Τέσσερις όμιλοι στην κούρσα για το αεροδρόμιο στο Καστέλι

Της Μαριάννας Τζάννε

«Απόβαση» στη χώρα μας κάνουν οι Κινέζοι, με την China State Construction Engineering Corporation, τη μεγαλύτερη τεχνική εταιρεία της Κίνας, να συμμαχεί με την Αρχιρόδον και το Αεροδρόμιο της Ζυρίχης, σχηματοποιώντας τον πρώτο όμιλο που θα διεκδικήσει το αεροδρόμιο στο Καστέλι.

Oι άλλοι τρεις ισχυροί υποψήφιοι που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τον επικείμενο διαγωνισμό είναι η Aκτωρ Παραχωρήσεις σε συνεργασία με

τη γαλλική Vinci, η J&P Aβαξ με την επίσης γαλλικών συμφερόντων Bouygues και την Αeroports De Paris και ο όμιλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, εκτός απροόπτου, με τον ισπανικό όμιλο ACS, που είναι ένας εκ των μεγαλύτερων διαχειριστών αεροδρομίων στον κόσμο.

Πρόκειται για τις εταιρείες που συμμετείχαν στον σχολιασμό των τευχών δημοπράτησης του έργου που ολοκληρώθηκε στις 26 Φεβρουαρίου, χωρίς όμως να μπορεί να αποκλειστεί η εκδήλωση ενδιαφέροντος και από άλλους το επόμενο διάστημα. Στο υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων εκφράζουν την απόλυτη ικανοποίησή τους για το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν σε πρώτη φάση οι υποψήφιοι για το Καστέλι, το μεγαλύτερο έργο παραχώρησης που θα δοθεί σε ιδιώτες μετά τους αυτοκινητόδρομους.

Μετά την COSCO, που καθίσταται ο απόλυτος κυρίαρχος στο λιμάνι του Πειραιά, άλλη μία ισχυρή κινεζική εταιρεία ετοιμάζεται να εισχωρήσει στην ελληνική αγορά.

Η China State Construction Engineering Corporation είναι ο μεγαλύτερος κινεζικός τεχνικός όμιλος, η συνολική αξία των συμβάσεων του οποίου στο εξωτερικό μέχρι το τέλος του 2013 ήταν 80 δισ. δολάρια και ο συνολικός κύκλος εργασιών 52,4 δισ. δολάρια. Η εταιρεία είχε ολοκληρώσει πάνω από 5.600 έργα σε 116 χώρες σε όλο τον κόσμο, με μεγάλη επιρροή στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων έργων που αφορούσαν σιδηρόδρομους, αυτοκινητόδρομους, γέφυρες, σήραγγες, αεροδρόμια, λιμάνια, σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κ.λπ.

Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο υπουργείο Υποδομών προκειμένου να οριστικοποιηθεί ο βηματισμός του έργου, που πήρε αρκετές αναβολές και παρατάσεις προκειμένου να ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό και οι ελληνικές τράπεζες, αλλά και λόγω της ανάγκης των ενδιαφερομένων να παραταθεί ο χρόνος υποβολής σχολίων.

Ήδη γίνεται η επεξεργασία τους ώστε να οριστικοποιηθούν τα τελικά τεύχη δημοπράτησης, γεγονός που εκτιμάται ότι θα παρατείνει την κατάθεση των προσφορών, η οποία με βάση τους τελευταίους σχεδιασμούς του υπουργείου τοποθετείται για τις 6 Μαΐου. Υπάρχουν όμως σοβαρές σκέψεις το χρονοδιάγραμμα υποβολής προσφορών να μετατεθεί στις αρχές Ιουνίου.

Οπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, εφόσον οριστικοποιηθούν απαιτείται μια περίοδος από 45 έως 60 μέρες για να κατατεθούν οι δεσμευτικές προσφορές. Το έργο ξεκινά με έναν αρνητικό παράγοντα, που είναι το πολιτικό και οικονομικό ρίσκο της χώρας.

Οι τράπεζες θα περάσουν από κόσκινο το cash flow του έργου, θα ελέγξουν το business plan και τα έσοδα του αεροδρομίου και θα ποσοτικοποιήσουν τους κινδύνους. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη δύο ελληνικές τράπεζες, η Εθνική και η Alpha Bank, μπαίνουν αντιεγγυητές του έργου και αναλαμβάνουν να εγγυηθούν την ομαλή χρηματοδότησή του από ελληνικής πλευράς, δεδομένου ότι οι ξένοι συνεχίζουν να μη δανείζουν ελληνικές εταιρείες.

Είναι όμως σαφές ότι πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα assets μελλοντικών παραχωρήσεων, καθώς, όπως σημειώνει παράγοντας του διαγωνισμού, η επιβατική του κίνηση δεν καθορίζεται από το ΑΕΠ της χώρας αλλά από το ΑΕΠ των χωρών από τις οποίες προέρχεται το 85% της εμπορικής του κίνησης.

Με 1,2 εκατ. ευρώ θα αποζημιωθούν εκείνοι που δεν θα πάρουν το έργο

Ο σχεδιασμός

Tο νέο αεροδρόμιο, που θα είναι το πιο καίνουριο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, θα κατασκευαστεί με σύμβαση παραχώρησης, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό άνω των 800 εκατ. ευρώ. Το Δημόσιο θα κατέχει το 45%-55% της εταιρείας διαχείρισης του νέου αεροδρομίου, ενώ ο υποψήφιος που θα περιορίσει τη συμμετοχή του Δημοσίου, που ανέρχεται σε 220 εκατ. ευρώ, θα μοριοδοτηθεί. Το έργο αφορά στη χρηματοδότηση, κατασκευή και διαχείριση του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι μαζί με τις οδικές συνδέσεις με τον βόρειο και νότιο οδικό άξονα Κρήτης, ενώ το ύψος των απαλλοτριώσεων θα φτάσει τα 100 εκατ. ευρώ. Κυβερνητικές πηγές, πάντως, αναφέρουν ότι για το Καστέλι δεν μπορεί να υλοποιηθεί ο αρχικός σχεδιασμός που προέβλεπε ότι θα δημοπρατηθεί παίρνοντας τα έσοδα λειτουργίας του αεροδρομίου Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης». Η πρόβλεψη ήταν ότι ο παραχωρησιούχος θα εισέπραττε τα έσοδα από την πρώτη ημέρα της φάσης κατασκευής. Ο λόγος που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα έσοδα αυτά είναι η μεταβίβαση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, τα οποία δημιουργούν έλλειμμα εσόδων.

Λεπτομέρεια αξιοσημείωτη στον διαγωνισμό αποτελεί η πρόβλεψη στα τεύχη δημοπράτησης επιστροφής μέρους της δαπάνης συμμετοχής στον διαγωνισμό. Προβλέπεται δηλαδή ότι στους υποψήφιους που θα έρθουν δεύτεροι και τρίτοι αντίστοιχα στη βαθμολογία θα δοθεί ως αποζημίωση το ποσό του 1,2 εκατ. ευρώ προκειμένου να καλύψουν τις δαπάνες συμμετοχής. Τα χρήματα αυτά θα καταβάλει ο παραχωρησιούχος κατά τα πρότυπα των οδικών αξόνων όπου υπήρχε ανάλογη πρόβλεψη. Πρόκειται για πρόβλεψη που θεωρείται ότι ενθαρρύνει τη συμμετοχή εταιρειών στον διαγωνισμό, αφού οι δαπάνες συμμετοχής σε τόσο μεγάλα έργα είναι μεγάλες.

Τα προβλήματα

Το Καστέλι πέρασε από σαράντα κύματα την τελευταία οκταετία, καθώς η προετοιμασία του ξεκίνησε το 2008. Ο διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος το 2011 καθώς συνέπεσε με την κρίση που έφερε το μνημόνιο, αλλά και με τις ανακοινώσεις του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου για δημοψήφισμα, γεγονός που απέσυρε το επενδυτικό ενδιαφέρον.

Για το Καστέλι είχε επιδείξει ενδιαφέρον και η τρόικα με σκοπό το έργο να ενταχθεί στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ υπήρξαν και σκέψεις για ΣΔΙΤ. Τελικά το πρότζεκτ παρέμεινε αυτόνομο και o διαγωνισμός άρχισε να «ξαναζεσταίνεται» το 2014, επί θητείας στο υπουργείο Υποδομών του κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Τότε ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος διαβούλευσης των τευχών δημοπράτησης, με την παρούσα κυβέρνηση να πιάνει το νήμα από αυτό το σημείο. Η διαδικασία της υποβολής σχολίων από τους ενδιαφερόμενους για τα τεύχη ολοκληρώθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου του 2016.