Σαν έργο του Κάφκα το τελευταίο επεισόδιο της ελληνικής κρίσης χρέους

Η επόμενη δόση για την Ελλάδα έχει πιαστεί στα βρόχια μιας διεθνούς διαμάχης χωρίς ξεκάθαρο αποτέλεσμα. Όπως σχολιάζει το Bloomberg σε άρθρο του, η χώρα χρειάζεται 7 δισ. ευρώ για να ξεπληρώσει τους δανειστές σε μερικούς μήνες, ωστόσο κάποιες χώρες όπως η Γερμανία αρνούνται να δώσουν παραπάνω χρήματα μέχρι το ΔΝΤ να δηλώσει ότι συμμετέχει στο πρόγραμμα.

Το ΔΝΤ,

από την πλευρά του, αρνείται να συμμετάσχει αν δεν επέλθει ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, κάτι που η Γερμανία απορρίπτει. Σύμφωνα με το πρακτορείο, ο Φραντς Κάφκα θα εκτιμούσε πολύ την παραδοξότητα της όλης ιστορίας, αν και οι επενδυτές δεν φαίνεται να το διασκεδάζουν εξίσου.

Με μια σειρά ερωταπαντήσεων το άρθρο προσπαθεί να εξηγήσει τις εξελίξεις που κάνουν τη διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της β' αξιολόγησης να τραβά σε μάκρος.

1. Δεν είναι δουλειά του ΔΝΤ να βοηθά προβληματικές χώρες;
Ναι, όμως έχει βοηθήσει άλλες δυο φορές στη διάσωση της Ελλάδας, αυτή τη φορά όμως διστάζει. Το ΔΝΤ αναφέρει ότι πρέπει να ικανοποιηθούν δύο συνθήκες πριν συγχρηματοδοτήσει της τρίτη διάσωση της Ελλάδας: πρώτον, η Ελλάδα πρέπει να συμφωνήσει σε μια σειρά αξιόπιστων μεταρρυθμίσεων (κυρίως συντάξεις και φορολογικό). Δεύτερον, το ΔΝΤ επιμένει ότι η ευρωζώνη πρέπει να προχωρήσει σε ελάφρυνση χρέους. Αν και καμιά από τις συνθήκες δεν έχει ικανοποιηθεί, οι συζητήσεις για τις δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η Ελλάδα έχουν προχωρήσει.

2. Γιατί ενδιαφέρεται τόσο πολύ το ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος;
Όπως όλοι οι δανειστές, έτσι και το ΔΝΤ θέλει να πάρει τα λεφτά του πίσω. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι δοκιμάζεται και η αξιοπιστία του ίδιου του Ταμείου. Οι κανόνες του δεν του επιτρέπουν να χρηματοδοτεί χώρες με μη βιώσιμα χρέη. Εχοντας να λογοδοτήσει σε 189 κράτη – μέλη, το ΔΝΤ δεν θέλει να θεωρηθεί ότι φέρεται ευνοϊκά στην Ελλάδα. Κάτι τέτοιο μπορεί να πλήξει τη φήμη του που έχει ήδη πληγεί από την επταετή εμπλοκή του στην ελληνική κρίση.

3. Γιατί επιμένει η Γερμανία για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα;
Όπως κι άλλα κράτη,. Θεωρεί ότι η εμπλοκή του ΔΝΤ ενισχύει την αξιοπιστία του ελληνικού προγράμματος διάσωσης. Το θεωρούν αδιαπέραστο από πολιτικές επιρροές καθώς και ότι διαθέτει την τεχνογνωσία να πιέσει για βαθιές δομικές μεταρρυθμίσεις. Επίσης, οι εθνικές κυβερνήσεις βρίσκουν κάποια κάλυψη από το ΔΝΤ στα μάτια των φορολογούμενων πολιτών. Πάντως, ο Σόιμπλε παραμένει αμετακίνητος σε ό,τι αφορά την ελάφρυνση χρέους που επιθυμεί το ΔΝΤ, καθώς το θεωρεί επιβλαβές για τον ίδιο και τη Μέρκελ ενόψει των γερμανικών εκλογών του Σεπτεμβρίου.

