Τι προτείνει ο ΣΕΔΥΚΑ για τον φόρο υπεραξίας μεταβίβασης μετοχών

Τις παρατηρήσεις του επί του νόμου για το φόρο υπεραξίας μεταβίβασης μετοχών κατέθεσε ο Σύνδεσμος Εταιριών Διασελοβατικών Υπηρεσιών Κινητών Αξιών (ΣΕΔΥΚΑ) με επιστολή προς τον υπουργό Οικονομικών Γ. Στουρνάρα.

Μεταξύ άλλων, ο ΣΕΔΥΚΑ προτείνει ο ορισμός του “επαγγελματία” επενδυτή να αφαιρεθεί οριστικώς από το Ν.4172/13 και η φορολογική μεταχείριση των φυσικών προσώπων να είναι η ίδια ενώ ο προσδιορισμός του κέρδους

ή της ζημίας να γίνεται πρώτα ανά κατηγορία τίτλων και στη συνέχεια να παρέχεται η δυνατότητα συμψηφισμού κερδών-ζημιών μεταξύ διαφορετικών κατηγοριών τίτλων, προκειμένου ο συμψηφισμός κερδών-ζημιών να εφαρμόζεται τελικά στο συνολικό χαρτοφυλάκιο τίτλων του φορολογούμενου.

Η επιστολή

“ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 4172/13 ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΟΡΟ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ
ΕΠΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΤΙΤΛΩΝ.

Αγαπητέ κ. Υπουργέ,

Μετά την ανάγνωση του Ν.4172/13 και τις συναντήσεις που είχαμε με στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών, επιθυμούμε δια της παρούσης επιστολής μας να εκθέσουμε τις θέσεις μας επί των άρθρων του ανωτέρω Νόμου.

Ο Νόμος αυτός επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη λειτουργία των εταιρειών μας καθώς επίσης και το μέλλον της ίδιας της Κεφαλαιαγοράς. Θεωρούμε πως εάν δεν τροποποιηθούν άμεσα αρκετές από τις διατάξεις άρθρων του Νόμου θα δημιουργηθούν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς.

Για το λόγο αυτό σας υποβάλλουμε επιστολή μας η οποία αναλύεται σε 2 μέρη:
• Α ΜΕΡΟΣ – Σχόλια επί του Νόμου 4172/2013
• Β ΜΕΡΟΣ – Νομική επεξεργασία και σχολιασμός

Α ΜΕΡΟΣ – ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 4172/12

1. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Βάσει του Άρθρου 21 παρ.3 όποιος πραγματοποιήσει τρεις (3) συναλλαγές εντός ενός εξαμήνου, ανεξαρτήτως του μεγέθους των συναλλαγών, θεωρείται πως πραγματοποιεί “επιχειρηματική συναλλαγή”. Με αυτό τον τρόπο καθιερώνεται η έννοια του “επαγγελματία” επενδυτή για φυσικά πρόσωπα που επενδύουν σε εποπτευόμενες χρηματιστηριακές αγορές, σε αντίθεση με ότι ισχύει παγκοσμίως και με ότι πρεσβεύει η έννοια της εποπτευόμενης χρηματιστηριακής αγοράς. Αυτό αποτελεί ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ την οποία δεν είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε το περιεχόμενό της. Πληροφορούμεθα από στελέχη του Υπουργείου σας πως θα υπάρχει η “ευελιξία” να επιλέγει ο επενδυτής εάν θα τηρεί βιβλία και στοιχεία ως “επαγγελματίας” ο οποίος θα εκπίπτει τις δαπάνες επί των συναλλαγών και θα φορολογείται με 26 τοις εκατό (26%) ή θα δραστηριοποιείται ως απλός επενδυτής μη εκπίπτοντας, ούτε τα έξοδα χρηματιστηρίων, ούτε το φόρο συναλλαγών, ούτε τις προμήθειες που πληρώνει, ούτε καμία άλλη δαπάνη (π.χ τόκους margin, αμοιβές συμβουλών, διαχείρισης κλπ), πληρώνοντας φόρο υπεραξίας 15 τοις εκατό (15%).

