Η έρευνα του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση

Σημαντικό γεγονός της εβδομάδας η δημοσιοποίηση της έρευνας PISA 2012 του ΟΟΣΑ, με την οποία αξιολογήθηκε η ικανότητα νέων 15-16 ετών σε 65 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 80% και πλέον της παγκόσμιας οικονομίας, στην κατανόηση κειμένου, στις θετικές επιστήμες, στα μαθηματικά με ιδιαίτερη έμφαση στα τελευταία.

Η χώρα μας βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο των 65 αυτών χωρών και στις τελευταίες της ευρωζώνης καταλαμβάνοντας την 42η πλέον θέση αντί της 25ης που κατείχε

Η έρευνα τοποθετεί το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε χώρας στο κέντρο του ενδιαφέροντος ενώ θεωρεί ότι οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις με στοχευμένα αποτελέσματα είναι εργαλείο ανάπτυξης και μελλοντική διασφάλιση για τις νέες γενεές .

Κατά την παρουσίαση της έκθεσης στην Ουάσιγκτον, στις 3 Δεκεμβρίου 2013, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ Α.Γκουρία μεταξύ άλλων τόνισε: «με το υψηλό επίπεδο ανεργίας των νέων, την αύξηση των ανισοτήτων και την πιεστική ανάγκη τόνωσης της ανάπτυξης σε πολλές χώρες, είναι περισσότερο επείγον από κάθε άλλη φορά οι νέοι άνθρωποι να αποκτούν δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν να επιτύχουν», ενώ συνέχισε λέγοντας ότι «οι νέοι άνθρωποι είναι το μέλλον, έτσι κάθε χώρα πρέπει να κάνει οτιδήποτε μπορεί προκειμένου να καλυτερεύσει το εκπαιδευτικό της σύστημα και τις προοπτικές των μελλοντικών γενεών».

Από τα ευρήματα της έρευνας προέκυψε ότι 23% των μαθητών των χωρών του ΟΟΣΑ και 32% του συνόλου των χωρών της έρευνας απέτυχαν να ανταποκριθούν και στα πλέον απλά μαθηματικά προβλήματα, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι χωρίς ούτε καν αυτές τις βασικές ικανότητες το πιο πιθανόν είναι αυτοί οι μαθητές να εγκαταλείψουν νωρίς το σχολείο με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν ένα δύσκολο μέλλον.

Με τις ασιατικές χώρες να καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις στον πίνακα αποτελεσμάτων η Ε.Ε. έχει θέσει ως στόχο έως το 2020 το ποσοστό των μαθητών με χαμηλές επιδόσεις να μειωθεί κάτω του 15%.

Αναφορικά με τη χώρα μας το ποσοστό των 15χρονων μαθητών με χαμηλές επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου ανέρχεται σε 22,6%, έναντι 17,8% στην Ε.Ε. Το ποσοστό των μαθητών με χαμηλές επιδόσεις στα μαθηματικά ανέρχεται σε 35,7% έναντι 22,1% στην Ε.Ε. και στις θετικές επιστήμες σε 38% έναντι 16,6% στην Ε.Ε. Επίσης, μεταξύ 2009-2012, το ποσοστό των Ελλήνων μαθητών με χαμηλές επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου αυξήθηκε κατά 1,3%, στα μαθηματικά κατά 5,4% και στις θετικές επιστήμες κατά 0,2%

Κατά τους συντάκτες, η έρευνα αποκαλύπτει τα χαρακτηριστικά των καλύτερων εκπαιδευτικών συστημάτων κάνοντας αναφορά σε αυτά της Ασίας όπου μεταξύ άλλων δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην επιλογή και την εκπαίδευση των καθηγητών.

Στα συμπεράσματα επίσης της έρευνας περιλαμβάνονται ενδιαφέροντα στοιχεία που συνδέουν την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών και του περιβάλλοντος τους με τις μαθητικές επιδόσεις.

Τα αγόρια έχουν καλύτερες επιδόσεις στα μαθηματικά από τα κορίτσια σε 37 χώρες από τις 65 που συμμετείχαν, τα κορίτσια υπερισχύουν των αγοριών μόνο σε 5 χώρες, ενώ τα κορίτσια αισθάνονται ότι έχουν λιγότερα κίνητρα να μάθουν μαθηματικά και διατηρούν χαμηλότερη αυτοπεποίθηση από τα αγόρια.

Μαθητές προερχόμενοι από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος είναι πιθανότερο να κατέχουν χαμηλότερες επιδόσεις στα μαθηματικά, στην κατανόηση κειμένου και στις θετικές επιστήμες ενώ αυτοί που οι γονείς τους έχουν υψηλές προσδοκίες τείνουν να προσπαθούν περισσότερο, έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις ικανότητες τους και έχουν περισσότερα κίνητρα για μάθηση.

Τέλος, η έρευνα εστιάζει στη σημασία βελτίωσης της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τονίζοντας ότι «μετά το επίπεδο αυτό είναι συνήθως πολύ αργά για να αντισταθμιστεί η ευκαιρία που χάθηκε στο σχολείο»

Όπως καταδεικνύεται από την έρευνα καμία δημόσια πολιτική και ειδικά η εκπαίδευση δεν μπορεί είναι αποτελεσματική χωρίς τα απαραίτητα κονδύλια.

Είναι λοιπόν δεδομένο ότι μετά το 2009, εποχή των μνημονίων και της δημοσιονομικής προσαρμογής, με την δραματική μείωση των κονδυλίων για την εκπαίδευση η χώρα μας κατρακύλησε από την 25η θέση στην 42η μεταξύ των 65 χωρών της έρευνας.

Επιπλέον ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Παιδείας το 2014 περιλαμβάνει ποσό 4.587.329.000 ευρώ μειωμένος κατά 409.204.337 ευρώ σε σχέση με το 2013. Η κατανομή κονδυλίων στις Νομαρχίες για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση από 16.044.531 ευρώ το 2013 μειώθηκε κατά 74% ήτοι σε 4.163.000 ευρώ. Τα αντίστοιχα κονδύλια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση μειώθηκαν κατά 83% ήτοι σε 5.616.000 ευρώ έναντι 33.597.842 ευρώ το 2013.

Συμπερασματικά, με βάση και τα παραπάνω στοιχεία του φετινού προϋπολογισμού η θέση της χώρας μας στο διεθνή ανταγωνισμό θα συνεχίσει να χειροτερεύει ενώ οι δυσμενείς επιπτώσεις στους μαθητές θα είναι ακόμα μεγαλύτερες.

Το άρθρο της Κατερίνας Πολυχρονάκη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Η Ελλάδα αύριο”, στις 7-8 Δεκεμβρίου.