Η κρίση στο Ισραήλ, οι κίνδυνοι για την Μέση Ανατολή και η ανάγκη προστασίας της Ευρώπης

Γράφει ο ΘΕΜΗΣ ΣΤΑΙΚΟΣ

Το πρωί του Σαββάτου, 7 Οκτωβρίου, η Ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς πραγματοποίησε μια αιφνιδιαστική, πρωτοφανούς κλίμακας, επίθεση στο Ισραήλ: εκτόξευσε χιλιάδες ρουκέτες, διείσδυσε μαχητές στο ισραηλινό έδαφος και πήρε άγνωστο αριθμό ομήρων.

Ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι η επίθεση που δέχτηκε το κράτος του Ισραήλ είχε παρόμοιο αντίκτυπο με εκείνο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου για τις ΗΠΑ. Πράγματι, το πλήγμα το οποίο δέχτηκαν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες

και οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας ήταν τεράστιο. Προκαλεί πραγματικά τεράστια απορία πως οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας υποτίμησαν σε τέτοιο βαθμό την Ισλαμιστική οργάνωση της Χαμάς, η οποία έχει βαθιές ρίζες μέσα στην παλαιστινιακή κοινωνία. Αν και ξεκίνησε σαν παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Παλαιστίνη, η Χαμάς έχει αναπτύξει μια σύνθετη και αποκεντρωμένη δομή για να επιβιώσει από την ισραηλινή καταστολή. Στην πράξη, δύναται να χαρακτηριστεί ως ένας ημικρατικός δρών (semi-state actor) που έχει πολιτική και στρατιωτική στρατηγική, ελέγχει έδαφος (Λωρίδα της Γάζας), διαθέτει εξωτερική υποστήριξη (Ιράν, Τουρκία) και κατέχει οπλισμό (drones, δορυφορικές επικοινωνίες).

Πέραν αυτού το στοιχείου, οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ θα έπρεπε να έχουν δει τα σημάδια της επιδείνωσης των σχέσεων με το παλαιστινιακό στοιχείο ήδη από το 2022, που ήταν το πιο θανατηφόρο έτος μετά τη δεύτερη Ιντιφάντα, το 2005. Πάνω από 200 Παλαιστίνιοι και 31 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν πέρσι και ευρύτερα είχε ανοίξει ένας νέος κύκλος βίας ανάμεσα στα δύο μέρη, με κεντρική επιδίωξη την απομάκρυνση της όποιας προοπτικής επίλυσης του Παλαιστινιακού ζητήματος. Τον Νοέμβριο του 2022, τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποίησαν ότι η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση “έφτασε και πάλι σε σημείο επικίνδυνης ανάφλεξης”.

Στους λόγους της αποτυχίας φέρεται να συγκαταλέγεται και η έμφαση που δινόταν τους τελευταίους μήνες στη Δυτική Όχθη όπου συχνά είχαμε επεισόδια ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. Ο Αμίτ Σάαρ, κορυφαίος αξιωματούχος των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών, προέβλεψε ότι η βία στη Δυτική Όχθη θα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πρόκληση για το Ισραήλ το 2023, αμέσως μετά την πολυετή απειλή από το Ιράν. Ο Σάαρ προειδοποίησε όχι μόνο ότι η βία αυξάνεται, αλλά και ότι τα θεμέλια για τη διαχείριση της γίνονται “ασταθή". Ενδεχομένως, η εκδήλωση πολλαπλών επεισοδίων στην Δυτική Όχθη να είχε στόχο τον αποπροσανατολισμό του Ισραήλ ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος στην Χαμάς να εκπαιδευτεί καταλλήλως με καθοδήγηση και υλική βοήθεια από το Ιράν.

Γιατί η Χαμάς επέλεξε να πραγματοποιήσει αυτό το συγκεκριμένο είδος επίθεσης αυτή τη στιγμή;

Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτό συμβαίνει 50 χρόνια, σχεδόν, μετά την αιφνιδιαστική αραβική επίθεση στο Ισραήλ που ξεκίνησε τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973. Ας θυμηθούμε ότι, για τους Άραβες, ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ θεωρήθηκε νίκη. Η Αίγυπτος και η Συρία κατάφεραν να αιφνιδιάσουν τον ισραηλινό στρατό, κατάφεραν να διασχίσουν τη διώρυγα του Σουέζ και να προελάσουν στα υψώματα του Γκολάν, σε σημείο που πολλοί Ισραηλινοί πίστευαν ότι το Ισραήλ είχε τελειώσει. Και έτσι, παρόλο που, τελικά, το Ισραήλ επικράτησε σε αυτόν τον πόλεμο, η νίκη των πρώτων ημερών εξακολουθεί να γιορτάζεται στον αραβικό κόσμο. Έτσι, το να δείξει η Χαμάς, 50 χρόνια αργότερα, ότι μπορεί να κάνει το ίδιο πράγμα είναι μια τεράστια ώθηση στο κύρος της στον αραβικό κόσμο και μια τεράστια πρόκληση για τις χώρες και τους ηγέτες που έχουν συνάψει ειρήνη με το Ισραήλ. Και αξίζει να επισημάνουμε ότι η Χαμάς είναι ένας πολύ διαφορετικός αντίπαλος. Το 1973, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Anwar Sadat πήγε σε πόλεμο με το Ισραήλ προκειμένου να συνάψει ειρήνη με το Ισραήλ. Η Χαμάς έχει εξαπολύσει έναν πόλεμο για να καταστρέψει το Ισραήλ (ή για να προσδώσουμε και τον απαραίτητο ρεαλισμό για να κάνει ό,τι μπορεί για να το αποδυναμώσει). Η Χαμάς δεν έχει κανένα συμφέρον να κάνει ειρήνη με το Ισραήλ.

