Γιατί η ΕΚΤ δεν έπεισε τις αγορές

Ανάκαμψη για το ευρώ και πτώση για τις μετοχές - Επιβεβαιώνεται η ανησυχία τόσο για τον κίνδυνο αποπληθωρισμού όσο και για αδύναμη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη – Σε στενωπό οι τράπεζες που θα δεχθούν εκ νέου χείρα βοηθείας με φθηνά δάνεια από τον Ντράγκι - «Βουτιά» άνω του 2% για DAX - Σε κλοιό πιέσεων και η Wall Street, πιεζόμενη και από τον Super Mario

της Σοφίας Ζαφείρη

«Ένας κούκος δεν φέρνει την

άνοιξη», υποστηρίζει ο σοφός λαός και τουλάχιστον στην περίπτωση της ΕΚΤ και φυσικά του προέδρου της Μάριο Ντράγκι, φαίνεται να έχει απόλυτα δίκιο.
Ο κ. Ντράγκι έβγαλε το μπαζούκας της ΕΚΤ, ανακοίνωσε μία σειρά μέτρων, ορισμένα εκ των οποίων ξάφνιασαν τις αγορές καθώς κανείς δεν τα περίμενε, αλλά όπως και ο ίδιος έχει επανειλημμένα ξεκαθαρίσει η νομισματική πολιτική δεν μπορεί μόνη της ούτε να λύσει όλα τα προβλήματα της οικονομίας, ούτε να την οδηγήσει στην ανάπτυξη.

Απτή απόδειξη της παραπάνω αντίληψης ήταν και οι αντιδράσεις τόσο των μετοχών όσο και του ευρώ. Οι μετοχές αρχικά αντέδρασαν έντονα ανοδικά, με κυρίαρχες αυτές των τραπεζικών ομίλων, ενώ ακολούθως μάλλον οι επενδυτές ξαναδιάβασαν την ανακοίνωση της ΕΚΤ και αποφάσισαν είτε ότι δεν συμφέρει κανέναν, είτε ότι δεν φθάνει για να δώσει ώθηση στην Ευρωζώνη.

Ανάλογη η εικόνα και για το ευρώ, το οποίο πρώτα «βούτηξε» έως και το 1,08 δολ., αλλά ακολούθως ανέκαμψε ισχυρά, με τα ημερήσια κέρδη του να αγγίζουν ακόμη και το 1%.

Οι αποφάσεις της ΕΚΤ

Η ΕΚΤ – όχι ομόφωνα, αλλά κατά πλειοψηφία, με τον πιθανότερο αντιρρησία να μην είναι άλλος από τον Γενς Βάιντμαν της Bundesbank – προχώρησε σε μείωση του βασικού επιτοκίου της Ευρωζώνης στο 0% (από 0,05%), αλλά και του επιτοκίου καταθέσεων στο -0,4%.

Το δεύτερο ήταν αναμενόμενο, το πρώτο δεν το περίμενε κανείς, ούτε οι πλέον έμπειροι αναλυτές που την παρακολουθούν.

Εάν τα παραπάνω ήταν θετικά για τις αγορές, τα επόμενα μηνύματα της τράπεζας μάλλον κτύπησαν κάποιες... κόκκινες γραμμές.

Πρώτον η ΕΚΤ μετά από σχεδόν δύο χρόνια ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει έναν δεύτερο γύρο TLTRO, δηλαδή παροχή εξαιρετικά φθηνών δανείων. Ο δεύτερος γύρος θα ξεκινήσει τον Ιούνιο, θα ολοκληρωθεί σε τέσσερις φάσεις και τα δάνεια που θα δοθούν θα είναι τετραετούς διάρκειας.

Τι μήνυμα λαμβάνουν όλοι – επενδυτές και μη – από αυτήν την κίνηση; Το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης δεν είναι και τόσο υγιές όσο θέλουν κάποιοι να πιστεύουν, καθώς η ρευστότητά του μοιάζει να περιορίζεται, οι μετοχές του έχουν δεχθεί ισχυρά κτυπήματα, ενώ η κερδοφορία του συνεχώς υποχωρεί.

