Αγκυρα: Στον ρόλο του καλού μαθητή ο… σκυφτός Κυριάκος

Συναντήθηκε με τον Ερντογάν και «κατάπιε» όλες τις αξιώσεις του «σουλτάνου», που αρνήθηκε να κάνει έστω και ένα βήμα πίσω από τις στρατηγικές του επιδιώξεις

Αλλη μια μαύρη σελίδα στο βιβλίο της ελληνικής εξωτερικής του πολιτικής προσέθεσε χθες στην Αγκυρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Απέναντι στον αμετανόητο Ερντογάν, που ξεδίπλωσε χθες όλη του την ατζέντα και αρνήθηκε να κάνει έστω και ένα βήμα πίσω από τις στρατηγικές επιδιώξεις της Αγκυρας, λαμβάνοντας μάλιστα ρόλο δασκάλου προς τον Ελληνα πρωθυπουργό,

ο… σκυφτός Κυριάκος Μητσοτάκης φάνηκε να παίρνει τον ρόλο του καλού μαθητή που είναι διατεθειμένος να «καταπιεί» όλες τις προκλήσεις του Ερντογάν, με εξαίρεση το ζήτημα της Χαμάς και του πολέμου στη Γάζα, όπου ύψωσε ανάστημα. Οι αναλύσεις που ακολούθησαν το χθεσινό βατερλό της… Αγκυρας αποδεικνύουν πως -ακόμα μια φορά- ένας καλοσχεδιασμένος μηχανισμός προπαγάνδας επιχειρεί να εμπεδώσει με κάθε τρόπο και κάθε κόστος πως οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν περάσει σε μια φάση αναθέρμανσης.

Ωστόσο, πίσω από το αφήγημα των «ήρεμων νερών» κρύβονται οι χαοτικές διαφορές που συνεχίζουν να υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών, η αμετακίνητη στάση της τουρκικής ελίτ τόσο για την Ελλάδα όσο όμως και για τον Ελληνισμό που ζει και αναπνέει στην Τουρκία, αλλά και για τις ευρύτερες διεργασίες που συντελούνται στην ανατολική Μεσόγειο τόσο στην περίπτωση των Κούρδων όσο όμως και στην περίπτωση των Παλαιστινίων.

Φοβικότητα

Συγκεκριμένα, εκμεταλλευόμενος τη φοβικότητα αλλά και την κατευναστική διάθεση της Αθήνας που φάνηκε ξανά με το… καλημέρα, ο Τούρκος Πρόεδρος έθεσε με σαφήνεια ζήτημα τουρκικής μειονότητας στη Θράκη, υπερασπίστηκε τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ενώ την ίδια ώρα επιτέθηκε στους Κούρδους, που αποτελούν παραδοσιακό σύμμαχο της χώρας.

Και στις τρεις αυτές προκλήσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να μην απαντήσει με σαφήνεια, αφήνοντας τον Τούρκο πρόεδρο να παριστάνει έναν δημοκρατικό ηγέτη, που έφτασε μάλιστα στο σημείο να πει πως η Τουρκία είναι χώρα υπόδειγμα στην προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς.

Οσον αφορά τη Μονή της Χώρας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάπιε αμάσητη την πρόκληση, αρκούμενος σε ευχολόγια για τον χαρακτήρα που θα έχει η Μονή ως τζαμί. «Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε τη στενοχώρια και δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει πια ως τέμενος. Ακουσα αυτά που είπε ο κ. πρόεδρος και πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι σημαντικό να προστατεύσουμε την πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου για να είναι επισκέψιμο από όλους και όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολιτιστικό θησαυρό».