Ωστόσο ο κύριος λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε η εν λόγω επίθεση δεν είναι άλλος από την προσπάθεια διακοπής οιασδήποτε διπλωματικής σύγκλισης του Ισραήλ με τις χώρες του αραβικού κόσμου. Πράγματι, υπήρχε μια έντονη διπλωματική διεργασία υπό τις ευλογίες των ΗΠΑ, ως συνέχεια των Συμφωνιών του Αβραάμ, προκειμένου να αναγνωριστεί το κράτος του Ισραήλ από την πλέον ισχυρή χώρα του αραβικού κόσμου, την Σαουδική Αραβία. Στο πλαίσιο αυτής της πιθανής συμφωνίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες πιέζουν το Ισραήλ να κάνει παραχωρήσεις προς την Παλαιστινιακή Αρχή - τον εχθρό της Χαμάς η οποία αυτοπροβάλλεται ως ο εκφραστής και ο υπερασπιστής της παλαιστινιακής κοινότητας. Έτσι, αυτή ήταν μια ευκαιρία για τη Χαμάς και τους Ιρανούς υποστηρικτές της να διαταράξουν την όλη διαδικασία, η οποία νομίζω ότι εκ των υστέρων ήταν βαθιά απειλητική και για τους δύο. Το Ιράν εκπέμπει το μήνυμα πως δεν μπορεί να υπάρξουν συνολικές διευθετήσεις στη Μέση Ανατολή που το απομονώνουν ενώ η Χαμάς πως δεν επιτρέπει οποιαδήποτε επίλυση του Παλαιστινιακού σε απευθείας συνεννόηση με τη Ραμάλα και τον αδύναμο Αμπάς όπως επιδίωξε τελευταία η Σαουδική Αραβία. Η επίθεση λοιπόν της Χαμάς προξένησε ένα τέτοιο πλήγμα στις τάξεις των Ισραηλιτών που όπως βλέπουμε τους οδηγεί στην δυναμική αντεπίθεση κατα της Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας, την πλέον πυκνοκατοικημένη περιοχή του κόσμου, με ό,τι συνεπάγεται αυτό ιδίως σε περίπτωση οδομαχιών. Αυτή η επίδειξη της ισραηλινής δυναμικής φέρνει σε εξόχως δύσκολη θέση όλους τους αραβικούς παράγοντες του Κόλπου ως προς την συνέχιση αυτής της ειρηνευτικής διπλωματικής διαδικασίας.

Το κρίσιμο στοιχείο είναι το κατά πόσον θα υπάρξει εμπλοκή της Χεζμπολάχ που βρίσκεται στο Λίβανο και συνδέεται με το Ιράν, και όπως και η Χαμάς λαμβάνει οπλισμό από το Ιράν. Σε μια τέτοια περίπτωση η σύγκρουση λαμβάνει μια εξόχως γενικευμένη μορφή και η διάρκεια και οι συνακόλουθες επιπτώσεις της αυξάνονται δραματικά.

Η διάσταση της περιφερειακής ευρωπαϊκής ασφάλειας

Πρέπει να γίνει μια σοβαρή συζήτηση εντός της ΕΕ αναφορικά με την Ισλαμιστική τρομοκρατία. Η Ισλαμιστική τρομοκρατική οργάνωση της Χαμάς έχει προβεί σε γενικευμένο κάλεσμα προς την παλαιστινιακή διασπορά στο εξωτερικό για επιθέσεις κατά Ισραηλινών. Το παραπάνω κάλεσμα πρέπει να συνδυαστεί με την θρησκευτική διάσταση της σύγκρουσης καθώς η Χαμάς τονίζει περισσότερο τη θρησκευτική - Ισλαμιστική ταυτότητα της παρά την εθνικιστική. Αυτή η κατάσταση δύναται να προκαλέσει έξαρση ριζοσπαστικοποίησης και αντισημιτισμού και μπορεί να θέσει ξανά σε κίνηση την Ισλαμιστική τρομοκρατία. Δεν γίνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, μια εξόχως αξιακά προσδιορισμένη Ένωση, να προσδίδει την ιδιότητα του πρόσφυγα σε ανθρώπους οι οποίοι στηρίζουν τρομοκρατικές ενέργειες εις βάρος αμάχων. Δεν αποτελεί απλώς ζήτημα δικαιοσύνης αλλά κυρίως αποτελεί ζήτημα αυθυπαρξίας της Ευρωπαϊκής ηπείρου.

The post Η κρίση στο Ισραήλ, οι κίνδυνοι για την Μέση Ανατολή και η ανάγκη προστασίας της Ευρώπης appeared first on Militaire.gr.