Κονιόρδου: H έκθεση της πινακοθήκης έχει σημασία ιστορική, πολιτική, αισθητική

Η έκθεση αυτή πραγματοποιείται με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από την δημιουργία της «Ομάδας Τέχνη», και όπως σημείωσε η Λυδία Κονιόρδου «έχει σήμασία ιστορική , πολιτική και αισθητική». Αποτελεί μια αναδημιουργία της έκθεσης εκείνης που είχε εγκαινιάσει ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος τόσο το 1917 στην Αθήνα, όσο και το 1919 στο Παρίσι στο πλαίσιο

του Συνεδρίου της Ειρήνης το οποίο σφράγισε τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε συμμετείχαν Έλληνες καλλιτέχνες με 200 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής, και μεταξύ τους ο Κωνσταντίνος Παρθένης, ο Κωνσταντίνος Μαλέας, ο Νικόλαος Λύτρας, ο Λυκούργος Κογεβίνας, ο Μιχάλης Τόμπρος κ.ά.

Εκατό χρόνια αργότερα, η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα και η Όλγα Μετζαφού, επίτιμη διευθύντρια συλλογών της Εθνικής Πινακοθήκης, κατάφεραν, ως επιμελήτριες της έκθεσης «Η Ομάδα Τέχνη, 100 χρόνια», να ανασυγκροτίσουν εκείνες τις εκθέσεις εντοπίζοντας την πλειονότητα των σκορπισμένων και αφανών έργων της Ομάδας ΄Τέχνη’. Έτσι συνδέουν το χθες με το σήμερα μεσα από ένα εικαστικό γεγονός που τότε η Πολιτεία το είχε αγκαλιάσει όπως συμβαίνει και τώρα.

Στη συνέντευξη τύπου μίλησαν η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου, η Διευθύντρια της Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα και η Επίτιμη Διευθύντρια Συλλογών Όλγα Μετζαφού, καθώς και ο Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος Γιώργος Αγουρίδης, που σημείωσε ότι η σχέση και η συνεργασία μεταξύ Εθνικής Πινακοθήκης και Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος «δεν ξεκινά ούτε τελειώνει σήμερα!»

Στον χαιρετισμό της, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, τόνισε ότι: «Ένας θρύλος συνοδεύει την «‘Ομάδα ‘Τέχνη’», που ιδρύθηκε το 1917, σε μια εποχή έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων, και κέρδισε αμέσως την υποστήριξη του κόμματος των Φιλελευθέρων και του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος εκδήλωνε έτσι τον νεωτερικό προσανατολισμό της πολιτικής του.

Ακόμη πιο δηλωτική και σημαίνουσα ήταν η έκθεση των καλλιτεχνών της Ομάδας που οργανώθηκε στο Παρίσι το 1919 και εγκαινιάστηκε και πάλι από τον πρωθυπουργό Βενιζέλο. Το πολιτικό μήνυμα που εκπέμπουν αυτές οι πρωτοβουλίες δεν έχει χάσει την επικαιρότητά του ακόμη και σήμερα.

Πολλές μελέτες και διδακτορικές διατριβές έχουν αφιερωθεί στην περιώνυμη Ομάδα. Ποτέ όμως δεν είχαμε την ευκαιρία να δούμε τα ίδια τα έργα που παρουσιάστηκαν σε αυτές τις εκθέσεις και να εκτιμήσουμε, σαν να είμαστε αυτόπτες μάρτυρες, την ποιότητά τους, τις καινοτομίες που πρότειναν, τις επιδράσεις που μαρτυρούσαν, τις υποσχέσεις που έκρυβαν για τη μελλοντική εξέλιξη των καλλιτεχνών.

Αυτό είναι το μεγάλο κατόρθωμα της Εθνικής Πινακοθήκης και των επιμελητριών της έκθεσης.

Ο αμείλικτος κριτής, ο χρόνος, άλλους από τους καλλιτέχνες της Ομάδας τους έχει ανεβάσει στον Όλυμπο της καταξίωσης και της φήμης και άλλους τους έχει καταδικάσει στη λήθη. Ήταν δίκαιη η κρίση του; Η αντιπαράθεση των έργων θα μας επιτρέψει να επανεκτιμήσουμε την αξία τους, με τη νηφαλιότητα που εξασφαλίζει η απόσταση και η εμπειρία από την εξέλιξη της τέχνης.

