Τελευταίο σημείωμα στη λάσπη…

Χαϊδάρι, Καισαριανή, Μάνδρα… Στο μυαλό εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα γίνονται ένα κουβάρι. Αδύνατο να βρεθεί η άκρη του νήματος. Η θλίψη, το πένθος, η οργή και οι μνήμες γίνονται συγκοινωνούντα δοχεία. Τη μία στιγμή, στις κινηματογραφικές αίθουσες ο Παντελής Βούλγαρης με την ταινία, «Το Τελευταίο Σημείωμα», γυρίζει το χρόνο πίσω για να αναδείξει το δράμα στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου του 1944, του ελληνικού Άουσβιτς. Και καταγράφει με έντονο και συνάμα σοκαριστικό τρόπο, την πορεία 200 ανθρώπων προς το εκτελεστικό απόσπασμα της Καισαριανής, την Πρωτομαγιά του 1944. Έλληνες που έδωσαν τη ζωή τους για μία ελεύθερη Ελλάδα, για την πατρίδα τους.

Πριν «καθαρίσει» το μυαλό από το διδακτικό ταξίδι στο χρόνο, η τραγωδία στη δυτική Αττική οδηγεί στην τρέλα. Στο νομό Αττικής, εν έτει 2017 να χάνονται τόσοι άνθρωποι μέσα στο νερό και τη λάσπη. Ανθρωποθυσίες για τραγικές παραλείψεις δεκαετιών. Για την άναρχη ανάπτυξη των πόλεών μας μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Πώς να μπει «φρένο» στην εκδίκηση της φύσης;

Μόλις 25 χιλιόμετρα απέχουν το Χαϊδάρι από την Μάνδρα, το κέντρο της σύγχρονη τραγωδίας. Το ξημέρωμα της Πρωτομαγιάς του ’44, ο ένας από τους 200 πατριώτες που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς, ο Ναπολέων Σουκατζίδης άφησε ένα τελευταίο σημείωμα προς τον πατέρα του: «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να ‘σαι περήφανος για τον μονάκριβο γιο σου. Ν’ αγαπάς και να λατρεύεις την κορούλα σου και την αδελφούλα σου, κι οι δύο τους μεγάλοι άνθρωποι. Γεια, γεια πατερούλη».

Μετά από 73 χρόνια, η πατρίδα που ονειρεύτηκαν τότε όσοι έδωσαν τη ζωή τους αρνούμενοι να υποταχθούν στον κατακτητή, ίσως να μην έχει θέση ούτε στο χειρότερο εφιάλτη τους. Το τελευταίο σημείωμα του Σουκατζίδη, το τελευταίο σημείωμα κάθε θύματος της Εθνικής Αντίστασης, χάθηκε στη λάσπη το ξημέρωμα της 16ης Νοεμβρίου του 2017.