Εάν αυτό αποτελεί έναν εύκολο τρόπο φορολόγησης και ευνοεί την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων στην αγορά, παρακαλούμε να μας το απαντήσετε γραπτώς, προκειμένου να το συμπεριλάβουμε στην παγκόσμια οικονομική βιβλιογραφία.

Είναι δυνατόν τη στιγμή που το 92 τοις εκατό (92%) των Ελλήνων επενδυτών(φυσικά πρόσωπα) κατέχουν μέσο χαρτοφυλάκιο από 9.000€ (εννέα χιλιάδες ευρώ) και κάτω να γίνεται μνεία για ιδιώτες και “επαγγελματίες” πελάτες ; Δηλαδή με αυτό τον τρόπο θα καταφέρει η Πολιτεία να προσελκύσει κι άλλους επενδυτές ή θα φροντίσει να διώξει και τους τελευταίους ;

Δεν σχολιάζουμε επιπρόσθετα τα αποτελέσματα μιας ενδεχόμενης έναρξης επιτηδεύματος (περικοπή συντάξεων, ασφαλισιμότητα, κόστος λογιστηρίων, τέλος επιτηδεύματος κλπ) διότι θεωρούμε πως τουλάχιστον αυτά τα γνωρίζει το Υπουργείο σας.

Άλλωστε να θυμίσουμε πως στο Ν.3606/07 στο Άρθρο 7, παρ.3 καθορίζονται επαρκώς και με μεγάλη σαφήνεια τα κριτήρια ενός ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ ΠΕΛΑΤΗ, τα οποία είναι:

• όταν ο πελάτης πραγματοποιεί κατά μέσο όρο 10 συναλλαγές επαρκούς όγκου ανά τρίμηνο στη σχετική αγορά, στη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων
• η αξία του χαρτοφυλακίου χρηματοπιστωτικών μέσων του πελάτη, οριζόμενο ως καταθέσεις μετρητών συν χρηματοπιστωτικά μέσα, υπερβαίνει τα πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ (500.000€)
• ο πελάτης κατέχει ή κατείχε επί ένα έτος τουλάχιστον επαγγελματική θέση στον χρηματοπιστωτικό τομέα η οποία απαιτεί γνώση των σχεδιαζόμενων συναλλαγών ή υπηρεσιών.

Για να αντιμετωπιστεί κάποιος ως επαγγελματίας πελάτης θα πρέπει να πληροί 2 τουλάχιστον από τα παραπάνω κριτήρια.

Ήδη λοιπόν η κείμενη χρηματιστηριακή νομοθεσία εμπεριέχει τον ορισμό και τα κριτήρια ενός επαγγελματία πελάτη.

ΠΡΟΤΑΣΗ: ο ορισμός του “επαγγελματία” επενδυτή να αφαιρεθεί οριστικώς από το Ν.4172/13 και η φορολογική μεταχείριση των φυσικών προσώπων να είναι η ίδια.

2. ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Εφόσον ο επενδυτής δεν υιοθετήσει την επιλογή του “επαγγελματία” επενδυτή δεν θα είναι σε θέση να εκπίπτει τις δαπάνες από:

• Μεταβιβαστικά και λοιπά έξοδα χρηματιστηρίων
• Συνδρομές
• Προμήθειες διαμεσολαβητών
• φόρο πωλήσεων
• κόστος χρηματοδότησης (τόκοι από margin accounts)
• κόστη Επενδυτικών Συμβουλών και Διαχείρισης Χαρτοφυλακίων

Επί παραδείγματι, ένας επενδυτής που θα αγοράσει π.χ. 1000 ΕΕΕΚ(Coca Cola) Χ 20€ και θα την πωλήσει με τιμή 20,01€ θα πληρώνει φόρο υπεραξίας!!! Δεν αντιλαμβάνεστε πως μόνο από το φόρο πώλησης του 0,2% ο επενδυτής θα βγαίνει χαμένος ;

Έχετε δει πουθενά γραμμένο στην παγκόσμια βιβλιογραφία να μην αφαιρείται από την πώληση ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας το κόστος πωληθέντος για να προκύψει η υπεραξία;

