Ποιητική Ζιζέλ από την Εθνική Λυρική Σκηνή

Έχουν περάσει 175 χρόνια από τότε που η «Ζιζέλ» έκανε την πρεμιέρα της με το Ballet du Théâtre de l'Académie Royale de Musique στη Salle Le Peletier στο Παρίσι, και με πρωταγωνίστρια την Καρλότα Γκρίζι, γνωρίζοντας σε μία νύχτα τον θρίαμβο που θα επαναλαμβανόταν πολλές φορές στη μετέπειτα ιστορία της. Τώρα, ήρθε η ώρα να επιστρέψει στην Εθνική Λυρική Σκηνή και το θέατρο Ολυμπία, σε χορογραφία του Ιρέκ Μουχαμέντοφ και μουσική

Η τραγική ιστορία αφορά τον άτυχο έρωτα της χωριατοπούλας Ζιζέλ για τον κόμη Άλμπρεχτ, που της παρουσιάζεται ως απλός χωρικός. Όταν η Ζιζέλ ανακαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα και μαθαίνει ότι είναι μνηστευμένος με άλλη (έπειτα από παρέμβαση του Ιλαρίωνα, ενός συγχωριανού της Ζιζέλ που είναι επίσης ερωτευμένος μαζί της), χάνει τα λογικά της και αυτοκτονεί. Mια νύχτα με πανσέληνο στο δάσος, oι Ουίλις (Wilis), ψυχές των κοριτσιών που προδόθηκαν από τους εραστές τους την παραμονή του γάμου τους, έρχονται να πάρουν εκδίκηση μεταμορφωμένες σε ξωτικά. Παρασύρουν κάθε περαστικό άντρα, υποχρεώνοντάς τον να χορέψει μαζί τους ασταμάτητα ώσπου να πέσει νεκρός. Παρασύρουν και τον μετανοημένο Άλμπρεχτ, όμως παρεμβαίνει η Ζιζέλ στηρίζοντάς τον έως την αυγή, οπότε παύει η εξουσία των ξωτικών. Τότε, αφού τον συγχωρήσει, επιστρέφει στον τάφο της, αφήνοντάς τον απαρηγόρητο. Ο Ιλαρίων έχει ωστόσο διαφορετική τύχη. Παγιδεύεται από τις Ουίλις, οι οποίες τον αναγκάζουν να χορέψει μέχρι να εξαντληθεί, για να τον πνίξουν στη συνέχεια στη λίμνη.

Η Ζιζέλ αποτελεί φαινόμενο στην ιστορία του μπαλέτου. Όταν παρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1941 (όπου συνέχισε έως το 1849, καθιερώνοντας μάλιστα την Γκρίζι ως μία από τις κορυφαίες μπαλαρίνες της εποχής), θεωρείται πως κατάφερε να αλλάξει τον κόσμο του χορού. Παρ' όλα αυτά, στη συνέχεια ξεχάστηκε για πολλά χρόνια, για να επιστρέψει στην Ευρώπη στις αρχές του 20ού αιώνα και να αρχίσει να περιλαμβάνεται ξανά στο ρεπερτόριο μεγάλων σχημάτων. Μόλις πρόσφατα, το Αγγλικό Εθνικό Θέατρο παρουσίασε την οπτική του Άκραμ Καν πάνω στη «Ζιζέλ», η οποία μεταφέρεται στο σήμερα, με τους χωρικούς να γίνονται μία κοινότητα μεταναστών εργατών (προσέγγιση που θυμίζει την οπτική του Στίβεν Λάνγκριτζ στην «Κάρμεν» της Λυρικής που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο το περασμένο καλοκαίρι).

Ο ομώνυμος ρόλος, που έχει χαρακτηριστεί ως «ο Άμλετ του μπαλέτου» αποτελεί έως σήμερα την ύψιστη πρόκληση για την καθιέρωση μιας χορεύτριας κλασικού μπαλέτου. Για το πολυπληθές κοινό του χορού, η Ζιζέλ δεν γερνάει ποτέ, γιατί είναι ένα έργο που φωτίζει πολύ βαθιά συναισθήματα, όπως ο έρωτας, η ζήλεια, η προδοσία και πάνω από όλα περιγράφει την τεράστια αγάπη που καταφέρνει να ξεπεράσει τον θάνατο για να προστατεύσει την ίδια τη ζωή.

