Η Ναταλία Ρασούλη τα λέει «έξω από τα δόντια» στο altsantiri.gr

Συνέντευξη στη Ναταλία Κάππα

Τη Ναταλία την γνώρισα πριν κάποια χρόνια τυχαία στο Μαρούσι. Είχα την τύχη και τιμή να γνωρίζω τον πατέρα της, έναν από τους πιο αγαπημένους (μου) έλληνες δημιουργούς, ο οποίος κάθε φορά που βρισκόμασταν μου έλεγε με την γλυκύτητα που τον χαρακτήριζε «αχ βρε Ναταλία μου, έχεις και το όνομα της κόρης μου».

Τελικά, δυστυχώς την κόρη τη γνώρισα αφού τον χάσαμε αλλά ευτυχώς για όλους μας, κρατάει το όνομα που φέρει ψηλά και το τιμά με την παρουσία της κάθε φορά. Είτε ως καλλιτέχνης, είτε ως γόνος με τις συναυλίες που διοργανώνει ή συμμετέχει με τα

Αυτές τις μέρες γίνονται διάφορα αφιερώματα στον μεγάλο Μανώλη Ρασούλη και ένα από αυτά θα γίνει σήμερα στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Ζωγράφου. Με αφορμή αυτό άρπαξα την ευκαιρία να πάω να τη βρω στον Πολυχώρο Πολιτισμού ΒΑΒΕΛ που έχει και τρέχει με τον έτερο καλλιτέχνη και σύζυγο Κωνσταντίνο Στεφανή.

Για το ποια είναι η Ναταλία Ρασούλη δεν χρειάζεται να γράψω πολλά αφού αν διαβάσετε βιογραφικά της στοιχεία -μόνο στο wiki- θα μείνετε τουλάχιστον έκπληκτοι με το πόσο βαθιά και ουσιαστικά έχει ασχοληθεί με την απολλώνια τέχνη. Γιατί δεν είναι μία μουσικός που είχε την τύχη να φέρει ένα μεγάλο όνομα και να κάνει καριέρα πιάνοντας ένα μικρόφωνο.

Έχει σπουδάσει βιολί, κλασική κιθάρα, όπερα και ανώτερα θεωρητικά της μουσικής, σύνθεση μουσικής για το Θέατρο και τον Κινηματογράφο ενώ έχει τραγουδήσει από λαϊκά και έντεχνα μέχρι τζαζ και μπλακ μέταλ. Και όλα αυτά με την ίδια αγάπη, γιατί η μουσική για τη Ναταλία είναι αγάπη και είναι μια διεθνής γλώσσα που καταλαβαίνουμε και επικοινωνούμε όλοι οι άνθρωποι του κόσμου τούτου.

-Ας ξεκινήσουμε την κουβέντα μας με κάτι που συνήθως ρωτάω στο τέλος: Αυτήν την περίοδο τι κάνεις και τι έχεις στα σκαριά;
Ο Δεκέμβρης είναι γεμάτος από συναυλίες/αφιερώματα στον Ρασούλη. Στις 27 Δεκεμβρίου θα γίνει στο Δήμο Ζωγράφου ένα μεγάλο αφιέρωμα, την 1/1 στο ΒΑΒΕΛ με τον Θοδωρή Κοτονιά και τη Σοφία Παπάζογλου θα πούμε τα τραγούδια του και θα είμαστε πάλι η ίδια ομάδα και με τον Κωνσταντή (Στεφανή) στο εορταστικό πρόγραμμα της ΕΡΤ, που θα έχει ένα μίνι αφιέρωμα στο Μανώλη Ρασούλη. Αλλά και εδώ στο ΒΑΒΕΛ φιλοξενούμε ένα σωρό συναυλίες.

