Νέο σκηνικό στα τηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης στήνει η κυβέρνηση

Του Παναγιώτη Τζένου-Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Ενα εντελώς διαφορετικό σκηνικό στον χώρο των μέσων ενημέρωσης επιχειρεί να διαμορφώσει ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, προωθώντας τη θεσμοθέτηση σαφούς νομικού πλαισίου για την εκμετάλλευση των τηλεοπτικών συχνοτήτων και τη λειτουργία των τηλεοπτικών σταθμών, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να υπογραμμίσει ότι η κυβέρνηση δεν έχει «δεσμεύσεις» με οικονομικά συμφέροντα. Στην κατεύθυνση αυτή, το Μέγαρο Μαξίμου εμφανίζεται αποφασισμένο

να έρθει σε ρήξη και να αναγκάσει τους ισχυρούς της τηλεόρασης να πληρώσουν για τις άδειες που θα λάβουν και τις συχνότητες που χρησιμοποίησαν.

Η πρόθεσή του, εξάλλου, να μειωθούν οι άδειες πανελλαδικής εμβέλειας, από οκτώ ή εννιά που είναι σήμερα, σε τέσσερις είναι ένα σαφέστατο μήνυμα προς τους «βαρόνους» των ΜΜΕ, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα έχει ως αποτέλεσμα την αναδιάταξη όλου του τηλεοπτικού πεδίου. Οι επιχειρηματίες της τηλεόρασης θα βρεθούν σε αδιέξοδο, καθώς θα πρέπει να συνεχίσουν να πληρώνουν για τα κανάλια τους, χωρίς να γνωρίζουν αν θα λάβουν άδεια από το ΕΣΡ κατά τη δημοπρασία. Παράλληλα, όσοι θελήσουν να εκπέμπουν θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, ώστε να καλύψουν τις «τρύπες» στις επιχειρήσεις τους, με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, αλλιώς κινδυνεύουν με σύντομο «θάνατο», εξαιτίας της δυνατότητας που έχει ο υπουργός Επικρατείας Ν. Παππάς να βάλει λουκέτο στις εταιρείες που δεν τηρούν τις προϋποθέσεις του νόμου 2190/1920. Επίσης, πρέπει να καλύψουν τις οφειλές για τις συχνότητες της περιόδου 2011-2014 και να ρυθμίσουν χρέη προς την Εφορία και τα Ταμεία των εργαζομένων.

ΤΟ «ΜΑΥΡΟ»

Οι ισχυροί παράγοντες των ΜΜΕ έχουν ήδη αντιληφθεί το σκληρό παιχνίδι που παίζει η κυβέρνηση και, επειδή δεν επιθυμούν να απολέσουν τον έλεγχο που ασκούν στην τηλεόραση, μέσω της DIGEA, εντείνουν την κριτική προς την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική. Σύμμαχοί τους φαίνεται να είναι και πάλι οι «θεσμοί», οι οποίοι διαμαρτύρονται για το γεγονός ότι οι πληρωμές των υποχρεώσεων των τηλεοπτικών σταθμών γίνονται με τη ρύθμιση των 100 δόσεων, ενώ θα ήθελαν τα ποσά να καταβάλλονται εφάπαξ. Στην περίπτωση αυτή, όμως, είναι προφανές πως το αποτέλεσμα θα ήταν το «μαύρο» στην ιδιωτική τηλεόραση, αφού κανείς δεν θα μπορούσε να πληρώσει άμεσα τα οφειλόμενα και έτσι οι ευθύνες θα γύριζαν και πάλι στην κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.