Η αρχική χορογραφία της Ζιζέλ ήταν του ιταλικής καταγωγής Γάλλου Ζαν Κοραλί (1779-1854), ο οποίος είχε αναλάβει και τον ρόλο του Ιλαρίωνα στην αρχική παράσταση. Ωστόσο, τα μέρη για την πρώτη χορεύτρια είχε αναλάβει ο Γάλλος Ζιλ Περό (1810-1892), που διατηρούσε δεσμό με την πρωταγωνίστρια Καρλότα Γκρίζι. Στη δουλειά τους βασίστηκε ο Μαριίς Πετιπά, ο οποίος παρουσίασε τη δική του εκδοχή με το Αυτοκρατορικό Μπαλέτο της Αγίας Πετρούπολης. Σε αυτή την εκδοχή στηρίζονται οι περισσότερες σύγχρονες χορογραφίες. Ο Πετιπά ήταν, μάλιστα, εκείνος που μετονόμασε τον πρωταγωνιστικό αντρικό ρόλο από Αλμπέρ σε Άλμπρεχτ.

Στον Μαριίς Πετιπά βασίζεται και η χορογραφία που υπέγραψε ο Ιρέκ Μουχαμέντοφ το 2007-8 για το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Στη χορογραφική γλώσσα του Πετιπά, το κλασικό ύφος συναντά το συναίσθημα και την αφήγηση, συνθέτοντας πολλά διαφορετικά είδη χορού. Ο Μουχαμέντοφ, εμβληματικός Α΄ Χορευτής των Μπολσόι την δεκαετία του 1980, έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο μέσα τις πολύ επιτυχημένες παραστάσεις που έδωσε με το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου, το Εθνικό Μπαλέτο της Αγγλίας, το Μπαλέτο της Σκωτίας, το Μπαλέτο του Μπορντώ και βεβαίως με την δική του ομάδα “Irek Mukhamedov and Company”, ερμηνεύοντας όλους τους σπουδαίους ρόλους του ρεπερτορίου. Απέσπασε το Grand Prix στο Διεθνή Διαγωνισμό Μπαλέτου της Μόσχας (1981), το Βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν για τον Καλύτερο Χορευτή στον Κόσμο (1988), το Μετάλλιο Νιζίνσκι (1988), το Βραβείο Μπαλέτου της Evening Standard (1992) κ.ά. Το 2000 χρίστηκε Αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Υπήρξε Διευθυντής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής τα έτη 2007-2010, ενώ σήμερα είναι Principal Ballet Master στο Μπαλέτο της Εθνικής Όπερας της Αγγλίας.

Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, στην Α' Διανομή θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε δύο διακεκριμένους χορευτές από το Βασιλικό Μπαλέτο της Νέας Ζηλανδίας, τη Μαγιού Τανιγκαΐτο και τον Τζόζεφ Σκέλτον. Η Τανιγκαΐτο κατάγεται από την Ιαπωνία, πραγματοποίησε τις σπουδές της στην Αμβέρσα του Βελγίου και στις ΗΠΑ και είναι μέλος του Βασιλικού Μπαλέτου της Νέας Ζηλανδίας από το 2012. O Σκέλτον γεννήθηκε στη Νέα Ζηλανδία, σπούδασε στο Λονδίνο (Σχολή Χορού Έλμχερστ, Βασιλική Σχολή Χορού) και επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου έγινε μέλος του Βασιλικού Μπαλέτου το 2011.

Από το Μπαλέτο της ΕΛΣ, τον ρόλο της Ζιζέλ ερμηνεύουν οι Μαρία Κουσουνή και Ελεάνα Ανδρεούδη, ενώ τον ρόλο του κόμη Άλμπρεχτ ερμηνεύουν οι Βαγγέλης Μπίκος και Ίγκορ Σιάτζκο. Στον ρόλο της Μύρτας οι Όλγα Ζουρμπινά και Αριάδνη Φιλιππάκη ενώ στον ρόλο του Ιλαρίωνα οι Στράτος Παπανούσης, Γιώργος Βαρβαριώτης και Αγάπιος Αγαπιάδης. Συμμετέχουν επίσης οι Α' Χορευτές, οι Σολίστ, οι Κορυφαίοι και το Coprs de Ballet της ΕΛΣ.

Info
Ζιζέλ
Μουσική διεύθυνση: Ηλίας Βουδούρης (16, 17, 18, 21, 23, 24, 28, 29/12) - Ζωή Ζενιώδη (30, 31/12)
Παραστάσεις: 18, 21, 23, 24, 28, 29, 30, 31 Δεκεμβρίου
Ώρα έναρξης: 20.00 (31/12 στις 19.00)
Θέατρο Ολύμπια
Ακαδημίας 59, Αθήνα
Φωτογραφίες: Στέφανος Κυριακόπουλος