Οπωσδήποτε πάντως η έκθεση αυτή έχει εξαιρετική ιστορική σημασία και αν κρίνω από τα έργα που έχω δει και τα ονόματα που περιλαμβάνει, υπόσχεται μια σπάνια αισθητική απόλαυση. Ελπίζω και εύχομαι να έχει την επιτυχία που της αξίζει και κυρίως να την επισκεφτούν πολλοί νέοι.»

Σε ερώτηση που ακολούθησε από τους δημοσιογράφους για την πορεία των οικοδομικών εργασιών σχετικά με την επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού είπε:

« Οι εργασίες συνεχίζονται στο κτίριο Α από την κατασκευαστική ΤΟΜΗ ΑΒΕΤΕ, βάσει σύμβασης. Η Διευθύνουσα Υπηρεσία και η Προϊσταμένη αρχή του έργου έχουν αρνηθεί το αίτημα διάλυσης της σύμβασης που έχει υποβάλει ο ανάδοχος, διότι υπάρχουν συμβατικές εργασίες που δεν έχουν ακόμα αποπερατωθεί.Προχωράμε λοιπόν σε ένα χρονοδιάγραμμα με το ίδρυμα Νιάρχος για να ορίσουμε τα επόμενα βήματα που θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε σύντομα. Υπήρξε μία καθυστέρηση από αντικειμενικές συνθήκες, δεδομένου ότι όπως γνωρίζετε βρέθηκαν στοιχεία που δεν είχαν προβλεφθεί από την αρχική μελέτη οπότε αυτό και δημιούργησε κάποιες αναγκαίες καθυστερήσεις. Το ΥΠΠΟΑ συντονίζει παράλληλα και τις διαδικασίες υλοποίησης της μουσειογραφικής μελέτης εφαρμογής. Πιστεύουμε ότι και στα δύο πεδία θα προχωρήσουμε πάρα πολύ θετικά και με γρήγορα βήματα.»

Όσο για το επίκαιρο πολιτικό μήνυμα της έκθεσης «Ομάδα Τέχνη. 100 χρόνια» η Λυδία Κονιόρδου απαντώντας σε σχετική ερώτηση πρόσθεσε τα εξής:

«Είναι ένα αφήγημα που αυτή τη στιγμή απασχολεί όλη την Ευρώπη. Είναι η σύνδεση του πολιτισμού με τα καινούργια βήματα που καλούμαστε να κάνουμε σε μία εποχή που δεν γνωρίζουμε πού ακριβώς θα μας πάει. Είναι μία εποχή όπου είναι απαραίτητη η σύνδεση μας με τον κόσμο των ιδεών όπως αυτές μορφοποιούνται μέσα από τα έργα τέχνης. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε να επαναπροσδιορίσουμε τον βηματισμό μας. Είναι λοιπόν σημαντικό ότι ένας εμβληματικός πολιτικός εκείνης της εποχής συνδέθηκε με την καλλιτεχνική δημιουργία και κατάλαβε την αναγκαιότητα του πολιτισμού.

»Σήμερα που ζούμε μία εποχή διεθνών ανακατατάξεων νομίζω ότι ο πολιτισμός παίζει ένα αναγκαίο και καθοριστικό ρόλο. Και βεβαίως είναι σεβαστή η επιβίωση όμως είναι σεβαστή και η πνευματική μας επιβίωση, η σύνδεση με την μνήμη, η γέφυρα που οφείλουμε να δημιουργήσουμε ανάμεσα στο μεγάλο μας παρελθόν και την νεώτερη καλλιτεχνική δημιουργία. Ιδιαίτερα της νέας γενιάς που καλείται να ανοίξει καινούργιους δρόμους και έχει πραγματικά ένα πολύ σημαντικό ρόλο να παίξει. Οφείλουμε να σταθούμε δίπλα τους να τους βοηθήσουμε αλλά και να τους συνδέσουμε με αυτό που ήδη έχει γίνει και στον τόπο αλλά και διεθνώς. Είναι πραγματικά επίκαιρη αυτή η έκθεση η οποία μας δίνει ένα στίγμα σημαντικό που οφείλουμε να το αφουγκραστούμε. »