Πώς ο Γιούνκερ άνοιξε το δρόμο για την Ευρώπη πολλών ταχυτήτων

Το δρόμο για την Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων άνοιξε και επισήμως με τη βούλα της Κομισιόν η «Λευκή βίβλος για το μέλλον της Ευρώπης» που παρουσίασε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Παρουσιάζονται πέντε διαφορετικά σενάρια για την Ευρώπη, αλλά στην ουσία καταγράφονται διαφορετικές μεθοδολογίες για να θεσμοθετηθούν οι διαφορετικές ταχύτητες με τις αλλαγές στην Ε.Ε. οι οποίες θα ξεκινήσουν να συζητούνται από τη σύνοδο κορυφής στα τέλη Μαρτίου με στόχο να υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου.

Το

νέο στοιχείο που προκύπτει από τις πέντε διαφορετικές προτάσεις, είναι ότι καταγράφονται για πρώτη φορά επισήμως από το φορέα εκτελεστικής εξουσίας της Ε.Ε. τα δύο εργαλεία που από ότι φαίνεται θα διαμορφώσουν το νέο πρόσωπο της ενωμένης Ευρώπης με δύο, τρεις ή και περισσότερες ταχύτητες.

Το ζήτημα μπορεί να είναι σε δεύτερο φόντο στην Ελλάδα, τη στιγμή που οι συζητήσεις για το κλείσιμο της αξιολόγησης μονοπωλούν την επικαιρότητα και το ενδιαφέρον της κυβέρνησης, αλλά όπως όλα δείχνουν οι αλλαγές στην Ευρώπη θα είναι τεκτονικές και η Ελλάδα θα πρέπει να έχει επεξεργασμένη στρατηγική για να τις διαχειριστεί και να τις αντιμετωπίσει.

Δο βασικές θεσμικές καινοτομίες εισάγει η «Λευκή βίβλος» της Κομισιόν: Αφενός η δυνατότητα ορισμένων κρατών να προχωρούν μόνα τους σε βαθύτερη συνεργασία (κάτι που σε κάποιο βαθμό υπάρχει ήδη περιφερειακά, αλλά τώρα περιγράφεται ως βασική μέθοδος θεσμικής λειτουργίας και μάλιστα για τον πυρήνα των πολιτικών. Επιπλέον, όμως, περιγράφεται και η επιστροφή αρμοδιοτήτων στα κράτη μέλη σε αρκετούς τομείς.

Με λίγα λόγια, ο κ. Γιούνκερ παραδίδει στην Ε.Ε. μια εργαλειοθήκη η οποία θα επιτρέψει στις ισχυρές χώρες της ευρωζώνης να δεθούν στενότερα μεταξύ τους, εμβαθύνοντας τη συνεργασία τους σε τομείς όπως η φορολογία των επιχειρήσεων, η τραπεζική εποπτεία, οι οικονομικές πολιτικές κ. ά. μαζί με όσους μπορούν και θέλουν να συμμετάσχουν.
Ταυτόχρονα, εισάγει επίσης στο δημόσιο διάλογο και την έννοια της επιστροφής αρμοδιοτήτων στα εθνικά κοινοβούλια, σε μια απόπειρα να δοθεί μια απάντηση στις δυνάμεις που αμφισβητούν την κεντρική εξουσία των Βρυξελλών, όπως συμβαίνει με την γαλλική ακροδεξιά, αλλά και σε πολλές χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ.

Ο βαθμός στον οποίο θα προχωρήσει η Ευρώπη των δύο ή και τριών ταχυτήτων θα φανεί από τις εξελίξεις τους επόμενους μήνες, σε συνάρτηση και με τα αποτελέσματα των εκλογών σε Ολλανδία, Γαλλία και Γερμανία.

Είναι σαφές ότι εκεί οδηγούν τα πράγματα, καθώς υπέρ των πολλών ταχυτήτων έχει εκφραστεί η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, αλλά και ο ίδιος ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.

Γ. ΣΩΖΟΣ
[email protected]