Αναφορικά με τη μουσουλμανική μειονότητα, ο κ. Μητσοτάκης έμεινε σε μια γενικόλογη τοποθέτηση, αρνούμενος να μπει σε μια επί της ουσίας αντιπαράθεση με τον Ταγίπ Ερντογάν, παρά το γεγονός πως ακόμα μία φορά έθεσε ζήτημα μειονότητας. «Στη Θράκη, οι μουσουλμάνοι και οι χριστιανοί συμβιώνουν αρμονικά και σε αυτόν τον στόχο είμαι προσηλωμένος και το ενδιαφέρον της ελληνικής Πολιτείας είναι έμπρακτο» είπε και συμπλήρωσε πως ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Οσον αφορά τους Κούρδους και τις προσβλητικές αναφορές του Ταγίπ Ερντογάν στο PKK αλλά και συνολικά στο κουρδικό κίνημα, το οποίο βρίσκεται υπό διωγμό από το καθεστώς Ερντογάν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφάσισε να μην πει λέξη, παίρνοντας ακόμα μια φορά αποστάσεις από τις παραδοσιακές θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Στο μόνο σημείο που το καλό κλίμα μεταξύ των δύο ηγετών φάνηκε να στραβώνει ήταν όταν η συζήτηση έφτασε στη Χαμάς και στον πόλεμο της Γάζας. Εκεί ο Ελληνας πρωθυπουργός χαρακτήρισε την παλαιστινιακή οργάνωση τρομοκρατική, που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό.

Απάντηση

Σε αυτό το σημείο ο Ερντογάν παρενέβη αμέσως και απάντησε με τρόπο αυστηρό πως δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση η Χαμάς και ότι τον λυπεί αυτός ο χαρακτηρισμός. «Υπάρχει ένα σημαντικό θέμα στο οποίο δεν είμαστε σύμφωνοι. Δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς – αντιθέτως, έχει ιδρυθεί για να προστατεύσει τα εδάφη, είναι αντιστασιακή οργάνωση, που δυστυχώς απέναντι στην απώλεια ανθρώπινων ζωών που φτάνει τις 45.000 προσπαθεί να δώσει αγώνα προστασίας.

Είναι αντιστασιακή οργάνωση, θα πρέπει να το δούμε αυτό το πράγμα. Θα ήταν βάναυση προσέγγιση να την ονομάσουμε τρομοκρατική οργάνωση, τη θεωρώ οργάνωση που δίνει αγώνα για να προστατεύσει τα εδάφη και τον λαό τους» ανέφερε. Απαντώντας ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι σε αυτό το σημείο διαφωνούν και τόνισε ότι μπορούν τουλάχιστον να συμφωνήσουν στην ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω απ’ όλα να προστατευτούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι.

Επικοινωνία με Χριστοδουλίδη πριν από το ταξίδι

Λίγες ώρες πριν από τη συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη για τον συντονισμό των δύο ηγετών εν όψει της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν και της συνάντησης του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας με την προσωπική απεσταλμένη τού γ.γ. των Η.Ε. για το Κυπριακό Μαρία Ανχελα Ολγκίν – Κουεγιάρ.

Βέβαια, οι δηλώσεις Ερντογάν ότι όσον αφορά στο Κυπριακό η λύση θα πρέπει να βασίζεται στην πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στην Κύπρο μοιάζουν σαν να έχουν ήδη τορπιλίσει τις προσπάθειες της κυρίας Κουεγιάρ προτού καν αρχίσουν. Η τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη έγινε την Κυριακή, αλλά, όπως φαίνεται, οι δύο ηγέτες θα χρειαστεί να έρθουν σε νέα επικοινωνία άμεσα.