4. Η Ελλάδα χρειάζεται πραγματικά ελάφρυνση χρέους;
Εξαρτάται ποιος απαντά στην παραπάνω ερώτηση. Η χώρα ήδη απολαμβάνει ειδικούς όρους δανεισμού, καθώς και περιόδους χάριτος για τις αποπληρωμές Επίσης, αν καταφέρει να διατηρήσει τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, η ανάγκη ελάφρυνσης του χρέους θα είναι μικρότερη. Το ΔΝΤ, πάντως, είναι πιο απαισιόδοξο, αναφέροντας πως κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο.

5. Πόσο χρέος έχει η Ελλάδα;
Τα τελευταία νούμερα κάνουν λόγο για 179% του ΑΕΠ ή 315 δισ. ευρώ. Το αμερικανικό χρέος ανέρχεται σε 77% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα χρωστά αυτή τη στιγμή 216 δισ. ευρώ στον ESM καθώς και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.

6. Πώς τα πάει η οικονομία της Ελλάδας;
Τον Απρίλιο το ΔΝΤ μείωσε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη του 2017 στο 2,2% από 2,8%. Οι αναλυτές αναμένουν ότι η κυβέρνηση θα χάσει τον στόχο του 2,7%. Ο ρυθμός με τον οποίο η κυβέρνηση περιορίζει τα επισφαλή δάνεια της έχει επιβραδυνθεί και οι καθυστερήσεις πληρωμής των εγχώριων προμηθευτών αυξάνονται. Οι παρατεταμένες διαπραγματεύσεις σχετικά με το κατά πόσον η Ελλάδα συμμορφώνεται με τους όρους της διάσωσής της έχουν επίσης δημιουργήσει αβεβαιότητα για την οικονομία. Ωστόσο, τόσο οι ελληνικές αρχές όσο και οι πιστωτές πιστεύουν ότι αν η αναθεώρηση ολοκληρωθεί επιτυχώς τον Μάιο, η ανάκαμψη θα επανέλθει.

7. Τι είδους μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους διακυβεύονται;

Τόσο το ΔΝΤ όσο και η ευρωζώνη απέκλεισαν την ονομαστική μείωση των ελληνικών δανείων διάσωσης ή των ομολόγων που κατέχουν ιδιώτες επενδυτές, ενώ οποιαδήποτε περαιτέρω μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους θα ισχύουν μόνο για τα δάνεια που έλαβε η Αθήνα από τη ζώνη του ευρώ. Τον περασμένο Μάιο, οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν σχετικά με τα περιγράμματα μιας πιθανής δέσμης με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, τα οποία έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, επικεντρώνονται στη βελτίωση της διαχείρισης του χρέους της Ελλάδας, κυρίως με τη θωράκιση της χώρας από τις μελλοντικές αυξήσεις των επιτοκίων. Τα πιο μακροπρόθεσμα βήματα, τα οποία δεν θα αρχίσουν να τρέχουν μέχρι το τέλος του προγράμματος διάσωσης το 2018, περιλαμβάνουν την κάλυψη των πληρωμών τόκων και την παράταση των προθεσμιών λήξης και προθεσμιών πληρωμής. Άλλες επιλογές περιλαμβάνουν τη χρήση χρημάτων από το ταμείο διάσωσης για την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ και την χρησιμοποίηση κερδών των κεντρικών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα για τις μελλοντικές χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας. Το ΔΝΤ θέλει να υλοποιηθούν αυτά τα μέτρα στο μέγιστο δυνατό βαθμό και ζήτησε μεγαλύτερες παρατάσεις και περιόδους χάριτος από ό, τι μέχρι τώρα η ζώνη του ευρώ ήταν διατεθειμένη να δεσμευτεί.

8. Τι είναι πιθανό να λάβει τελικά η Ελλάδα;
Μέχρι τώρα, το ΔΝΤ ζητά περισσότερα από αυτά που δίνει η Ευρώπη. Δεν είναι σαφές πώς θα λυθεί αυτός ο γρίφος. Οι διαπραγματεύσεις ξεκινούν εκ νέου στην Αθήνα και το ζήτημα θα συνεχιστεί στις συνομιλίες. Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα έχει δηλώσει ότι θα λάβει νέα μέτρα μόνο αν συμφωνηθεί και η ελάφρυνση του χρέους.