Κατά την προσέγγισή σας, ο απλός επενδυτής θα φορολογείται με 15% ενώ ο “επαγγελματίας” με 26% με δικαίωμα να εκπέσει όλες τις προαναφερόμενες δαπάνες. Απλά αναφέρουμε πως στις χώρες του ΟΟΣΑ ο μέσος όρος φορολογίας από κινητές αξίες είναι της τάξεως του 16,7%. Οι υπηρεσίες σας μας απαντούν πως ο Μ.Ο στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 26,7% άρα είμαστε σε λογικά πλαίσια. Η απάντησή μας είναι πως προφανώς αυτή σας η θέση είναι λανθασμένη. Όταν η Morgan Stanley σε υποβαθμίζει στις αναδυόμενες χρηματιστηριακές αγορές δεν μπορείς να συγκρίνεις τους αριθμούς με τους αντίστοιχους των ώριμων αγορών αλλά με εκείνους που είναι αντίστοιχοι με τη δική σου.

ΑΡΑ Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΟΟΣΑ είναι προφανώς η ορθή.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Θα πρέπει να αφαιρούνται όλες οι δαπάνες που προαναφέραμε και να φορολογείται το καθαρό αλγεβρικό άθροισμα κερδών-ζημιών μετά την αναγνώριση των δαπανών.

3. ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΙΤΛΩΝ(Asset Class)

Όσον αφορά στον τρόπο υπολογισμού του φόρου υπεραξίας, θεωρούμε ότι ο συμψηφισμός κερδών-ζημιών δε θα πρέπει να γίνεται ανά κατηγορία τίτλων (asset class), αλλά θα πρέπει να υπολογίζεται επί του καθαρού αλγεβρικού αθροίσματος κερδών-ζημιών (αφού αφαιρεθούν τα έξοδα) σε ετήσια βάση από τη μεταβίβαση του συνόλου των τίτλων της παραγράφου 1 του άρθρου 42 συνολικά (across asset classes), εξαιρώντας τίτλους που δεν διαπραγματεύονται σε εποπτευόμενη χρηματιστηριακή αγορά, όπως μετοχές μη εισηγμένων και μερίδια ή μερίδες προσωπικών εταιρειών.

Ο διαχωρισμός της φορολόγησης ανά κατηγορία τίτλων (asset class), δημιουργεί στρέβλωση στην αγορά, καθώς οι σύγχρονες επενδυτικές στρατηγικές απαιτούν συνδυασμό θέσεων σε διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων (asset classes), ώστε ο επενδυτής να ελέγξει και να περιορίσει τον κίνδυνο του χαρτοφυλακίου του. Απλό παράδειγμα είναι η τοποθέτηση σε μία μετοχή και η δημιουργία αντίθετης θέσης σε παράγωγο της ίδιας μετοχής για τον έλεγχο και την αντιστάθμιση του κινδύνου. Σε αυτή την απλή ιδέα έχει βασιστεί η δημιουργία των παραγώγων προϊόντων που σήμερα παγκοσμίως πραγματοποιούν τζίρο πολλαπλάσιο των συναλλαγών τοις μετρητοίς.

Χαρακτηριστικό των συνδυασμών θέσεων είναι ότι συνήθως η μία θέση παράγει συνεχώς κέρδη και η άλλη συνεχώς ζημιές που σύμφωνα με το Νόμο απαγορεύεται να συμψηφιστούν δημιουργώντας στρέβλωση στην αγορά.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Προτείνεται ο προσδιορισμός του κέρδους ή της ζημίας να γίνεται πρώτα ανά κατηγορία τίτλων και στη συνέχεια να παρέχεται η δυνατότητα συμψηφισμού κερδών-ζημιών μεταξύ διαφορετικών κατηγοριών τίτλων, προκειμένου ο συμψηφισμός κερδών-ζημιών να εφαρμόζεται τελικά στο συνολικό χαρτοφυλάκιο τίτλων του φορολογούμενου.

4. ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΟ ΟΡΙΟ

Δεδομένης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για μηδενικό φόρο υπεραξίας στις Συλλογικές Επενδύσεις και προκειμένου να υπάρξει μία σχετική ισορροπία μεταξύ των επενδυτών που επενδύουν μέσω των εταιρειών μας, προτείνεται αντισταθμιστικά να υπάρχει απαλλαγή μέχρι του ποσού των 25.000€ (είκοσι πέντε χιλιάδες ευρώ) ανά οικονομικό έτος, από το φόρο εισοδήματος επί των κερδών από κινητές αξίες.

Το επιχείρημά μας είναι λογικό λόγω της αντίστοιχης απαλλαγής μέχρι του ποσού των 25.000€ από το φόρο υπεραξίας ακινήτων. Συμφωνούμε με την άποψη του Χρηματιστηρίου Αθηνών πως για τις ανάγκες βελτίωσης του επενδυτικού κλίματος στη Χώρα είναι λογικό να θεσπιστεί αφορολόγητο όριο διπλασίου μεγέθους από εκείνο των ακινήτων. Άλλωστε από σχετική διερεύνηση σχετικά με το απαλλασσόμενο όριο εφαρμογής στην πλειοψηφία των υπόλοιπων ευρωπαϊκών κρατών που εφαρμόζουν φόρο κεφαλαιακών κερδών, δικαιολογεί την ύπαρξη ενός αφορολόγητου ορίου.

Σε διαφορετική περίπτωση το πλήγμα που θα προκύψει στη χρηματιστηριακή κοινότητα θα είναι τεράστιο κι αυτό διότι οι ΑΕΠΕΥ και ΑΕΕΔ θα παρουσιάσουν συγκριτικό μειονέκτημα σε σχέση με τις ΑΕΔΑΚ όπου οι υπεραξίες που προκύπτουν θα είναι από τα προϊόντα που πωλούν θα είναι αφορολόγητες.

Επίσης σε περίπτωση μη εφαρμογής του αφορολόγητου ορίου και την ύπαρξη βιβλίων και στοιχείων στους επενδυτές, θα υπάρξουν σημαντικές εκροές από το σύστημα.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Προτείνεται η θέσπιση αφορολογήτου ορίου της τάξεως των 25.000€ ανά οικονομικό
έτος.

5. ΚΑΤΑΡΓΗΓΗ ή ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ.

Ο ΣΕΔΥΚΑ προτείνει την καθιέρωση την κατάργηση ή τη μείωση του συντελεστή 2 τοις χιλίοις
που αντιστοιχεί στο φόρο συναλλαγών από 1/1/2014, καθώς σε συνδυασμό με το φόρο υπεραξίας καθιστά το Ελληνικό Χρηματιστήριο ιδιαίτερα ακριβό και απωθεί επενδυτές. Εξάλλου σε παλαιότερο Νόμο του 2007 υπήρχε πρόβλεψη για κατάργηση του φόρου συναλλαγών μετά την επιβολή του Φόρου Υπεραξίας.

Θεωρούμε πως ο Φόρος Συναλλαγών ή θα πρέπει να καταργηθεί ή να εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα διότι:

ΕΑΝ ΕΝΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ αγοράσει πχ 1000 τεμάχια ΕΕΕ Χ 20€ και κάνουμε την υπόθεση εργασίας πως δεν υπάρχουν στον υπολογισμό μας ΕΞΟΔΑ ΧΑΑ, ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ θα κληθεί να πληρώσει 20.000€. Εάν στη συνέχεια προβεί στην πώληση των 1000 τεμαχίων ΕΕΕ στο “πρώτο βήμα” τιμής θα πωλήσει τη μετοχή 20,01€. Κατά την πρόταση του ΥΠΟΙΚ εδώ προκύπτει φόρος υπεραξίας 15%. Μα μόνο από το φόρο πώλησης του 0,2% ο πελάτης για να εισπράξει μόνο τα χρήματά του θα πρέπει να πωλήσει στα 20,04€ !!!!!

Άρα με τον τρόπο αυτό παρατηρείται η περίπτωση να υπάρξει μία τεράστια στρέβλωση αφού λόγω ενός φόρου (πωλήσεων) δεν υπάρχει φορολογητέο κέρδος!!!

