Αικ. Παπανάτσιου: «Η φοροδιαφυγή δεν γίνεται απ’ όλους, αλλά από συγκεκριμένες τάξεις και επαγγελματικές ομάδες»

Η υφυπουργός Οικονομικών σχολιάζει το αποκλειστικό ρεπορτάζ της Νέας Σελίδας για τα 550 δις ευρώ αδήλωτα εισοδήματα που κατεγράφησαν από το 2002 έως το 2014 και υπογραμμίζει ότι οι περιπτώσεις φοροδιαφυγής με ποινική διάσταση δεν πρόκειται να μείνουν ατιμώρητες.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΦΟΙΒΟ ΚΛΑΥΔΙΑΝΟ

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ της κυβέρνησης για την αποτελεσματικότερη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών περιγράφει με τη συνέντευξη που παραχώρησε στη «Νέα Σελίδα»

η Κατερίνα Παπανάτσιου. Η υφυπουργός Οικονομικών μιλά για τα Paradise Papers, ενώ, αναφερόμενη στην πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, επισημαίνει ότι το ποινικό κομμάτι της φοροδιαφυγής για σοβαρές περιπτώσεις υπόκειται σε εικοσαετή και όχι πενταετή παραγραφή. Όπως λέει, ναι μεν η χρήση των offshore είναι νόμιμη, η φοροδιαφυγή, ωστόσο, που συντελείται μέσω αυτών είναι «εξαιρετικά παράνομη».

Η «Νέα Σελίδα» αποκάλυψε την περασμένη Κυριακή ότι το λογισμικό σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει εντοπίσει φοροδιαφυγή ύψους 550 δις ευρώ για τα έτη 2002-2014, αλλά ο καταλογισμός φόρων έχει «κολλήσει» λόγω της πρόσφατης απόφασης του ΣτΕ.

Εξετάζουμε προσεκτικά και εφαρμόζουμε κάθε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Σημασία έχει να περιμένουμε πάντα τη δημοσίευση του σκεπτικού της, γιατί οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά σε πολλές περιπτώσεις και τα πράγματα αποδεικνύονται διαφορετικά από τις αρχικές εντυπώσεις.
Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κίνδυνος παραγραφής των μεγάλων υποθέσεων, γιατί η νομοθεσία προβλέπει μια σειρά από περιόδους παραγραφής πέραν της πενταετίας. Και, βεβαίως, υπάρχει το ποινικό κομμάτι της φοροδιαφυγής για σοβαρές περιπτώσεις, που ελέγχεται αυτοτελώς και η παραγραφή είναι εικοσαετής, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διοικητική παραγραφή.

Γιατί οι θεσμοί πιέζουν να αφήσουμε τις υποθέσεις του παρελθόντος και να στραφούμε στο «παρόν» της φοροδιαφυγής;

Προχωρήσαμε στην αναθεώρηση του καθεστώτος ελέγχων, θεσμοθετώντας πλέον ένα καθεστώς επιλογής των προς έλεγχο υποθέσεων σε ποσοστό 70% για υποθέσεις της τελευταίας πενταετίας και 30% για παλιότερες υποθέσεις. Θέλουμε με αυτό να επιτύχουμε καλύτερη στόχευση και αποσυμφόρηση των ελεγκτικών Αρχών από υποθέσεις για τις οποίες έχει παρέλθει τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα από τη γέννησή τους ώστε να καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής ο σχετικός έλεγχος.
Η φορολογική διοίκηση πραγματοποιεί πλέον στοχευμένους ελέγχους, με βάση την ανάλυση κινδύνου, ώστε να μην χάνει χρόνο σε υποθέσεις άνευ ουσίας. Αλλά οι σοβαρές περιπτώσεις φοροδιαφυγής, που έχουν και ποινική διάσταση, δεν μπορούν να μείνουν ατιμώρητες εφόσον είναι εντός των ορίων της νομοθεσίας, όσο παλιές και να είναι. Θα προχωρήσουμε τις υποθέσεις αυτές μέχρι το τέλος, γιατί δεν μπορεί να υπάρχει ατιμωρησία για τη μεγάλη φοροδιαφυγή.

Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για το ζήτημα. Τελικά, έχει ταξικό πρόσημο η φοροδιαφυγή, αφορά μόνο στους ανθρώπους του πλούτου ή πρόβλημα υπάρχει και με τη λεγόμενη «φοροδιαφυγή της τυρόπιτας»;

Βεβαίως υπάρχει φοροδιαφυγή και σε μικρή και σε μεγάλη κλίμακα. Όμως η φοροδιαφυγή δεν γίνεται απ’ όλους, αλλά από συγκεκριμένες τάξεις και επαγγελματικές ομάδες. Αυτές οι τάξεις δεν ήθελαν να πληρώνουν ούτε όταν ευημερούσαν, όταν είχαν μεγάλα κέρδη και εισοδήματα. Το επιχείρημα όμως για τη «φοροδιαφυγή της τυρόπιτας», όπως την αποκαλέσατε, είναι στη λογική του συνθήματος «όλοι μαζί τα φάγαμε», που θέλει με τη συλλογική ενοχοποίηση να απαλλάξει τους πραγματικούς υπεύθυνους, που είναι η πολιτική και οικονομική ελίτ αυτής της χώρας. Εμείς δεν συμμεριζόμαστε αυτή την άποψη, αν και αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κυνηγάμε και τη μικρή φοροδιαφυγή.