Θερμό κλίμα με υποδοχή της ελληνικής αποστολής στο αεροδρόμιο από πολυπληθή τουρκική αντιπροσωπία

Λίγο πριν από τις 3 το μεσημέρι το πρωθυπουργικό αεροσκάφος έφτασε στο αεροδρόμιο της Αγκυρας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήλθε από το πρωθυπουργικό αεροσκάφος ιδιαίτερα ευδιάθετος, δείχνοντας πως στις αποσκευές του αυτή τη φορά είχε μόνο τη θέληση να διατηρήσει το καλό κλίμα των τελευταίων μηνών, ακόμα και αν η Τουρκία έχει προχωρήσει σε μια σειρά προκλήσεων εις βάρος της Ελλάδας τόσο με τη Μονή της Χώρας όσο και στο Αιγαίο. Το κλίμα ήταν ιδιαίτερα θερμό και από την τουρκική πλευρά, καθώς πολυπληθής αντιπροσωπία των Τούρκων ανέμενε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και την ελληνική αποστολή στο αεροδρόμιο της τουρκικής πρωτεύουσας.

Συγκεκριμένα, τον Ελληνα πρωθυπουργό υποδέχθηκαν στο αεροδρόμιο ο υπουργός Εξωτερικών Hakan Fidan, ο αναπληρωτής κυβερνήτης της Αγκυρας Murat Soylu, ο αντιδήμαρχος του μητροπολιτικού δήμου Αγκυρας Faruk Köylüoglu, ο γενικός διευθυντής πρωτοκόλλου του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης Ahmet Cemil Miroglu, ο γενικός διευθυντής διμερών πολιτικών υποθέσεων και ναυτιλίας-αεροπορίας-συνόρων του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης Burak Özügergin, ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα Gagatay Erciyes, ο πρέσβης της Ελλάδας στην Αγκυρα Θεόδωρος Μπιζάκης και άλλοι αξιωματούχοι.

Η ελληνική πομπή από κοινού με τους Τούρκους αξιωματούχους κατευθύνθηκε προς το προεδρικό μέγαρο, στην είσοδό του οποίου περίμενε τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο Ταγίπ Ερντογάν. Επειτα από μια θερμή χειραψία μεταξύ των δύο ανδρών και τις παραδοσιακές φωτογραφίες που τραβήχτηκαν από τους δημοσιογράφους, ο Ελληνας πρωθυπουργός ξεναγήθηκε από τον Ταγίπ Ερντογάν στο… μεγαλειώδες παλάτι του. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαινόταν να παρατηρεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το τουρκικό μέγαρο, ενώ ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε πως οι δύο πολυθρόνες στις οποίες κάθισαν οι δύο ηγέτες βρίσκονται απέναντι από το τεραστίων διαστάσεων κάδρο του Κεμάλ Ατατούρκ. Οι δύο ηγέτες ήταν αποφασισμένοι να μην αφήσουν τίποτα να χαλάσει το κλίμα συνεννόησης, έτσι, ακόμα και όταν διαφώνησαν για το ζήτημα της Χαμάς, τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο Ταγίπ Ερντογάν δεν έχασαν το χαμόγελό τους.

Εστειλαν τα «βαριά» θέματα στη… ναφθαλίνη

Στην περίπτωση που δεν υπήρχε η έκδηλη διαφωνία για την έκρυθμη κατάσταση στη Γάζα και τον χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατικής (για την Ελλάδα) ή αντιστασιακής (για την Τουρκία) οργάνωσης, η χθεσινή συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Αγκυρα ήταν προδήλως και συμφωνημένα αποστεωμένη στα μείζονα ελληνοτουρκικά προβλήματα και υπερτραφής σε συμφωνίες χαμηλής πολιτικής, προκειμένου να συντηρηθεί η κατάσταση εύθραυστης ηρεμίας ανάμεσα στις δύο χώρες.

Της Κύρας Αδάμ

Οι Μητσοτάκης και Ερντογάν χρησιμοποίησαν χθες στην Αγκυρα τον πλέον «γλυκό» πολιτικό λόγο που διαθέτουν ο ένας απέναντι στον άλλον, προσέχοντας να μην αναφερθούν επί μακρόν σε κανένα από τα πολλά προβλήματα που συντηρεί και επαυξάνει η Αγκυρα σε βάρος της Ελλάδας.