ΕΑΝ ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΙ ΣΕ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ ΠΩΣ ΘΑ ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΠΡΟΣΒΑΛΛΕΙ ΤΟ ΝΟΜΟ ΑΥΤΟ.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Προτείνεται η κατάργηση του φόρου πωλήσεων ή η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του φόρου και των λοιπών εξόδων(μεταβιβαστικά, έξοδα ΧΑΑ, προμήθειες διαβίβασης, επενδυτικές συμβουλές, αμοιβές διαχείρισης, τόκοι margin κλπ)

6. ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Ζητούμε ο Νόμος να εφαρμοστεί για τίτλους που θα αγοραστούν μετά την έναρξη εφαρμογής του Νόμου, όπως άλλωστε προέβλεπε και ο αρχικός Νόμος του 2007 για τη φορολόγηση της υπεραξίας. Σε αντίθετη περίπτωση υπάρχει ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ μαζικών πωλήσεων τις τελευταίες ημέρες προ της εφαρμογής του Νόμου, καθώς ένας επενδυτής με θέση που προϋπάρχει της εφαρμογής του Νόμου, ενδεχομένως θα κληθεί να πληρώσει φόρο για το σύνολο της θέσης αντί για την υπεραξία, εφόσον δεν προσκομίσει τα κατάλληλα παραστατικά τα οποία ακόμη δεν έχουν προσδιοριστεί. Να σημειωθεί εδώ, ότι ο προσδιορισμός της Μέσης Τιμής Κτήσης, στους τίτλους που πραγματοποιούνται εταιρικές πράξεις (αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, μετατρέψιμα ομολογιακά κλπ), στις οποίες δίνεται δικαίωμα (όχι υποχρέωση) συμμετοχής στους παλαιούς μετόχους, ενέχει αρκετή υποκειμενικότητα, ιδιαίτερα σήμερα με τη μαζική είσοδο των warrants στην καθημερινή πρακτική.

Φανταστείτε την περίπτωση όπου οι υπάλληλοι μιας ΔΟΥ αποπειραθούν να προβούν σε αντικειμενικό προσδιορισμό της τιμής κτήσης 1000 μετοχών Εθνικής Τραπέζης που έχουν προκύψει από αγορά δικαιωμάτων και εξάσκηση του δικαιώματος και εν συνεχεία παραλαβή δωρεάν warrants και εξάσκηση αυτών.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Έναρξη ισχύος του Νόμου για τίτλους που αγοράζονται από 1/1/2014

Β΄ΜΕΡΟΣ – ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ.

ΑΡΘΡΟ 5

Στο άρθρο 5 με τίτλο “Εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή” ορίζονται με σαφήνεια οι πηγές εισοδήματος και μάλιστα αριθμούνται περιπτωσιολογικά στην παράγραφο 1 οι περιπτώσεις από (α) ως (ιγ) που λογίζονται ως εισοδήματα. Από την ξεχωριστή αναφορά, ως περίπτωση (ε) του εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα και ως περίπτωση (θ) του εισοδήματος από πώληση ολόκληρης επιχείρησης, εταιρικών μεριδίων ή ποσοστών συμμετοχής, μετοχών, εισηγμένων ή μη, ομολόγων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων……..προκύπτει σαφώς η βούληση του νομοθέτη να ξεχωρίσει το εισόδημα που προέρχεται από τις δραστηριότητες της περίπτωσης (θ) από αυτό της επιχειρηματικής δραστηριότητας της περίπτωσης (ε).

ΑΡΘΡΟ 7

Στο άρθρο 7 με τίτλο “Φορολογητέο Εισόδημα” στην παράγραφο 2 διακρίνονται σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. Τέσσερις κατηγορίες ακαθάριστων εισοδημάτων:

α) από μισθωτή εργασία και συντάξεις
β) από επιχειρηματική δραστηριότητα
γ) από κεφάλαιο
δ) από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου

ΑΠΟΨΕΙΣ
Από τη μελέτη των άρθρων του Νόμου 4172/2013 προκύπτουν τα παρακάτω:

