Οι Τούρκοι σε νέα κόλπα

Ολα τα μυστήρια έχουν ένα τέλος – τα ανθρώπινα τουλάχιστον. Ετσι ίσως να συμβαίνει και με εκείνο της μετάλλαξης του Ερντογάν σε δήθεν «ειρηνόφιλου» εδώ και μερικούς μήνες, που πάντως οφείλει κανείς να του αναγνωρίσει ότι δεν είχε την ακραία υποκρισία να το φτάσει μέχρι του σημείου να αρνηθεί την ουσία της πολιτικής του ίδιου και της χώρας του, ενώ παράλληλα αυτοδοξάζεται για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δείχνοντας κάποιες γνήσιες σκέψεις του. Μπορεί να μάζεψε τις παραβιάσεις, μπορεί να περιόρισε τις απειλές, όμως, ουδέποτε πήρε πίσω τις αιτιάσεις του κατά της Συνθήκης της Λωζάννης,

ουδέποτε αναίρεσε τα περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, ούτε τις τουρκικές παράνοιες περί δήθεν κατοχής από την Ελλάδα πολλών εξ αυτών, αλλά, βεβαίως, ούτε και ακύρωσε το casus belli που έχει επισήμως κηρύξει η Αγκυρα διά της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης κατά της Ελλάδας σε περίπτωση που η δεύτερη αποφασίσει να ασκήσει το δικαίωμά της για την επέκταση στα δώδεκα μίλια. Και αυτά είναι τα βασικά, μα όχι τα μόνα.

Τώρα, όμως, η σύμμαχος του Ερντογάν Λιβύη προχώρησε ξαφνικά στη δική της επέκταση της ΑΟΖ, κίνηση που ανοίγει θέματα στην Ελλάδα και δεν είναι ξεκάθαρο αν έπιασε ή όχι την ελληνική κυβέρνηση στον ύπνο, όπως είχε συμβεί και με την υπόθεση του παράνομου λεγόμενου τουρκολιβυκού συμφώνου για την ΑΟΖ, που όχι απλώς είχε πέσει, ως μη όφειλε, ως κεραυνός εν αιθρία στην Αθήνα, αλλά, επιπλέον, την είχε οδηγήσει και σε ένα εντυπωσιακό αυτογκόλ εξωτερικής πολιτικής. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Δένδιας διαφήμιζε αρχικά ως… σπουδαία ελληνική αντίδραση τις επιστολές που έστειλε το υπουργείο Εξωτερικών στον ΟΗΕ για να καταγγείλει το σύμφωνο. Ομως ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα, λίγες ημέρες μετά, άδειαζε πλήρως την Ελλάδα λέγοντας ότι ο Οργανισμός είναι αναρμόδιος για… κυριαρχικές διαφορές! Και από εκεί που η κυβέρνηση θριαμβολογούσε νυχθημερόν για τις επιστολές της ουδέποτε ξαναμίλησε για αυτές. Μα η προχειρότητα και η επιπολαιότητα είχαν κάνει τη ζημιά.

Η ενέργεια της Λιβύης δείχνει έντονα να έχει χαρακτήρα proxy: σαν να είναι μία πράξη πληρεξουσίου της Αγκυρας την οποία εκτελεί γι’ αυτήν η Τρίπολη. Ετσι, η Αγκυρα μένει μακριά, καθαρή και… άσπιλη, πιστή στο ακατάληπτης πραγματικής σημασίας κείμενο που υπέγραψαν Μητσοτάκης – Ερντογάν στην Αθήνα, αλλά το οποίο επίσης τώρα αρχίζει και αποκτά πλέον και αυτό κάποιο ουσιώδες νόημα. Η Τρίπολη φαίνεται να κάνει τη δουλειά να μπαίνει στο μάτι και της Ελλάδας, αλλά και της Αιγύπτου. Ολη αυτή η διαδικασία βεβαίως δεν είναι παράδοξη: έχει διαμορφωθεί μία συμμαχία εκεί, ανάμεσα στις δύο χώρες και αυτό ακριβώς είναι που κάνουν οι συμμαχίες. Αλλωστε, η Τουρκία έχει ήδη αποκτήσει στη Λιβύη τις σημαντικότερες στρατιωτικές υποδομές της εκτός του εδάφους της και εκτός των κατεχομένων στη Βόρεια Κύπρο.

Πάντως το πιο πάνω ερώτημα παραμένει και είναι ουσιώδες: αυτή τη φορά η κυβέρνηση πιάστηκε και πάλι στον ύπνο; Ή όχι; Οι πιθανότητες δεν είναι πολλές. Δύο είναι. Αν μεν πιάστηκε, πρέπει να αντιδράσει στην ουσία αυτού που συμβαίνει και όχι να κάνει ότι δεν καταλαβαίνει τι γίνεται. Γιατί ενδεχομένως αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ότι η Τουρκία σπρώχνει την Ελλάδα σε μία διευθέτηση προς όφελός της μέσω Τρίπολης. Και θα είναι πράγματι πολύ ενδιαφέρουσα τροπή αλλά και πολύ επικίνδυνη ταυτόχρονα, καθώς αν η Ελλάδα «τσιμπήσει», μπορεί να υποστεί στρατηγική ήττα χωρίς καν η Τουρκία να φανεί στον ορίζοντα, την ώρα μάλιστα που, αντιθέτως, οι δύο χώρες είναι μες τα μέλια.

Αν πάλι υπάρξει Χάγη με την Ελλάδα «νικήτρια», η Τουρκία δεν θα έχει καμία δέσμευση από την όποια απόφαση… Δηλαδή, τελικά, θα μοιάζει να μην ξέρεις αν θα είναι για γέλια ή για κλάματα (ασφαλώς για κλάματα.) Στην άλλη περίπτωση, η Ελλάδα ήξερε, ή έστω υποπτευόταν χωρίς να πράττει. Αν όμως είναι έτσι, θα είναι τρισχειρότερα.