Ο Τούρκος πρόεδρος, πάντως, δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει πολλές φορές το δόγμα του, ότι δηλαδή, αν δεν θίγονται «τα δικαιώματα της Τουρκίας», δεν έχει κανέναν λόγο να μην επιθυμεί τη διατήρηση της κατάστασης φιλίας με την Ελλάδα. Πίσω από «τα δικαιώματα της Τουρκίας» κρύβονται όλες οι επιθετικές και επεκτατικές βλέψεις της σε βάρος της κυριαρχίας και των συμφερόντων της Ελλάδας. Αυτές τις τουρκικές διεκδικήσεις, δυστυχώς, καμιά ελληνική κυβέρνηση, από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, δεν έχει αθροίσει, κατανοήσει και αντιμετωπίσει, με αποτέλεσμα να υπάρχει καλό κλίμα στο Αιγαίο, με άγνωστες όμως και λίαν επικίνδυνες συνέπειες, που θα έρθουν όταν το αποφασίσει η Αγκυρα. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν παρέλειψε να χαρακτηρίσει «τουρκική τη μειονότητα» στην Ελλάδα «γέφυρα φιλίας» (με τον Τούρκο ΥΠΕΞ μόλις τις προηγούμενες ημέρες να αναφέρεται στην τουρκική μειονότητα της Ξάνθης).

Ο Ελληνας πρωθυπουργός έκρινε ότι δεν είχε κανέναν λόγο να «σηκώσει το γάντι» και σχεδόν εξάντλησε τη δήλωση-ομιλία του στις θετικές συνέπειες από την οικονομική συνεργασία, με κορωνίδα τη βίζα σε Τούρκους πολίτες στα ελληνικά νησιά, και στην αγγελία του Κοινού Επιχειρηματικού Συμβουλίου. Με άλλα λόγια, και οι δύο πλευρές φρόντισαν να στείλουν τη βαριά και επικίνδυνη για τα εθνικά συμφέροντα ατζέντα διμερών προβλημάτων, σαν ρούχα, στη… ναφθαλίνη στο συρτάρι, το οποίο θα ανοίξει όταν και αν και οι δύο πλευρές αισθανθούν έτοιμες να το κάνουν. Αυτό επιτρέπει στον Ερντογάν να κάνει σχεδόν ό,τι θέλει στο επιχειρησιακό πεδίο στο Αιγαίο, χωρίς -ακόμη- να χρησιμοποιεί την τουρκική πολεμική αεροπορία, προσθέτοντας στη διμερή ατζέντα όποιες πρόσθετες διεκδικήσεις έχει.

Αυτό επιτρέπει και στον Κ. Μητσοτάκη να γαντζώνεται στο «ήρεμο κλίμα», να στέλνει τα δύσκολα στο συρτάρι με τη… ναφθαλίνη και να επιμένει σε μια παραγωγική κανονικότητα. Ο Τούρκος πρόεδρος σαφέστατα χρησιμοποίησε και τη συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό για να πλασαριστεί ακόμα μια φορά διεθνώς ως ο μεγάλος προστάτης, μεσολαβητής των συμφερόντων της Χαμάς, «προς όφελος του παλαιστινιακού λαού», παρατηρώντας μάλιστα ότι ο κ. Μητσοτάκης «έχει λάθος θέση» την οποία πρέπει να αλλάξει. Ορθώς ο κ. Μητσοτάκης δεν έπεσε στην παγίδα και δεν άνοιξε τη συζήτηση για την κατάσταση στη Γάζα, εμμένοντας στη διεθνή θέση ότι η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση και δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό. Ηταν το θέμα στο οποίο συμφώνησαν ότι διαφωνούν. Σε ό,τι αφορά την πρόσφατη τουρκική πρόκληση με τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, το θέμα, επειδή ακριβώς δεν είναι ελληνοτουρκικό, έπεσε στα μαλακά, με έκδηλη τη δυσφορία του κ. Μητσοτάκη και την καθησυχαστική αδιαφορία του κ. Ερντογάν.