Μήπως οι αγορές βλέπουν ήδη μετά το ευρώ;

του Ειδικού Συνεργάτη

Το αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος ήταν αναμενόμενο, όπως και η ετοιμότητα της ΕΚΤ να παρέμβει για να εκτονώσει τις όποιες πιέσεις, αλλά αρκεί το γεγονός αυτό για να εξηγήσει την «ψυχραιμία» που επέδειξαν οι αγορές;

Αναλυτές γερμανικής επενδυτικής τράπεζας, σε ιδιωτική συνομιλία έλεγαν ότι αρχίζει και

διαμορφώνεται πλέον ένα «μοτίβο», το οποίο επαναλήφθηκε και μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, αλλά και ύστερα από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.

Και στις δύο περιπτώσεις, πριν την εκλογή η κυρίαρχη αντίληψη ήταν ότι το σύστημα απειλείτο με καταστροφή εάν το αποτέλεσμα δεν ήταν εκείνο που προτιμούν οι συστημικοί παίκτες.

Αντί, όμως, να έρθει η καταστροφή, τα χρηματιστήρια ισορρόπησαν σε υψηλότερα επίπεδα και στις δύο προηγούμενες περιπτώσεις, ενώ και μετά το Ιταλικό «όχι» οι περισσότερες ευρωπαïκές αγορές κινήθηκαν ανοδικά, με εξαίρεση τις ιταλικές τραπεζικές μετοχές.

Το ερώτημα, λοιπόν, που απασχολεί τους συγκεκριμένους αναλυτές είναι μήπως η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι η ιταλική εξέλιξη δεν τις τρομάζει, επειδή οι αγορές τελικά δεν «φοβούνται» την αποχώρηση μιας χώρας από το ευρώ.

Το σκεπτικό αυτό συνδέεται με την αντίληψη ότι το σύστημα όπως λειτουργεί σήμερα είναι προβληματικό και επομένως εάν τα πράγματα οδηγήσουν στην αποχώρηση της Ιταλίας από το ευρώ, κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει εξυγιαντικά, καθώς η νέα ισορροπία θα επιτρέψει στην οικονομία της χώρας να κινηθεί πιο άνετα, ενώ θα αφήσει και το ευρώ σε μια πιο ομοιογενή ισορροπία, με μέλη λιγότερες αλλά ποιο ομοιογενείς χώρες.

Εάν η Ιταλία επιστρέψει στη λιρέτα, έλεγαν οι συγκεκριμένοι αναλυτές, θα ενίσχυε την ανταγωνιστικότητά της, ικανοποιώντας την επιχειρηματική βάση της που σήμερα «στενάζει» με το σκληρό ευρώ.

Δεδομένου δε ότι η κυρίαρχη πρόβλεψη είναι ότι η υποψηφιότητα του Φρανσουά Φιγιόν απομακρύνει την «απειλή» Λεπέν και προϊδεάζει για μια επανασύσταση τ ου γαλλο-γερμανικού άξονα, το πρόβλημα της Ιταλίας αποκτά λιγότερο βάρος.

Με λίγα λόγια, έρχεται πάλι στο προσκήνιο το παλιό σχέδιο Σόιμπλε για μετατροπή του ευρώ σε κοινό νόμισμα μόνο για όσες χώρες «θέλουν και μπορούν», ήτοι κυρίως για τις πλεονασματικές χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα.

Βέβαια, η προοπτική αυτή ακούγεται λογική, αλλά οι δυσκολίες αρχίζουν όταν υπολογίσει κάποιος τον παράγοντα χρέος.

Διότι και η Ιταλία έχει πολύ υψηλό δημόσιο χρέος, πάνω από 120% του ΑΕΠ και επομένως εάν άφηνε το ευρώ, θα κέρδιζε μεν σε ανταγωνιστικότητα, αλλά θα αντιμετώπιζε και μια υποτίμηση γύρω στο 20% που θα ανέβαζε την εξωτερική αξία των οφειλών της.

Και βέβαια, ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει το πολύ άμεσο μέλλον, καθώς το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών μόνο εγγυημένο δεν είναι.