Κώστας Σημίτης: Το ΠΑΣΟΚ ολοκλήρωσε τον κύκλο του. Δεν καθιέρωσε αυτό το πελατειακό σύστημα

Πολλοί πολίτες δεν έχουν συναίσθηση ότι η χώρα «υστερούσε απελπιστικά για πολλές δεκαετίες», αναφέρει ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης, σε συνέντευξή του στην Αγγελική Μπιρμπίλη για την Athens Voice, συμπληρώνοντας ότι μόνο στη διάρκεια της μεταπολίτευσης επιτεύχθηκε μια ομαλή πολιτική περίοδο.

Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου, «Δρόμοι Ζωής» (εκδ. Πόλις), ο κ. Σημίτης εκτιμά ότι η πιο έντονη ανάμνηση από την Ελλάδα της Κατοχής, του εμφυλίου και της μετεμφυλιακής εποχής είναι το στίγμα του διχασμού, «αυτή η συνεχής αντιπαράθεση του “εμείς και οι άλλοι”».

«Η εχθρότητα, που έφτανε ως τα ακραία όρια του εξοστρακισμού, ήταν ένα αποκρουστικό βίωμα που δεν ξέχασα ποτέ. Και εξαιτίας του οποίου, πιστεύω, στην Ελλάδα δεν διαμορφώθηκε ποτέ μια νοοτροπία συναινέσεων» συμπληρώνει.
Αναφερόμενος στην είσοδο νέων προσώπων, «αμφιβόλων προθέσεων» στο ΠΑΣΟΚ μετά τη νίκη του το 1981, σημειώνεται ότι πάρα πολλοί, για χρόνια περιθωριοποιημένοι, απέκτησαν τη δυνατότητα να αποκτήσουν την τόσο πολύτιμη στην πελατειακή ελληνική κοινωνία επαφή με το κυβερνητικό κόμμα και τους παράγοντές του.

«Καταπιεσμένες ομάδες της ελληνικής κοινωνίας μπόρεσαν να αναπτύξουν δράσεις, να υπερασπισθούν τα συμφέροντά τους...αυτή η ανατροπή της μονοκομματικής κυριαρχίας της Δεξιάς εξελίχθηκε αυθόρμητα, πηγαία, χωρίς να έχουν δημιουργηθεί προηγουμένως διαδικασίες αποτίμησης των προσώπων και των επιδιώξεών τους. Σε πολλούς κυριαρχούσε η επιθυμία να μιμηθούν χωρίς φραγμό τους προηγούμενους».

Ο κ. Σημίτης αναφέρει πως τα εργατικά συνδικάτα είναι απαραίτητα, όπως και η ελεύθερη επιλογή των συνδικαλιστικών ηγεσιών από τους εργαζόμενους. «Επιβάλλεται όμως και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες να έχουν συνείδηση των ευθυνών τους. Να λαμβάνουν υπόψη τους και τα συμφέροντα των πολιτών και της χώρας. Αλλιώς εξελίσσονται σε συντεχνίες» προσθέτει, χαρακτηρίζοντας αρνητικό παράδειγμα τη δραστηριότητα της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, που «επιδίωκε να επιβάλει τις δικές της απόψεις στη λειτουργία της ΔΕΗ αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στη συνολική οικονομική πολιτική».
Μιλώντας για το πελατειακό σύστημα, υπογραμμίζει ότι δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα. «Ο ισχυρισμός ότι “το ΠΑΣΟΚ καθιέρωσε το πελατειακό σύστημα” δείχνει το εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης».
Ο πρώην πρωθυπουργός υπογραμμίζει ότι «ποτέ δεν έπαψα να αισθάνομαι ΠΑΣΟΚ. Θεωρώ όμως ότι το συγκεκριμένο σχήμα ολοκλήρωσε τον κύκλο του και θα έπρεπε να αναγεννηθεί, πρωτοστατώντας στη διαμόρφωση ενός ευρύτερου κινήματος της κεντροαριστεράς».