1.Στο άρθρο 5 με τίτλο “Εισόδημα που προκύπτει στην ημεδαπή” ορίζονται με σαφήνεια οι πηγές εισοδήματος και μάλιστα αριθμούνται περιπτωσιολογικά στην παράγραφο 1 οι περιπτώσεις από (α) ως (ιγ) που λογίζονται ως εισοδήματα. Από την ξεχωριστή αναφορά, ως περίπτωση (ε) του εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα και ως περίπτωση (θ) του εισοδήματος από πώληση ολόκληρης επιχείρησης, εταιρικών μεριδίων ή ποσοστών συμμετοχής, μετοχών, εισηγμένων ή μη, ομολόγων και παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων……..προκύπτει σαφώς η βούληση του νομοθέτη να ξεχωρίσει το εισόδημα που προέρχεται από τις δραστηριότητες της περίπτωσης (θ) από αυτό της επιχειρηματικής δραστηριότητας της περίπτωσης (ε).

2.-Στο άρθρο 7 με τίτλο “Φορολογητέο Εισόδημα” στην παράγραφο 2 διακρίνονται σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. Τέσσερις κατηγορίες ακαθάριστων εισοδημάτων:

α) από μισθωτή εργασία και συντάξεις
β) από επιχειρηματική δραστηριότητα
γ) από κεφάλαιο
δ) από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου

3.- Στο κεφάλαιο Γ – κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα- άρθρο 21 παράγραφος 1, αναφέρεται «ως κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα το σύνολο των εσόδων από τις επιχειρηματικές συναλλαγές μετά την αφαίρεση των επιχειρηματικών δαπανών, των αποσβέσεων και των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις……. .»Στην παρ. 2 «το κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα προσδιορίζεται για κάθε φορολογικό έτος με βάση το λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσης…… Σε περίπτωση που η επιχείρηση εφαρμόζει Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα…. ..». Όλα τα ανωτέρω είναι σαφές ότι αφορούν και αναφέρονται σε επιχειρήσεις(οι οποίες κάνουν αποσβέσεις, προβλέψεις κλπ ) και όχι σε φυσικά πρόσωπα, ούτε καν δε σε επιτηδευματίες, δηλαδή φυσικά πρόσωπα που αποκτούν κέρδη ασκώντας επιχειρηματική δραστηριότητα (ενδεικτικά γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς, συμβούλους επενδύσεων, ακίνητης περιουσίας κλπ), για τους οποίους υπάρχει ειδική μνεία στα άρθρα 58 και επόμενα, όπου περιγράφεται και ο ειδικός τρόπος φορολόγησής τους .

Η διατύπωση που έχει δημιουργήσει σύγχυση βρίσκεται στην παρ. 3 του ανωτέρω άρθρου 21 : « για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως επιχειρηματική συναλλαγή θεωρείται κάθε μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη ( θεωρούμε ότι εννοεί της επιχείρησης ή του φυσικού προσώπου επιτηδευματία) με την οποία πραγματοποιείται συναλλαγή ή και η συστηματική διενέργεια πράξεων στην οικονομική αγορά με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Κάθε τρείς ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός ενός εξαμήνου θεωρούνται συστηματική διενέργεια πράξεων….».

1.-Λόγω του ότι με την ανωτέρω διατύπωση δεν διευκρινίζεται ρητά ποιο είναι το υποκείμενο, του οποίου η κάθε μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη με την οποία πραγματοποιείται συναλλαγή ή και συστηματική διενέργεια πράξεων στην οικονομική αγορά με σκοπό την επίτευξη κέρδους, θεωρείται επιχειρηματική συναλλαγή, άρα και το σύνολο των εσόδων αυτού του υποκειμένου από αυτές τις επιχειρηματικές συναλλαγές του θεωρείται κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα-θεωρούμε απαραίτητο να διευκρινιστεί για τον εξής λόγο :

Έχει αναπτυχθεί η άποψη από θεσμικούς παράγοντες της χρηματαγοράς, αλλά και από τον ημερήσιο και οικονομικό Τύπο, ότι υποκείμενο των ανωτέρω επιχειρηματικών συναλλαγών –εφόσον δεν αποκλείεται ρητά- μπορεί να είναι και τα φυσικά πρόσωπα-απλοί επενδυτές, με αποτέλεσμα οι πράξεις που αφορούν σε μεταβιβάσεις τίτλων, εταιρικών μεριδίων ή ποσοστών συμμετοχής, μετοχών, εισηγμένων ή μη, ομολόγων ή εντόκων γραμματίων και παραγώγων χρηματοοικονομικών μέσων να θεωρούνται ως επιχειρηματικές συναλλαγές.

Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το εισόδημα που θα προκύπτει από τις ανωτέρω πράξεις φυσικών προσώπων-ΜΗ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΩΝ- θα φορολογείται με τον συντελεστή της επιχειρηματικής δραστηριότητας( 26% μέχρι 50.000 €, 33% από 50.000 € και άνω- άρθρο 29 παρ. 1) και όχι με τον συντελεστή του φόρου υπεραξίας μεταβίβασης κεφαλαίου (15%), τον οποίον προβλέπει ειδικά το άρθρο 43. Τα δε φυσικά πρόσωπα αυτά θα πρέπει, ακολουθώντας την ανωτέρω λογική, κάνοντας τρεις ομοειδείς συναλλαγές το εξάμηνο (πχ τρεις αγορές μετοχών εισηγμένης εταιρείας στο ΧΑΑ ) = επιχειρηματικές συναλλαγές, να θεωρηθεί ότι διενεργούν επιχειρηματικές πράξεις , να αντιμετωπίζονται ως έχοντα ατομικές επιχειρήσεις(επιτηδευματίες με υποχρέωση δήλωσης έναρξης επιτηδεύματος), να ασφαλίζονται στον ΟΑΕΕ, να τηρούν βιβλία Β΄κατηγορίας (εσόδων-εξόδων ) κλπ.
Επειδή εμείς θεωρούμε αυτονόητο, αλλά αποδεικνύεται και από τα ανωτέρω περιγραφόμενα, ότι η βούληση του νομοθέτη και το πνεύμα του νόμου δεν δύνανται να συνάδουν με την ανωτέρω άποψη, καθόσον μάλιστα υπάρχει στο Κεφάλαιο ΣΤ-Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου- το άρθρο 42-μεταβίβαση τίτλων- που εξειδικεύει με την παρ. 1 ότι « κάθε εισόδημα που προκύπτει από υπεραξία μεταβίβασης των αναφερομένων σε αυτό τίτλων (μετοχών σε εταιρεία εισηγμένη ή μη σε χρηματιστηριακή αγορά ….κλπ) υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, εφόσον δεν συνιστά επιχειρηματική δραστηριότητα – διατύπωση η οποία παραμένει αδιευκρίνιστη-εφόσον δεν έχει καθοριστεί κατά τα ανωτέρω στο άρθρο 21 παράγραφος 3 το υποκείμενο της επιχειρηματικής συναλλαγής που οδηγεί στην επιχειρηματική δραστηριότητα.

Θεωρούμε ότι εννοεί , εφόσον το εισόδημα αυτό δεν προέρχεται από πράξεις που συνιστούν επιχειρηματική δραστηριότητα, υποκείμενα των οποίων είναι είτε επιχειρήσεις, είτε φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες. Καθίσταται αναγκαίο λοιπόν να διευκρινιστεί το κριτήριο της διαφοροποίησης της μεταβίβασης τίτλων κλπ από τα φυσικά πρόσωπα- απλούς επενδυτές σε σχέση με τα φυσικά πρόσωπα-επιτηδευματίες, ώστε η μεταβίβαση τίτλων κλπ από τους πρώτους να μην συνιστά επιχειρηματική δραστηριότητα, ειδάλλως όλα τα φυσικά πρόσωπα που διενεργούν τρεις ομοειδείς συναλλαγές το εξάμηνο, κατά το άρθρο 21 παρ. 3 με σκοπό την επίτευξη κέρδους, πχ όλα τα φυσικά πρόσωπα που διενεργούν πράξεις στο ΧΑΑ θα θεωρηθούν ότι κάνουν επιχειρηματικές συναλλαγές, με τις ανωτέρω συνέπειες, καθώς επίσης θα προκαλέσει και την βέβαιη αποχώρησή τους από τη διενέργεια των ανωτέρω πράξεων, που θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση του τζίρου του ΧΑΑ.