Τον Ιανουάριο θα κάνουμε μια σειρά συναυλιών με τον Σταύρο Σοφιανόπουλο σε διάφορα μέρη όπως στα Χανιά, στην Αθήνα στο Ίδρυμα Κατακουζηνού και στο Νομισματικό Μουσείο και αλλού. Ο Σταύρος Σοφιανόπουλος έχει γράψει ορχηστρική μουσική για ταινίες, ενώ συνεργαζόμαστε εδώ και δύο περίπου χρόνια με τραγούδια που έχει γράψει για μένα.

-Και τώρα μερικά θέματα που καίνε. Πνευματικά δικαιώματα (στιχουργών και συνθετών).
Είναι το ανέκδοτο της χρονιάς. Τα πνευματικά δικαιώματα τα τελευταία 2 χρόνια βάλλονται εξαιρετικά από διάφορες μεριές. Δυστυχώς η κατάληξη της ΑΕΠΙ (Ανώνυμη Εταιρεία Πνευματικής Ιδιοκτησίας) ήταν δραματική. Υπήρχαν χρόνια προβλήματα που κορυφώθηκαν μετά την ανακάλυψη διάφορων οικονομικών κενών και χρημάτων που έκαναν φτερά… «μολόγατα μολόγατα τα φράγκα μοιρολόγατα» που έλεγε και ο Άκης Πάνου. Οι καλλιτέχνες και οι δημιουργοί έχουν κάνει έναν τεράστιο αγώνα για να σωθεί ό,τι μπορεί να σωθεί αλλά δυστυχώς ακόμα και εκεί έχουν δημιουργηθεί μεγάλες κόντρες που οδήγησαν στη διάσπαση. Βέβαια, κεντρικός άξονας είναι οι «450+» οι οποίοι ουσιαστικά είναι η πλειοψηφία των ελλήνων καλλιτεχνών/δημιουργών και που είναι αυτοί που έκαναν τη μεγαλύτερη προσπάθεια να αποκαλυφθεί όλο αυτό το σκάνδαλο.
Επιπλέον, υπάρχουν προβλήματα και στην «Αυτοδιαχείριση» με την απομάκρυνση του Γιάννη Γλέζου από την Προεδρία, ενώ μην ξεχνάμε και τις δισκογραφικές εταιρείες που λόγω της ανυπαρξίας τους, υπάρχουν διάφοροι εταιριάρχες που έχουν επικεντρώσει το ματάκι τους στο βάζο με το μέλι, που είναι τα πνευματικά δικαιώματα.
Υπάρχει επίσης και ένα μεγάλο θέμα, όλα αυτά τα χρόνια, όσον αφορά τα δικαιώματα ως προς τη διανομή τους. Υπήρχαν ανισότητες και κάποιες προτιμήσεις στο ποιος θα πάρει τι, αν και τώρα κάπως έχει βελτιωθεί η κατάσταση με τη σύσταση της ΕΥΕΔ (Ειδική Υπηρεσία Έκτακτης Διαχείρισης Πνευματικών Δικαιωμάτων: ενδιάμεσος φορέας μέχρι να δημιουργήσουν οι ίδιοι οι δημιουργοί έναν δικό τους, με επίτροπο/ ελεγκτή από την κυβέρνηση). Παράλληλα, έγιναν και εκλογές όπου βγήκε το εποπτικό συμβούλιο των δημιουργών, για να συζητάνε όλα τα θέματα –και της ΕΥΕΔ- όπου μας βρήκε πάρα πολύ ευχαριστημένους.

–Ποιος προεδρεύει;
Ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο οποίος όλα αυτά τα χρόνια ήταν πολύ βασικό πρόσωπο στον αγώνα αυτό και είναι ένας άνθρωπος που εκτιμώ πολύ. Έχουν γίνει πολλές αναμοχλεύσεις αλλά πιστεύω ότι τώρα επιτέλους κάτι πάει να γίνει. Γιατί σκέψου ότι για ενάμιση χρόνο δεν έγιναν διανομές, που σημαίνει ότι οι δημιουργοί δεν πληρώθηκαν. Αυτό στην περίπτωση των ερμηνευτών ή συνθετών που μπορούν να κάνουν και κάποια συναυλία εξυπηρετεί κάπως το βιοποριστικό, οι στιχουργοί όμως; Είναι οι διανοούμενοι του τραγουδιού που έπεσαν σε μεγάλη μαύρη τρύπα.

–Μιας και αναφέρθηκαν οι δισκογραφικές εταιρείες. Ένα άλλο θέμα που καίει: Μάτσας – Columbia
Το ζήτημα του θρυλικού στούντιο της Columbia είναι ένα ζήτημα που καίει τα τελευταία 12 χρόνια. Το σύμβολο αυτό του ελληνικού τραγουδιού ανήκει στον Σαμουήλ Μάτσα και το οποίο σχεδόν ολοκληρωτικά γκρεμίστηκε παρ’ όλες τις προσπάθειες να γίνει ένα πολιτιστικό κέντρο, ένα μουσείο ελληνικής μουσικής και δισκογραφίας. Ο κύριος Μάτσας θέλει να το κάνει εμπορικό κέντρο καθότι το ελληνικό τραγούδι για αυτόν ήταν η εταιρεία και τα χρήματα. Δεν είναι ο λαός και πως χτυπάει στην ψυχή του η πολιτιστική κληρονομιά. Συγκεκριμένα, υπάρχει μια κατασκευαστική εταιρεία η ΜΑΡΜΙΝ, συμφερόντων Μάτσα που θέλει να κάνει αυτό το εμπορικό κέντρο.

–Και τώρα που βρισκόμαστε;
Έχει δημιουργηθεί πολλά χρόνια τώρα μία επιτροπή διάσωσης της Columbia, με πολλούς ανθρώπους -καλλιτέχνες αλλά και κατοίκους της περιοχής- αλλά δεν τα καταφέρανε παρά να σώσουν μόνο το κτήριο Α και την Πύλη.
Εγώ, βρισκόμενη σε συνεννόηση πάντα με την επιτροπή, τους ειδοποίησα παρατηρώντας από το τρένο ότι εξαφανίζονται σιγά σιγά τα γράμματα από την Πύλη και συντάχθηκε μια επιστολή που εστάλη στην κα Κονιόρδου. Ευτυχώς το Πολιτιστικό Τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ έκανε ένα συμβούλιο για αυτό το ζήτημα και βρεθήκαμε και στη Βουλή όπου κατατέθηκε ψήφισμα, στο οποίο υπόγραψαν 34 βουλευτές για το τι πρόκειται να γίνει, καθότι μιλάμε για ένα τεράστιο κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού. Αν υπάρχει κάτι που είναι πραγματικά ζωντανό στη χώρα μας είναι το ελληνικό τραγούδι. Κάθε τραγούδι είναι μια ζωντανή ιστορία αυτής της χώρας.

-Τελικά με τα γράμματα βρέθηκε μια άκρη;
Ευτυχώς που υπάρχουν τα social media και το κοινοποίησα το θέμα. Κάποιοι φίλοι που πέρασαν τυχαία από εκεί πέτυχαν κάποιους να κλέβουν τα γράμματα από την Πύλη, η οποία σημειωτέων έχει ανακηρυχτεί μνημείο, και έβγαλαν φωτογραφίες που μας έστειλαν. Οπότε όλα αυτά τα στοιχεία υπάρχουν μαζί με την επιστολή.

-Ο κος Μάτσας πώς τοποθετείται σε όλο αυτό;
Πρόσφατα σε μία παρουσίαση βιβλίου ενός ανθρώπου που εργαζόταν χρόνια ως στέλεχος στην Columbia, έγινε μια παρατήρηση ενός εκ των ανθρώπων στο πάνελ ότι αυτή η παρουσίαση θα έπρεπε να γίνει στο φυσικό χώρο της εταιρείας σύμβολο του ελληνικού τραγουδιού. Εκεί λοιπόν βρισκόταν και ο κύριος Μάτσας, ο οποίος πήρε το λόγο και είπε ότι με δική του πρωτοβουλία γίνονται προσπάθειες να σωθεί όλο αυτό μέρος (!). Μιλάμε δηλαδή για μία κοροϊδία άνευ προηγουμένου που είχε ως αποτέλεσμα να γίνει χαμός με τους παρευρισκόμενους να τον αποκαλούν άθλιο που λέει κατάφωρα ψέματα. Γιατί όπως σε όλα τα πράγματα έτσι και στην κοροϊδία θα πρέπει να υπάρχει ένα όριο και αυτά καλό είναι ο κόσμος να τα γνωρίζει.
Αυτός λοιπόν ο συγκλονιστικός χώρος της Columbia που τόσο φαιδρά ξεπουλάει ο Μάτσας χάριν ενός εμπορικού κέντρου, μετά λύπης μου παρατηρώ ότι ενώ θα έπρεπε να είναι σύσσωμος ο καλλιτεχνικός κόσμος δεμένος σε αυτόν τον αγώνα τηρεί σιγή ιχθύος… γιατί; Μην τυχόν και δεν κάνουνε καριέρα; Αφού δεν υπάρχει δισκογραφία πια.

-Υπάρχουν όμως εταιρείες πνευματικής ιδιοκτησίας…
Υπάρχουν διάφορες εταιρείες πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως είναι η ΕΥΕΔ, όπως είναι και η GEA (συγγενικά δικαιώματα) που Πρόεδρος είναι η Μαργαρίτα Μάτσα. Μια οικογενειοκρατία που θυμίζει την πολιτική κατάσταση στη χώρα μας.
Μου φαίνονται λοιπόν λίγο περίεργα τα πράγματα…
Επιπλέον, υπάρχει και το ζήτημα ότι στο ελληνικό τραγούδι δυστυχώς υπάρχει πολύς κόσμος ο οποίος το επιλέγει όχι γιατί αγαπάει πραγματικά το τραγούδι, αλλά γιατί υπάρχει μέσω αυτού ένα βήμα που ο καθένας μπορεί να εκπληρώσει τις ναρκισσιστικές και εγωκεντρικές του φιλοδοξίες.

-Αφήνοντας όλα αυτά τα στενάχωρα, ας μιλήσουμε για κάτι που αγαπάμε να μιλάμε: Πόσο επίκαιρος είναι ο Ρασούλης;
Είναι τρομερά επίκαιρος και φοβάμαι ότι συνεχίζει να είναι και προφητικός, που σημαίνει ότι θα είναι επίκαιρος και στο μέλλον.

-Με τις καταλήψεις που έγιναν στα σχολεία τι θα έλεγε;
Ήταν μία τόσο περίπλοκη σκέψη που σημαίνει ότι είναι δύσκολο εγώ να σου πω αυτή τη στιγμή τι θα έλεγε. Η αλήθεια είναι ότι στο θέμα του μακεδονικού στάθηκε απέναντι από τα Σκόπια, δηλαδή πίστευε ότι κάποια ιστορικά θέματα που αφορούν την Ελλάδα είναι εντελώς συνυφασμένα με την ιστορία της. Δεν μπορείς να παίξεις με αυτό το πράγμα. Μάλιστα έχει γράψει ένα πολύ ενδιαφέρον τραγούδι τη «Σκοπιανή», διότι ναι μεν θεωρούσε ότι τα Σκόπια είναι στον αέρα με αυτά που λένε, από την άλλη όμως έφτιαξε ένα τραγούδι για την αγάπη μιας Σκοπιανής και ενός Έλληνα Μακεδόνα. Νομίζω ότι στα λόγια αυτού του τραγουδιού απαντάει κιόλας.

-Στα προσφυγικά-μεταναστευτικά θέματα;
Κοίταξε, ο πατέρας μου ήταν ένας πολίτης του κόσμου. Ο ίδιος υπήρξε μετανάστης και έγραψε τραγούδια για πρόσφυγες και μετανάστες. Πραγματικά μου λείπει πέρα από πατέρας και σαν πνεύμα. Γιατί δεν εντόπιζε μόνο τα θέματα, προσπαθούσε να βρει και μία λύση. Για αυτό τα τελευταία 10 χρόνια της ζωής του ήταν παντελώς αφιερωμένος στο μεσανατολικό. Πήγαινε συνέχεια στο Ισραήλ προκειμένου να δει εκείνος που θα μπορούσε να συμβάλει στην ενοποίηση των δύο λαών. Ήταν ένας άνθρωπος που είχε ως σκοπό, όπως έλεγε ο δάσκαλός του ο Καζαντζάκης, «εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο». Αυτό έκανε ο πατέρας μου ουσιαστικά μέσα από το τραγούδι.

–Ας μιλήσουμε για σένα. Αγαπημένο σου τραγούδι αυτήν την περίοδο.
(…) Μου ήρθε ένας καταιγισμός από τραγούδια. Γιατί είναι μια μίξη η μουσική μέσα μου. Αν σκεφτείς ότι από τον Σεπτέμβρη τραγουδάμε σε διάφορες αντιφασιστικές συγκεντρώσεις, καθότι με άγγιξε πάρα πολύ το ζήτημα του Φύσσα και πως ακόμα αυτή η ελεεινή οργάνωση είναι έξω, μπορώ να σου πω ότι ένα τραγούδι που μίλησε μέσα μου ήταν «Ο Λεβέντης». Γιατί θεωρώ ότι πραγματικά ο Φύσσας έφυγε σαν λεβέντης και προσπάθησε να πάρει ένα μεγάλο κομμάτι αυτών των άθλιων τύπων μαζί του.
Ταυτόχρονα όμως λόγω της καλοκαιρινής λαίλαπας που έχασα τη μητέρα μου και πολλούς άλλους αγαπημένους ανθρώπους, πηγαίνω όσο πιο συχνά μπορώ στο Μέγαρο και μπορώ να σου πω ένα τραγούδι που μου έρχεται κατευθείαν στο μυαλό, είναι η 7η του Μάλερ.
Επίσης, ένα τραγούδι που έγραψα εγώ τον τελευταίο καιρό, το «Γεννήθηκα με τον αιώνα», με αφορμή την αναστήλωση της προτομής του Παντελή Πουλιόπουλου, που ήταν ο πρώτος Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ και ο πρώτος τροτσκιστής στην Ελλάδα. Μιλάμε για μία συγκλονιστική προσωπικότητα, για μία διάνοια, ο οποίος σκοτώθηκε από το εκτελεστικό απόσπασμα των Ιταλών στα 43 του χρόνια.

-Το οποίο υπάρχει κάπου να το ακούσουμε;
Υπάρχει μόνο μία πρόβα στο Youtube αλλά ετοιμάζομαι να μπω στο στούντιο να το ηχογραφήσω. Ήταν μια συγκλονιστική στιγμή για μένα.

-Σε έχουμε ακούσει σε μέταλ, τζαζ, έντεχνα. Μόνο house vocals δεν σε έχουμε ακούσει να κάνεις.
(γελάει)…θα μπορούσα, αν σκεφτείς ότι δεν έλειπα από τα Sunrise parties. Κοίταξε μου έχει τύχει μέσα σε μία μέρα να είμαι το πρωί στο Μέγαρο όπου έπαιζα βιολί με την Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα, το απόγευμα να έχουμε live στο ΡΟΔΟΝ με τη μέταλ μπάντα μου Septic Flesh και το βράδυ στα 9/8 με τον πατέρα μου να τραγουδάω τσιφτετέλια. Σε όλο αυτό δεν μπορώ να αλλάξω τίποτα. Ειδικά στο κομμάτι της τζαζ, που είναι η ανάσα και η ομορφιά μιας εποχής, που ενώ ήταν σε τόσο άσχημη κατάσταση οι άνθρωποι, διατηρούσαν μια αισθητική τόσο υψηλή.