Μπαράζ ρυθμίσεων για να πιάσουν τους στόχους για τα «κόκκινα»

Του Στέλιου Μορφίδη

Με την ΤτΕ να επισημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης των κόκκινων δανείων θα προέλθει από επιτυχείς ρυθμίσεις και διαγραφές και όχι τόσο από ρευστοποιήσεις και μεταβιβάσεις δανείων, οι τράπεζες ανεβάζουν ρυθμούς προχωρώντας σε μαζικότερες και πιο μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις ούτως ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του 2017. Το γεγονός καταδεικνύει η Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής 2016 της ΤτΕ,

η οποία καταγράφει αύξηση των ρυθμίσεων δανείων κατά περίπου 100.000 μόνο στο α' εξάμηνο της χρονιάς με ένα προσανατολισμό, μάλιστα, πιο μακροπρόθεσμο. Εκτιμάται δε ότι στο σύνολο της χρονιάς οι ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων θα ξεπεράσουν τις 200 χιλ.

Συγκεκριμένα το μερίδιο των ρυθμίσεων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα στο σύνολο των ρυθμίσεων έχει αυξηθεί κατά περίπου 11 ποσοστιαίες μονάδες φθάνοντας στο 44% στο 9μηνο. Από την άλλη σταθερό παρέμεινε το ποσοστό των λύσεων οριστικής διευθέτησης, στο 6,3%.

Στις μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις κατατάσσονται όσες ισχύουν για διάρκεια μεγαλύτερη των δύο ετών και στοχεύουν στη μείωση της τοκοχρεολυτικής δόσης ή/και της δανειακής επιβάρυνσης, λαμβάνοντας υπόψη συντηρητικές παραδοχές για τη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής. Οι ρυθμίσεις αυτής της κατηγορίας μπορεί να περιλαμβάνουν μείωση του επιτοκίου, επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου, διαχωρισμό οφειλής σε τμήμα του δανείου το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται ότι μπορεί να αποπληρώνει και σε τμήμα το οποίο τακτοποιείται μεταγενέστερα, μερική διαγραφή οφειλής, λειτουργική αναδιάρθρωση μιας επιχείρησης κ.λπ.

Ως λύση οριστικής διευθέτησης ορίζεται οποιαδήποτε μεταβολή του είδους της συμβατικής σχέσης μεταξύ πιστωτικού ιδρύματος και δανειολήπτη ή ο τερματισμός αυτής, με στόχο την οριστική τακτοποίηση της απαίτησης έναντι του δανειολήπτη, όπως π.χ. η διαγραφή οφειλής, η ρευστοποίηση με πλειστηριασμό, η εξωδικαστική διευθέτηση κά.

Υπενθυμίζεται ότι ο στόχος για το 2017 είναι οι τράπεζες να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (Non Performing Exposures – NPEs) κατά 7,6 δισ. ευρώ ώστε να περιοριστούν στα 105,8 δισ ευρώ. Ο στόχος αναμένεται να επιτευχθεί κατά κύριο λόγο χάρη στις ρυθμίσεις δανείων, καθώς οι πωλήσεις και οι εκποιήσεις υποθηκευμένων περιουσιακών στοιχείων κλιμακώνονται κατά κύριο λόγο τη διετία 2018-19. Συνολικά ως το τέλος του 2019 οι τράπεζες, με βάση τους επιχειρησιακούς στόχους που υπέβαλαν σε SSM και ΤτΕ, θα πρέπει να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα τους κατά 38% ή 40,2 δισ. ευρώ.

Το εγχείρημα σε κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερα δύσκολο, ιδίως την ώρα που το 70% των ρυθμισμένων δανείων παραμένουν στην περίμετρο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και την ίδια ώρα το 44% των NPEs έχει ήδη καταγγελθεί απ' τα τραπεζικά ιδρύματα και ένα άλλο 27,5% θεωρούνται «αβέβαιης είσπραξης». Παράλληλα στην Ενδιάμεση Έκθεση προειδοποιεί ότι θα υπάρξει συσσώρευση νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2017.

Το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων καταγράφεται στα δάνεια προς πολύ μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες (67,2%), στα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (59,9%) και στα καταναλωτικά δάνεια (55,3%). Χαμηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων καταγράφεται στα στεγαστικά δάνεια (41,8%) και στα δάνεια προς μεγάλες επιχειρήσεις (29,1%).

Συνολικά στα δάνεια προς επιχειρήσεις το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων διαμορφώνεται σε 44,7%. Χειρότερη επίδοση εμφανίζουν οι επιχειρήσεις εστίασης (79,5%), κλωστοϋφαντουργίας (75,9%) και χάρτου / ξύλου (71,7%). Σχετικά υψηλά ποσοστά εμφανίζουν οι επιχειρήσεις κατασκευών (54%) και εμπορίου (48,8%), που αντιπροσωπεύουν και μεγάλο μερίδιο στο σύνολο των επιχειρηματικών δανείων.

Σύμφωνα με την ΤτΕ η μείωση των υπολοίπων μη εξυπηρετούμενων δανείων εκτιμάται ότι θα είναι μεγαλύτερη στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο. Όσον αφορά τα στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, η μείωση εκτιμάται ότι θα είναι περίπου η ίδια σε απόλυτα μεγέθη, αλλά σημαντικά μεγαλύτερη στο χαρτοφυλάκιο καταναλωτικών δανείων όσον αφορά την ποσοστιαία μεταβολή. Η ίδια εκτιμά ότι με αυτό τον τρόπο στο τέλςο του 2019 ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς το σύνολο των δανείων θα υποχωρήσει σε 34%, ενώ ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων με καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών προς το σύνολο δανείων σε 20%. Ωστόσο απόλυτη προϋπόθεση για την επίτευξη όλων αυτών των στόχων, επισημαίνει η Κεντρική Τράπεζα, είναι η επάνοδος της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης αλλά και το επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας που έχει προβλεφθεί!