Παιδική παχυσαρκία: Καθορίζεται πριν την γέννηση

Μιλώντας σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος με θέμα «Η διατροφή στην Βρεφική και Παιδική Ηλικία. Επιπτώσεις στην Απώτερη Υγεία», η παιδίατρος Αίγλη Ζέλλου τόνισε ότι «οι γονείς μέσω των γονιδίων τους και διάφορων επιγενετικών παραγόντων κληροδοτούν στα παιδιά τους την παχυσαρκία, η οποία δυστυχώς αποτελεί μάστιγα καθώς το παχύσαρκο παιδί σε μεγάλο ποσοστό θα είναι και παχύσαρκος ενήλικας».

Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι οι παχύσαρκοι γονείς θα αποκτήσουν παχύσαρκα παιδιά, τα οποία ως ενήλικες στην υπόλοιπη ζωή τους θα

αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, από τα λεγόμενα νοσήματα φθοράς, όπως διαβήτης, υπέρταση, αγγειακά. Για το λόγο αυτό, όπως είπε η καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας αποτελεί στόχο βελτίωσης της δημόσιας υγείας.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν την υγεία και το βάρος του παιδιού από την στιγμή της σύλληψης του είναι πολλοί τονίζουν οι επιστήμονες.

Είναι η αρχική υγεία των γονέων, η εμβρυική ζωή-γονίδια και επιγενετική, το περιγεννητικό περιβάλλον, ο τρόπος γέννησης (καισαρική τομή ή φυσιολογικός τοκετός), το μικροβίωμα (εντερική χλωρίδα μητέρας-εμβρύου), ο μητρικός θηλασμός και η διατροφή τις πρώτες 1000 μέρες της ζωής του.

Η παχυσαρκία της μητέρας διπλασιάζει τον κίνδυνο παχυσαρκίας του παιδιού στα δυο πρώτα χρόνια της ζωής του και η διατροφή του πατέρα (παχυσαρκία, κάπνισμα, αλκοόλ), επηρεάζει το σπέρμα μέσω του οποίου γίνεται η μεταφορά επιγενετικών αλλαγών στο DNA.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η διατροφή αλλά και το βάρος της γυναίκας κατά την περίοδο της κύησης. Σύμφωνα με το American College of Obstetricians and Gynecologists το ανώτατο βάρος που μπορούν να πάρουν οι γυναίκες κατά την κύηση είναι: Αυτές με φυσιολογικό βάρος (δείκτη μάζας σώματος -BMI: 18.5-24.5): +12-16 kg. Οι υπέρβαρες (BMI: 25-29): +7-12 kg. Οι παχύσαρκες (BMI > 30): + 5-9 kg

Επίσης, έχει βρεθεί ότι τα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική τομή (το 60% των παιδιών στην Ελλάδα) κινδυνεύουν περισσότερο από αυτοάνοσα νοσήματα, κοιλιοκάκη και παχυσαρκία.

Τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται

Οι γενικές διαιτητικές οδηγίες για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας συνιστούν διατροφή που βασίζεται στα φρούτα και τα λαχανικά, στα ολικής άλεσης προϊόντα, στα ημιαποβουτυρωμένα ή αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα σε παιδιά άνω των 2 ετών, στα όσπρια, τα ψάρια και τα άπαχα κρέατα αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Απαγορευτικά για τα παιδιά θα πρέπει να είναι τα ενεργειακά πυκνά-φτωχά σε θρεπτικά συστατικά τρόφιμα ( αλμυρά σνακ, παγωτά, τηγανητά τρόφιμα, ροφήματα με ζάχαρη).

Καλό θα ήταν να περιοριστούν και τα σνακ κατά τις καθιστικές δραστηριότητες ή ως αντίδραση σε στιγμές βαρεμάρας και ο περιορισμός καθιστικών δραστηριοτήτων. Όχι τηλεόραση ή video πάνω από 1 ή 2 ώρες την ημέρα συνολικά συστήνουν οι ειδικοί, που λένε ότι είναι λάθος να υπάρχουν τηλεοράσεις στα δωμάτια των παιδιών. Τέλος, στην πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας βοηθούν τα τακτικά οικογενειακά γεύματα για προαγωγή κοινωνικής αλληλεπίδρασης και διαμόρφωση διατροφικής συμπεριφοράς, και η επιλογή των ωρών των γευμάτων, που πρέπει να γίνεται από τους γονείς και όχι από τα παιδιά.