Οπως είναι σε θέση να γνωρίζουν τα «Π», το σχέδιο του Μεγάρου Μαξίμου προβλέπει διεθνή ανοικτό διαγωνισμό, ο οποίος θα προκηρυχθεί αφού ψηφιστεί ο σχετικός νόμος. Ο διαγωνισμός θα δημοπρατεί τις άδειες της ψηφιακής εποχής, οι οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι τρεις για τους σταθμούς εθνικής εμβέλειας και μία που θα αφορά την ΕΡΤ, ενώ θα υπάρχει και πρόβλεψη για τους περιφερειακούς της Αττικής και της υπόλοιπης χώρας. Το τίμημα παραμένει ανοικτό και θα εξαρτηθεί από μια σειρά μεταβλητών, όπως η χρονική διάρκεια των αδειών, που μπορεί να είναι από οκτώ έως δέκα χρόνια. Στη δημοπρασία θα μπορούν να λάβουν μέρος και όσοι εκπέμπουν, εάν έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους. Σε αντάλλαγμα, θα αναγνωρίζεται η προηγούμενη εμπειρία τους και έτσι θα έχουν αυξημένες πιθανότητες να μπουν στο πρώτο στάδιο του διαγωνισμού. Στο δεύτερο, που θα είναι και το πλέον κρίσιμο, όποιος θα δώσει τα περισσότερα θα κερδίσει... Με την επιλογή των τεσσάρων αδειών, εκείνη που πλήττεται άμεσα είναι η DIGEA, καθώς όχι μόνο εκμηδενίζεται η προοπτική του κέρδους, το οποίο προκύπτει σήμερα από τη μεταφορά του σήματος του ETV και της ΝΕΡΙΤ/ΕΡΤ, αλλά θα υποστεί και ενδεχόμενη ζημία, εάν δεν αυξήσει τα κόστη της. Στην περίπτωση αυτή, και για να μην πέσει «μαύρο» στην τηλεόραση, ο Νίκος Παππάς έδωσε τη δυνατότητα στην ΕΡΤ, ως πάροχο δικτύου, να μεταφέρει και το σήμα άλλων καναλιών.

ΠΛΑΦΟΝ

Την ίδια ώρα, μελετάται και η προώθηση ρύθμισης, που ουσιαστικά θα επιβάλει την πολυμετοχικότητα στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ιδιωτικών ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις κλειστές συσκέψεις του στενού κυβερνητικού επιτελείου συζητείται σοβαρά η καθιέρωση συγκεκριμένου ορίου (πλαφόν) σχετικά με τη δυνατότητα κατοχής ποσοστού μετοχών.

Εξάλλου, ο πρωθυπουργός και η μικρή ομάδα των συνεργατών του, μεταξύ των οποίων ο Ν. Παππάς και ο Λευτέρης Κρέτσος, που επεξεργάζονται το συγκεκριμένο σχέδιο, έχουν υιοθετήσει την άποψη... της αγοράς. Εχουν ακούσει όλο το προηγούμενο διάστημα, σε συνέδρια και αλλού, τη θέση πως «στην Ελλάδα χωράνε μόλις 2 1/2 κανάλια και μια μικρή ΕΡΤ». Ετσι, ο μόνος τρόπος να είναι βιώσιμη η αγορά είναι να υπάρξει σύμπραξη επιχειρηματιών που διαθέτουν κεφάλαια, ώστε να σταματήσουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί να εξαρτώνται από τον δανεισμό. Το παράδειγμα των υψηλών δανείων του Alter, το οποίο τελικά έκλεισε, χωρίς να επιστραφεί η άδειά του, είναι χαρακτηριστικό. Δάνεια πολλών εκατομμυρίων ευρώ έχουν το Mega και ο ANT1, ενώ ο ΣΚΑΪ είναι στην κατηγορία των τηλεοπτικών εταιρειών που επί τρία χρόνια έχουν αρνητικά ίδια κεφάλαια.

Πόσοι σταθμοί λειτουργούν

Σύμφωνα με το ΕΣΡ, στη χώρα λειτουργούν οκτώ ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί εθνικής εμβέλειας, δυνάμει προσωρινών αδειών που εκδόθηκαν με Υπουργικές Αποφάσεις (Mega, ANTENNA TV, Alpha, Star, Μακεδονία TV, ETV, ΣΚΑΪ, Alter) και επιπλέον ένας ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός εθνικής εμβέλειας δυνάμει της υπ’ αριθ. 241/2013 αποφάσεως του ΕΣΡ (ART TV του Γ. Καρατζαφέρη). Επίσης, εκπέμπουν σήμα 64 ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί περιφερειακής εμβέλειας και 46 τοπικής εμβέλειας. Στον νομό Αττικής λειτουργούν 32 ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί με άδειες του ΕΣΡ, έξι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, με την ισχύ του άρθρου 12 παρ. 29 του Ν. 3310/2005 και δύο ραδιοφωνικοί σταθμοί πολιτικών κομμάτων δυνάμει του άρθρου 11 παρ. 19 του Ν. 3592/2007. Τέλος, εκτός του νομού Αττικής λειτουργούν 877 ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί τοπικής εμβέλειας, οι οποίοι θεωρούνται, κατά το άρθρο 53 του Ν. 2778/1999, ως νομίμως λειτουργούντες επειδή εξέπεμπαν την 1.11.1999. Η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας 3578/2010 έχει κρίνει πως οι τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούν παρανόμως, ενώ το ίδιο ισχύει και για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 3315/2104 απόφαση της Ολομέλειας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου.