Τα κάστρα της ντροπής

Μεγάλωσα σε ένα χωριό της Αν. Αττικής. Οι κάτοικοί του ήταν πρόσφυγες από τα νησιά του Μαρμαρά. Είχα την τύχη να προλάβω κάποιους από τους παλιούς. Από αυτούς που σε μία νύχτα αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τα πάντα. Που τους ξερίζωσε ο πόλεμος, η αγριότητα, οι λανθασμένες πολιτικές. Που άφησαν πίσω τους τα πατρογονικά τους, τα κόκκαλα των προγόνων τους. Που άφησαν πίσω μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα και ήρθαν πρόσφυγες στη μητέρα-Ελλάδα και κάποιοι –ακόμη και τώρα- έσπευσαν να τους αποκαλέσουν «Τουρκόσπορους».

Επρόκειτο

για ανθρώπους με άλλη οπτική ζωής. Που κατόρθωσαν να ξεπεράσουν την καταστροφή και να προοδεύσουν. Που όταν μιλούσες μαζί τους, σου περιέγραφαν τον Παράδεισο που άφησαν πίσω τους, την παγωνιά που βρήκαν στην Ελλάδα και τον αγώνα τους να προσαρμοστούν σε μία νέα, δύσκολη ζωή.

Οι παλιοί ρίζωσαν στη νέα πατρίδα. Δημιούργησαν, ίσως όχι όλοι αλλά οι περισσότεροι. Δεν ξέχασαν. Οι απόγονοί τους, όμως, έχουν ασθενική μνήμη. Το αποδεικνύουν εκείνα τα «Κάστρα της ντροπής», το Ωραίο και το Παλιό. Που δηλώνουν, χωρίς να κοκκινίζουν, ότι τα παιδιά των προσφύγων-μεταναστών δεν μπορούν να πλησιάσουν τα δικά τους βλαστάρια. Γιατί τώρα πια οι ίδιοι έχουν πάψει να είναι πρόσφυγες. Τώρα είναι νοικοκυραίοι. Ενδεχομένως και νεόπλουτοι (παρά την κρίση) νοικοκυραίοι. Και τα παιδιά των νοικοκυραίων δεν μπορούν να κάνουν παρέα με τον οποιοδήποτε. Δεν μπορούν να ανακατευτούν με τα «μιάσματα».

Η πρώτη δικαιολογία για την απόφασή τους να αποκλειστούν τα παιδιά των προσφύγων-μεταναστών από τα δημοτικά σχολεία είναι ότι δεν έχουν, λέει, εμβολιαστεί. Κάποιοι θα σπεύσουν να υποστηρίξουν ότι δεν έχουν άδικο. Αλλά μόλις βρήκαν το επιχείρημα που μπορεί να δικαιολογήσει τον φασισμό τους, καταφθάνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 5ου Δημοτικού Σχολείου Ωραιοκάστρου να δηλώσει ευθαρσώς ότι ακόμη και εάν υπάρξει εμβολιασμός, τότε ο Σύλλογος θα συνεδριάσει εκ νέου και θα αποφασίσει εάν τελικά τα «μιάσματα» θα γίνουν δεκτά.

Οι ίδιοι άνθρωποι που έλαβαν αυτήν την απόφαση, θα σπεύσουν εντός των επόμενων ημερών να διοργανώσουν «γιορτές μνήμης» για τις Χαμένες (για κάποιους Αλύτρωτες) Πατρίδες και θα συγκινηθούν και θα δακρύσουν γι' αυτά που πέρασαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους ή οι γονείς τους. Χωρίς αιδώ. Θα τραγουδήσουν το «Η Σμύρνη μάνα καίγεται» και θα ανατριχιάσουν. Εκ νέου χωρίς αιδώ. Και προφανώς θα συνεχίσουν να μαθαίνουν στα –άτυχα, με τους γονείς που έχουν- παιδιά τους ότι το «διαφορετικό είναι και κακό» και ότι πρέπει και αυτά με τη σειρά τους, όταν μεγαλώσουν και κάνουν οικογένεια, να υπερασπίζονται την «καθαρότητα της ελληνικής φυλής».

Καμία φορά σκέφτομαι ότι εκείνος ο στίχος του Σαββόπουλου «δεν υπάρχει ελπίς, στην Ελλάδα ζεις», δεν είναι και τόσο λάθος. Όσο τουλάχιστον υπάρχουν Ωραιόκαστρα και Παλαιόκαστρα. Που με κάνουν να ντρέπομαι και να θυμώνω...

Υ.Γ.: Αφιερωμένο στη μνήμη του Λάζαρου Χατζηνικολή, που με τις ιστορίες του και το καλοσυνάτο του χαμόγελο, με έκανε να αγαπήσω ακόμη περισσότερο εκείνους τους «Τουρκόσπορους»!!