Αναφερόμενος στην οκταετία 1996- 2004, ο κ. Σημίτης υπερασπίζεται το έργο του, λέγοντας ότι η Ελλάδα «από περιθωριακό κράτος στις ευρωπαϊκές εξελίξεις μετατράπηκε σε χώρα η οποία εξασφάλιζε τις αναγκαίες προϋποθέσεις οικονομικής σταθερότητας και εμπιστοσύνης. Ακολουθούσε νομισματική και δημοσιονομική πολιτική που εξασφάλιζε επενδύσεις και συμμετοχές της διεθνούς επιχειρηματικής κοινότητας στην ελληνική οικονομία. Η χώρα γνώρισε μια εποχή παραγωγικής ανασυγκρότησης, η μεγέθυνση της οικονομίας έτρεχε με ρυθμούς ανάλογους των οποίων δεν είχε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, τα δημοσιονομικά μας είχαν βελτιωθεί κατά πολύ και η Ελλάδα συνεργαζόταν χωρίς δυσκολίες με τους ευρωπαίους εταίρους. Το βιοτικό επίπεδο προσέγγιζε σε γοργό ρυθμό το ευρωπαϊκό, το ποσοστό των φτωχών και όσων ζούσαν σε κίνδυνο φτώχειας είχε μειωθεί. Υλοποιούνταν ή λειτουργούσαν ήδη τα μεγάλα έργα. Η χώρα είχε αξιοπιστία». Αναγνωρίζει ότι πολλά δεν έγιναν, «αλλά όλα ταυτόχρονα δεν ήταν δυνατόν να γίνουν». Ειδική αναφορά κάνει στο Ασφαλιστικό, λέγοντας ότι ότι «το σχέδιο της νέας ρύθμισης παρουσιάστηκε το 2001. Την περίοδο εκείνη προετοιμαζόταν η εισαγωγή του ευρώ στη φυσική του μορφή που πραγματοποιήθηκε χωρίς προβλήματα την 1/1/2002. Επίσης έτρεχαν οι προετοιμασίες για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Τόσο ως προς την εισαγωγή του ευρώ όσο και ως προς την ολοκλήρωση των προετοιμασιών για τους Αγώνες επικρατούσαν αμφιβολίες στο εξωτερικό. Γενικές απεργίες, συνεχείς κινητοποιήσεις, εσωκομματικές αντιπαραθέσεις και αντιδράσεις βουλευτών στις ψηφοφορίες στη Βουλή θα καθυστερούσαν την εισαγωγή του ευρώ και θα ματαίωναν ίσως τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα».

Ο πρώην πρωθυπουργός χαρακτηρίζει ανόητο το επιχείρημα ότι η ένταξη της ΟΝΕ ήταν προβληματική λόγω μη απαιτούμενης θεσμικής προετοιμασίας. «Πρόκειται για ένα ανόητο επιχείρημα. Η Ιστορία δεν σε ρωτά πότε είσαι έτοιμος, ούτε σου λέει “περιμένω απ’ έξω για να ετοιμαστείς”... Από τη στιγμή που προχώρησε γοργά στην Ε.Ε. το εγχείρημα του ενιαίου νομίσματος, η Ελλάδα έπρεπε να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία» αναφέρει, συμπληρώνοντας ότι «η άποψη ότι αν γινόμαστε μέλη μετά από μερικά χρόνια θα ήταν όλα καλύτερα γιατί θα είχαμε διορθώσει πολλά στραβά παραβλέπει την πραγματικότητα».

Αναφερόμενος στη νέα κυβέρνηση, εκτιμά ότι «επιζούν πολλές από τις αιτίες της κακοδαιμονίας μας...Ενισχύθηκε ο εθνικολαϊκισμός και η βίαια καταγγελία όσων υποστηρίζουν θέσεις που δεν είναι αρεστές. Το πνεύμα ότι όλα πρέπει να είναι υπό έλεγχο και όλοι όσοι δεν συμφωνούν είναι εν δυνάμει αντίπαλοι παραμένει δυστυχώς ζωντανό».

Στη συνέχεια, ο πρώην πρωθυπουργός δίνει τη δική του οπτική όσον αφορά στην απαξίωση του πολιτικού συστήματος, επιλέγοντας να «στοχοποιήσει» τις κυβερνήσεις από το 2004 και μετά: ειδικότερα, ισχυρίζεται πως η απαξίωση του πολιτικού συστήματος μετά το 2004 ξεκίνησε «όταν η πολιτική αγνόησε την οικονομική πραγματικότητα, υποσχέθηκε ότι “θα δώσει αυτά που δεν είχαν δώσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις” (Νέα Δημοκρατία 2004), ότι “λεφτά υπάρχουν” (ΠΑΣΟΚ 2009), ότι “θα καταργήσει τα Μνημόνια και τους περιορισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης” (πρώτη φάση Σαμαρά, Τσίπρα)».