Πιστεύετε ότι υπάρχουν κόμματα της αντιπολίτευσης που διευκολύνουν με την πολιτική τους τη μεγάλη φοροδιαφυγή; Γιατί το νόμιμο όσων επιλέγουν να έχουν offshore δεν είναι και ηθικό;

Προφανώς και υπάρχουν τέτοια κόμματα. Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της ΝΔ ενθάρρυνε τη φοροδιαφυγή με δημόσιες δηλώσεις του όταν άνοιξε η συζήτηση για τα Paradise Papers. Η χρήση των offshore μπορεί να είναι νόμιμη, αλλά η φοροδιαφυγή μέσω αυτών προφανώς και δεν είναι καθόλου νόμιμη. Συχνά γίνεται σύγχυση αυτών των δύο πραγμάτων.

Ωστόσο η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να αλλάξει ουσιαστικά την εικόνα της φοροδιαφυγής στη χώρα…

Δεν είναι ακριβές αυτό. Στα δυόμισι χρόνια της κυβέρνησής μας και παρά τις τρικλοποδιές που αντιμετωπίσαμε, είχαμε σημαντική επιτυχία στον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής. Η σύγκριση των εσόδων από τον ΦΠΑ φέτος με το 2015, πριν από τη μεγάλη αύξηση των συναλλαγών με ηλεκτρονικό χρήμα και κάρτες, είναι καταλυτική. Στο φετινό εννεάμηνο τα έσοδα έφτασαν τα 11,63 δις ευρώ από 9,69 δις ευρώ στο εννεάμηνο του 2015, αυξήθηκαν, δηλαδή, κατά σχεδόν 2 δις ευρώ ή 20%. Αυτό οφείλεται κατά το μεγαλύτερο μέρος στην αύξηση της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών, που είναι αποτέλεσμα του ηλεκτρονικού χρήματος και, βέβαια, των αυξημένων ελέγχων.
Η Τράπεζα της Ελλάδος το επιβεβαίωσε αυτό με οικονομετρικές μεθόδους σε μελέτη που έχει δημοσιεύσει. Και, βεβαίως, η αντιπολίτευση, που ωρύεται για την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%, θα πρέπει να θυμηθεί ότι εκείνη το πήγε από το 18% στο 23%.
Παρά τα σημαντικά αποτελέσματα που ήδη έχουμε, ο αγώνας κατά της φοροδιαφυγής είναι διαρκής, έχει πολλά μέτωπα και απαιτεί χρόνο για να αλλάξει μια κατάσταση που αποτελεί διαρθρωτικό πρόβλημα.

Πιστεύετε ότι το ύψος της φορολόγησης στην Ελλάδα είναι κοινωνικά δίκαιο, ειδικά για τη μεσαία τάξη;

Το ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί από την κακοδιαχείριση της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ είναι δεδομένο. Στο πλαίσιο αυτό, σήμερα υπάρχει σίγουρα δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών σε σχέση με το 2012 ή το 2014. Επιπλέον, το πρόβλημα με τη φορολογία είναι η εκτεταμένη φοροδιαφυγή, που οδηγεί σε στρεβλή κατανομή των βαρών. Το αφήγημα περί υπερφορολόγησης που χρησιμοποιεί η αντιπολίτευση χρησιμεύει για να αμνηστεύσει εκείνους που είχαν συνηθίσει να φοροδιαφεύγουν και πλέον δεν μπορούν να το κάνουν στον ίδιο βαθμό. Αλλά το μεγάλο πρόβλημα της μεσαίας τάξης είναι η μείωση των εισοδημάτων της από την ύφεση που προκάλεσαν οι πολιτικές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ από το 2009 έως το 2014.

Σας ανησυχεί η συνέχιση των αυξήσεων στο «στοκ» των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πολιτών προς το Δημόσιο;

Η κατάσταση σταδιακά βελτιώνεται. Η μεγάλη αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών έγινε την περίοδο μέχρι το 2014. Ο ρυθμός αύξησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών έχει τώρα πια περιοριστεί. Ενώ το 2014 οι οφειλές είχαν αυξηθεί κατά 11,7 δις ευρώ, το 2016 αυξήθηκαν κατά 7,4 δις ευρώ, δηλαδή κατά 35% λιγότερο. Ταυτόχρονα, καταγράφεται σημαντική αύξηση των εισπράξεων παλιών ληξιπρόθεσμων οφειλών. Το 2016 εισπράχθηκαν 5,2 δις ευρώ από παλαιές οφειλές, δηλαδή 1,5 δις ευρώ ή 41% περισσότερο σε σχέση με τα 3,7 δις ευρώ του 2014.