Επιστροφή από τη Σουβλακερί του Διάκου στο Φεστιβάλ Αθηνών

«Καλύτερα μιας ώρας σκλαβιά μες στη χλιδή, παρά σαράντα χρόνια ελεύθεροι πτωχοί».

Ο Αθανάσιος («Θανάσης») Διάκος μεταφέρεται μέσω μιας μηχανής του χρόνου από το 1821 στην σύγχρονη Αθήνα, ανοίγει σουβλακερί (τι πιο αναμενόμενο), εκμοντερνίζεται, καπιταλίζεται και γενικά τον τρώει ο κώλος του. Αλλά το τσαρούχι, τσαρούχι.

Στο μπροστινό μέρος του θεόρατου κενού χώρου της αποθήκης Η της Πειραιώς 260 μια μικρούλα σκηνή κουζίνα-τουαλέτα

πλήρως εντοιχισμένη και εξοπλισμένη. Το σκηνικό ενός τυπικού χαζοαμερικάνικου sitcom (“Recorded in front of a live studio audience” που λένε) με τις επεισοδιακές περιπέτειες του ζευγαριού των χρονοναυαγών της Επανάστασης, του σουβλατζή Θανάση Διάκου / Αλ Μπάντι και της με την κοιλιά τούρλα Κρουστάλλως του, στην άγνωστη γι’αυτούς μοντέρνα εποχή, σε άπταιστη και  τόσο χαριτωμένα αναχρονιστική αυστηρή ρίμα δεκαπεντασύλλαβου.

Το παιδί που κουβαλάει η Κρουστάλλω όμως δεν είναι του Διάκου αλλά του γραφικού (colourful πιο καλά, ταιριαστά/προσβλητικά φουμαρισμένου) Κούρδου ντελίβερυ μπόυ του μαγαζιού, σε ένα τυπικό τηλεοπτικό ερωτικό τρίγωνο. Η αντίδραση του Διάκου ξεφεύγει ριζικά από τα δικά μας συνηθισμένα «πολιτισμένα» όρια. Η επακόλουθη σκηνή του μακρόσυρτου γραφικού βιασμού της πάνω στο τραπέζι της κουζίνας υπό μουσική υπόκρουση Ρίτας Σακελλαρίου σηματοδοτεί πως η Κιτσοπούλου δεν ήρθε ως το φεστιβάλ απλώς για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και δεν διστάζει να περάσει απροειδοποίητα από το κωμικό στο άβολα γνώριμο και ανομολόγητο.

Ο Θανάσης Διάκος του Νίκου Καραθάνου γαμάει και δέρνει. Είναι η επιτομή του Ελληνάρα. Ρατσισταριό, μισογύνης, λαϊκιστής, εθνικιστής και χοντράνθρωπος, μα στο μυαλό του πάντα άρχοντας. Δεν παίρνω όρκο αν θα ψήφιζε και Χρυσή Αυγή, αλλά δεν θα’πεφτα κι απ’τα σύννεφα. Μέσα του συγχωνεύονται ο παλιομοδίτικος βίαιος φαλλοκρατισμός με την σύγχρονη υλιστικότητα και την ιδεολογική αποχαύνωση. Και παραδόξως καταφέρνει και προκύπτει πάλι συμπαθής. Τι σημαίνει αυτό για μας σαν κοινό;

Είναι τόσο βαθιά κωδικοποιημένη στο DNA μας (πλύση εγκεφάλου και στίψιμο μετά από τόσες εθνικές γιορτές) αυτή η ηρωολατρεία που δυσκολευόμαστε ακόμα και τώρα να ξεχωρίσουμε τον θρύλο από τον άνθρωπο; Τι κι αν κλωτσάει στο πάτωμα την έγκυο γυναίκα του μπροστά στα σοκαρισμένα μάτια μας; «Μα είναι τόσο χαριτωμένα γραφικός». Στην πραγματικότητα είναι κι αυτός μπερδεμένος, ένας δύσμοιρος εκτός τόπου και χρόνου (γιατί ο σημερινός τόπος δεν έχει πολλά να μοιραστεί με τον τόπο που τότε σουβλίστηκε να υπερασπίσει), δηλητηριασμένος από την δική μας εποχή, ηττημένος από το ίδιο του το μάρκετινγκ. Μετράει ο ίδιος τον εαυτό του με τα δικά του πρότυπα και έρχεται λίγος. Πως να μην ταυτιστείς;

Η Κιτσοπούλου διασκεδάζει να στήνει συμβάσεις και να τις σπάει αμέσως μετά κομμάτια σαν πιάτα σε μπουζουξίδικο, χαλάλι στο κέφι και το ντέρτι της, άχτι απέναντι στα δήθεν της εποχής. Αμέσως μετά την αρχική ανακοίνωση που εξηγεί γιατί το μηχανάκι που θα μπει στην σκηνή πρέπει να έχει μόνιμα σβηστή μηχανή, μαρσάρει μέσα