Όσον αφορά στα περί αυτοκριτικής, αναφέρεται στη διαδικασία των «αντισταθμιστικών» που είχαν καθιερωθεί στις προμήθειες των όπλων, λέγοντας ότι «είχα τότε δυσανασχετήσει, αλλά οι αρμόδιοι στο Υπουργείο Άμυνας επέμεναν ότι έτσι γίνεται διεθνώς. Εκ των υστέρων κατάλαβα –μαζί με όλη την ελληνική κοινωνία– ότι αυτός ήταν ένας μηχανισμός προσπορισμού πλούτου σε ορισμένους. Λάθος μου τότε που δεν επέμεινα».

Πιάνοντας το «καυτό» θέμα της διαφθοράς, ο κ. Σημίτης προβαίνει σε κάποιες ελαφρώς αμφιλεγόμενες τοποθετήσεις: «Η διαπλοκή και η διαφθορά μού έθεσαν δύσκολα προβλήματα. Επιτρέπεται να παρακολουθούν οι υπηρεσίες ασφαλείας τους υπουργούς ή τους συνεργάτες τους; Ήμουν τότε και είμαι ακόμη της άποψης ότι αυτό δεν πρέπει να γίνεται. Λάθος; Μπορούσα να αρνηθώ να συνεργαστώ ως πρωθυπουργός με τους στενούς συνεργάτες του Ανδρέα; Πίστευα τότε ότι η επιτυχία της προσπάθειάς μου προϋποθέτει να συστρατεύσω όλα τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Λάθος; Δεν δίστασα να διώξω οποιονδήποτε είχε δώσει αφορμή σε τεκμηριωμένα αρνητικά σχόλια. Αλλά οι ενδείξεις ήταν περιορισμένες. Η Νέα Δημοκρατία ποτέ δεν απευθύνθηκε στη δικαιοσύνη για τα σκάνδαλα που έβλεπε παντού, παρά τις συνεχείς προτροπές μου να καταθέσει στοιχεία. Η χωρίς αποδείξεις σκανδαλολογία συγκαλύπτει τα πραγματικά σκάνδαλα».

Ο κ. Σημίτης υποστηρίζει ότι πρέπει να θιχτούν κάποια ταμπού, όπως οι στρατιωτικές δαπάνες και τονίζει ότι πρέπει να αποκτηθεί ένα πρόγραμμα «και προπαντός να είμαστε ειλικρινείς».

«Το πρόγραμμά θα πρέπει να έχει μια σαφή αναπτυξιακή στρατηγική...Βασικό κλειδί στην εφαρμογή της οποιασδήποτε πολιτικής είναι η δημόσια διοίκηση. Χρειάζεται ανασυγκρότηση του κράτους, με ικανά στελέχη στο βασικό κορμό της διοίκησης, όπως επίσης χρειάζεται ένας ειλικρινής και παραγωγικός διάλογος με τους κοινωνικούς φορείς. Χρειάζεται να καταργήσουμε παγιωμένες πρακτικές με τις οποίες οι υπεύθυνοι αποφεύγουν τις ευθύνες τους», ενώ παράλληλα επισημαίνει πως η Ελλάδα πρέπει να συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς εξελίξεις, τονίζοντας ότι ένεση σταθεροποίησης θα έδινε η λύση του Κυπριακού.

Αναφερόμενος εκ νέου στην κυβέρνηση, λέει ότι «πέτυχε να περιπλέξει τόσο τα προβλήματα ώστε η τύχη μας εξαρτάται πια από διάφορους παράγοντες που ελάχιστα μπορούμε να επηρεάσουμε...Η κυβέρνηση έχει στρέψει την προσοχή της σχεδόν αποκλειστικά στον έλεγχο του κρατικού μηχανισμού και στην ενίσχυση της παρουσίας του κόμματος σε κάθε διαδικασία λήψης αποφάσεων».

-- This feed and its contents are the property of The Huffington Post, and use is subject to our terms. It may be used for personal consumption, but may not be distributed on a website.