«Ο Νίκος ήταν η ευρωπαϊκή ιδέα»

Για τον εκσυγχρονιστήΜε τον Νίκο γνωρίστηκα το 1981, όταν επισκέφθηκα ως υπουργός Γεωργίας για πρώτη φορά τις Βρυξέλλες. Ηταν η αρχή μιας βαθιάς και σταθερής φιλίας, που στηριζόταν στην εκτίμηση. Ηταν πολύτιμος σαν συνεργάτης και ανεκτίμητος σαν άνθρωπος. Ζήσαμε σε καθημερινή σχεδόν επαφή 30 ολόκληρα χρόνια.Ο Νίκος ήταν η ευρωπαϊκή ιδέα σε πράξη, ο εκσυγχρονισμός σε μαχητική έκδοση. Απέναντι στην εκτεταμένη μιζέρια της ελληνικής πολιτικής ζωής που απεχθάνεται τη μόρφωση, δυσπιστεί στην ευπρέπεια και καλλιεργεί μια επίπλαστη ευαισθησία ήταν ο σταθερός υπερασπιστής του ορθολογισμού, της παιδείας, της γνώσης, της εντιμότητας και του ήθους. Γι' αυτόν η πολιτική δεν περιοριζόταν στη διαμάχη για την εξουσία και στη νομή της αλλά αφορούσε αξίες, οράματα, πεποιθήσεις για την κοινωνική ζωή. Ηταν σε όλους τους αγώνες χωρίς δισταγμούς, χωρίς να σκέφτεται τον εαυτό του, ακόμη και όταν η αρρώστια άρχισε να τον καταπονεί.Για τον συνεργάτηΑπό το 1996, ως επικεφαλής του πρωθυπουργικού μου γραφείου, ήταν ακούραστος μαχητής για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Ηξερε να χαράζει στρατηγικές σε μόνιμη αντιπαράθεση με τις τακτικές των υποσχέσεων που δεν πραγματοποιούνται, των ενεργειών που δήθεν αλλάζουν τα πράγματα αλλά διατηρούν το παλιό. Ηταν βαθιά του πεποίθηση ότι πρέπει να αναδιαρθρώσουμε τη χώρα, για να πάψουμε να είμαστε οι περιθωριακοί της Ενωσης και να μετατραπούμε σε ενεργούς πρωταγωνιστές μιας πορείας ενοποίησης. Οι άμεσοι συνεργάτες όλων των πρωθυπουργών της Ενωσης τον ήξεραν, συνεργάζονταν μαζί του, ήταν φίλοι του και άκουγαν τη γνώμη του. Είχαμε διαμορφώσει ένα δίκτυο συνεννόησης που έδειξε την αποτελεσματικότητά του σε όλες τις μεγάλες στιγμές της ευρωπαϊκής πορείας στο διάστημα 1996-2004: στην ένταξη στην ΟΝΕ, στο Ελσίνκι, στην ένταξη της Κύπρου, αλλά και στις αποφάσεις της Λισαβώνας για μια νέα πιο ανταγωνιστική Ενωση. Στη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας του 2003 ο Νίκος βοήθησε αποφασιστικά να ξεπεραστούν οι διαμάχες που ακολούθησαν την επέμβαση των Αμερικανών στο Ιράκ και να αναδειχθεί η Ελλάδα ως εγγυητής μιας κοινής πορείας.Για τον φίλοΚάθε Αγίου Νικολάου καλούσε σπίτι του για ένα δείπνο που μαγείρευε εξαιρετικά ο ίδιος. Ηταν ένα χαρούμενο βράδυ ξενοιασιάς χάρη στο κέφι του. Ο Νίκος προσέφερε απλόχερα τόσο σε μένα όσο και σε όλους που δούλευαν μαζί του, με χιούμορ, με ιδέες. Η σταθερή συμπαράσταση της Μαριάννας τον βοηθούσε και τον στήριζε τόσο στην πολιτική όσο και στη λογοτεχνία. Κέρδισα πολλά από τη φιλία μας. Ηταν ένα αποφασιστικό στοιχείο στην προσπάθειά μου.Για τον ζωγράφοΟ Νίκος είχε, πέρα από το πρόσωπο που όλοι γνώριζαν από τις πολιτικές του δραστηριότητες, και άλλους εαυτούς απρόσμενους και εντυπωσιακούς. Για αρκετά χρόνια ασχολήθηκε με τη ζωγραφική και έχει αφήσει μεγάλο αριθμό πινάκων με συμβολικά υπαρξιακά θέματα. Για τον συγγραφέαΤα βιβλία του χαρακτηρίστηκαν δικαιολογημένα ως μανιφέστα εκσυγχρονισμού. Ηταν βιβλία οραματικά που αγαπήθηκαν και διαβάστηκαν από χιλιάδες αναγνώστες, γιατί μπορούσαν μέσα σε αυτά να βρουν την πάλη για τι