2.- Ένα άλλο σημείο, το οποίο θεωρούμε ότι πρέπει να διευκρινιστεί, είναι ότι, αφού σύμφωνα με το άρθρο 43 το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου φορολογείται με συντελεστή 15%, με την έναρξη ισχύος του Νόμου είτε παύει να υφίσταται ο φόρος πωλήσεων ( transaction tax) 2%, είτε συμψηφίζεται ως δαπάνη, διότι συνιστά διπλή φορολόγηση.

3.- Στην δε παράγραφο 3 του άρθρου 42 σχετικά με το τι νοείται υπεραξία από την μεταβίβαση των αναφερομένων σε αυτό τίτλων, δεν διευκρινίζεται σαφώς η βούληση του νομοθέτη, αφήνοντας περιθώριο για ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Θεωρούμε ότι πρέπει ως υπεραξία να νοείται το αλγεβρικό άθροισμα κερδών-ζημιών σε ετήσια βάση(πάνω από το προτεινόμενο αφορολόγητο όριο ) , αφού προστεθούν στην τιμή κτήσης και αφαιρεθούν από την τιμή πώλησης όλες οι δαπάνες που συνδέονται άμεσα με την αγορά ή την πώληση του τίτλου, οι οποίες είτε πρέπει να αναφέρονται ρητώς (προμήθειες, τόκοι, τόκοι από margin accounts, έξοδα χρηματιστηρίων, έξοδα θεματοφυλακών, έξοδα παροχής επενδυτικών συμβουλών), είτε να αναφέρεται ότι συνυπολογίζονται όλες οι δαπάνες που αποδεικνύονται από παροχή φορολογικού παραστατικού αυτού υπέρ του οποίου έγιναν.

4.- Επίσης στην παράγραφο 5 του άρθρου 42 έχει γίνει αναφορά στην παράγραφο 2 για τον υπολογισμό της υπεραξίας, αντί για την παράγραφο 3.

Κατόπιν των ανωτέρω προτείνουμε την κωδικοποίηση των αναφερόμενων άρθρων, ως εξής :

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΚΕΡΔΗ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Άρθρο 21
Κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα
3. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως «επιχειρηματική συναλλαγή» θεωρείται κάθε μεμονωμένη ή συμπωματική πράξη επιχείρησης ή φυσικού προσώπου επιτηδευματία(πχ Συνδεμένος Αντιπρόσωπος) με την οποία πραγματοποιείται συναλλαγή ή και η συστηματική διενέργεια πράξεων στην οικονομική αγορά με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Κάθε τρείς ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός ενός εξαμήνου θεωρούνται συστηματική διενέργεια πράξεων. Σε περίπτωση συναλλαγών που αφορούν ακίνητα, η περίοδος του προηγούμενου εδαφίου είναι δύο(2) έτη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄
ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΥΠΕΡΑΞΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Άρθρο 42
Μεταβίβαση τίτλων
1.Κάθε εισόδημα που προκύπτει από υπεραξία μεταβίβασης των ακόλουθων τίτλων καθώς και μεταβίβαση ολόκληρης επιχείρησης υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, εφόσον δεν προέρχεται από πράξεις που συνιστούν επιχειρηματική δραστηριότητα :
α) μετοχές σε εταιρεία εισηγμένη ή μη σε χρηματιστηριακή αγορά,
β) μερίδια ή μερίδες σε προσωπική εταιρεία
γ) κρατικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια ή εταιρικά ομόλογα,
δ) παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα
3. Ως υπεραξία νοείται το αλγεβρικό άθροισμα κερδών-ζημιών του φορολογούμενου σε ετήσια βάση άνω του αφορολογήτου ορίου των 25.000€, αφού προστεθούν στην τιμή κτήσης και αφαιρεθούν από την τιμή πώλησης όλες οι δαπάνες που συνδέονται άμεσα με την αγορά ή την πώληση του τίτλου και αποδεικνύονται με την προσκόμιση αντίστοιχου φορολογικού παραστατικού”.

Original article: Τι προτείνει ο ΣΕΔΥΚΑ για τον φόρο υπεραξίας μεταβίβασης μετοχών.