Η ΕΚΤ καταφθάνει εκ νέου ως «Λευκός Ιππότης» προκειμένου να σώσει τόσο τις εξαιρετικά φανερά προβληματικές ιταλικές τράπεζες, όσο και τα άλλοτε καμάρια της ευρωπαϊκής τραπεζικής αγοράς όπως η Deutsche Bank.

Την ίδια ώρα με αυτή την πολιτική η κεντρική τράπεζα ευελπιστεί ότι οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι – με δεδομένο ότι θα πρέπει να την πληρώνουν για να καταθέτουν τα κεφάλαιά τους στα δικά της ταμεία – θα πεισθούν να αυξήσουν τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Παράλληλα ο κ. Ντράγκι ανακοινώνει ότι η ΕΚΤ θα δέχεται ως εγγύηση για την παροχή φθηνών δανείων και εταιρικά ομόλογα, προερχόμενα από ομίλους εκτός τραπεζικού κλάδου, αρκεί αυτά να έχουν διαβαθμισμένη αξιολόγηση (με απλά λόγια να μην έχουν αξιολόγηση που αγγίζει το επίπεδο «junk»).

Η ΕΚΤ ανοίγεται σε μία νέα αγορά, η αξία της οποίας φθάνει στα 500 δισ. ευρώ, η οποία ταλανίζεται από έλλειψη ρευστότητας, καθώς οι τράπεζες ξεφορτώνονται αρκετές τοποθετήσεις τους στην προσπάθεια να περιορίσουν το ρίσκο. Ένα ρίσκο που η ίδια η κεντρική τράπεζα μοιάζει πρόθυμη να αναλάβει.

Επίσης και αυτό αποτέλεσε μία ελαφρά έκπληξη προχωρά σε αύξηση των μηνιαίων αγορών ομολόγων στα 80 δισ. ευρώ, αρχής γενομένης από τον Απρίλιο, από 60 δισ. που είναι σήμερα.

Η οικονομία σε στενωπό

Όλες οι προσπάθειες του κ. Ντράγκι και των συναδέλφων του στην ΕΚΤ σκοπό έχουν όχι μόνο να αποσοβήσουν τον κίνδυνο του πληθωρισμού αλλά και να στηρίζουν την ανάπτυξη. Ο ίδιος στη συνέντευξή του παραδέχθηκε ότι «κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι τα μέτρα που έχουμε λάβει δεν έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα, όμως σκεφθείτε λίγο τι θα είχε συμβεί εάν μέναμε άπραγοι. Το αποτέλεσμα θα ήταν καταστροφικό και ο αποπληθωρισμός θα είχε ενσκήψει στην Ευρωζώνη».

Ο αποπληθωρισμός μπορεί – στο σύνολο της Ευρωζώνης και όχι στις οικονομίες των κρατών-μελών – να έχει αποφευχθεί αλλά η ανάπτυξη δεν έρχεται. Το αποτύπωσαν, άλλωστε και οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων της τράπεζας. Η ανάπτυξη για φέτος υποβαθμίστηκε στο 1,4% από 1,8% που η εκτίμηση τον Δεκέμβριο. Οι εκτιμήσεις για το 2017 και το 2018 παρέμειναν αμετάβλητες στο 1,7% και 1,8% αντίστοιχα, έναν θετικό αλλά σε καμία περίπτωση εντυπωσιακό ρυθμό.

«Η νομισματική πολιτική δεν είναι αρκετή. Για να λειτουργήσει θα πρέπει να συνυπάρξει με την εφαρμογή ορθών δημοσιονομικών πολιτικών. Πολιτικών που θα πρέπει να έχουν στόχο τόσο τη σταθερότητα των δημοσιονομικών δεδομένων όσο και της ανάπτυξης», δήλωσε ο κ. Ντράγκι... αλλά δεν φαίνεται να τον ακούει κανείς.