει και Πάπα. Η Μαριλού Θεοδωρίδου με τον Γιώργο Τάτση, από την άλλη, έ