Eurobank: Μακροχρόνια πρόκληση η ανεργία – Πως θα μειωθεί 10 μονάδες μέχρι το 2020

Μακροχρόνια πρόκληση για την Ελλάδα χαρακτηρίζει την υψηλή ανεργία η Eurobank, ενώ εκτιμά ότι με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 3,5%, είναι εφικτή η μείωσή της κατά 10 μονάδες στο 16,8%, στο δ΄τρίμηνο του 2020.

Eιδικότερα, η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank εξέδωσε σήμερα το έκτο τεύχος του ένατου τόμου της περιοδικής έκδοσης

Economy and Markets. Στο τεύχος αυτό φιλοξενείται άρθρο του Στυλιανού Γ. Γώγου και της Όλγα Κοσμά, οικονομικών αναλυτών της Τράπεζας, με τίτλο: Η Ανεργία στην Ελλάδα: Η Μακροχρόνια Πρόκληση.

Σήμερα στην ελληνική οικονομία το φαινόμενο της ανεργίας έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Ύστερα από 22 τρίμηνα (3ο τρίμηνο 2008 – 4ο τρίμηνο 2013) απότομης, βαθιάς και συνεχούς ύφεσης, ο λόγος του αριθμού των ανέργων ως προς το σύνολο του εργατικού δυναμικού έχει αυξηθεί προσεγγιστικά κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες (από 7,2% σε 27,6%).

Επιπρόσθετα, από το σύνολο των ανέργων, ένα μερίδιο της τάξης του 70,5% κατανέμεται στη μακροχρόνια πλευρά της ανεργίας. Την ίδια στιγμή, η ελληνική οικονομία κατά τη διάρκεια των τελευταίων 6 ετών έχει απολέσει σωρευτικά το 1/4 της εγχώριας παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, ενώ παράλληλα το φαινόμενο του αποπληθωρισμού έχει κάνει την εμφάνισή του (αρνητικός πληθωρισμός από τον Μάρτιο του 2013, -2,1% τον Μάιο του 2014).
Η διατήρηση του ποσοστού της ανεργίας στα δυσθεώρητα σημερινά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα εγκυμονεί πολύ σοβαρούς κινδύνους για την ελληνική οικονομία.

Εκτός από την εμφανή σπατάλη πόρων που συνεπάγεται η ύπαρξή του (εργατοώρες οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία) δύναται παράλληλα να προκαλέσει κοινωνική αναταραχή, φτώχεια, μη ευσταθές και μη διατηρήσιμο ασφαλιστικό σύστημα (ανεπάρκεια πηγών χρηματοδότησης για τις συντάξεις) και μείωση της παραγωγικότητας μέσω της συνεχούς καταστροφής του ανθρώπινου κεφαλαίου (το αποτέλεσμα της «εκμάθησης από την εμπειρία» μειώνεται).

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, αποτελεί κοινή πεποίθηση, τόσο στην οικονομολογική κοινότητα όσο και στους ασκούντες την οικονομική πολιτική, ότι η πρόκληση για την ελληνική οικονομία κατά την διάρκεια των επόμενων δέκα ετών θα είναι η ταχεία μείωση του ποσοστού ανεργίας σε επίπεδα που να προσεγγίζουν τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στην ΕΕ-15 το ποσοστό ανεργίας το 4ο τρίμηνο του 2013 ήταν 10,8%).
Ο κινητήριος μοχλός για τη μείωση της ανεργίας πρέπει να είναι η εμπέδωση ενός νέου υποδείγματος εφικτής και συνάμα διατηρήσιμης οικονομικής μεγέθυνσης, το οποίο παράλληλα θα εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή και ισορροπία.

Στην παρούσα μελέτη, χρησιμοποιώντας ένα οικονομετρικό υπόδειγμα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο στόχος της μείωσης του ποσοστού της ανεργίας κατά 10 με 15 ποσοστιαίες μονάδες μέσα στην επόμενη δεκαετία είναι εφικτός, στην περίπτωση που η ελληνική οικονομία καταφέρει να πετύχει ισχυρούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης, αύξηση των πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις, χαμηλό κόστος χρήσης του κεφαλαίου και βελτίωση του κλίματος αναφορικά με τις προσδοκίες των καταναλωτών και τη χρηματοοικονομική κατάσταση των νοικοκυριών.
Πιο συγκεκριμένα, η εργασία εκτιμά οικονομετρικά τη σχέση ανάμεσα στις ετήσιες μεταβολές στην ανεργία και στις ετήσιες μεταβολές του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης (σχέση γνωστή ως νόμος του Okun).
Στη συνέχεια, στην ανάλυση προστίθενται 4 επιπλέον μεταβλητές: το πραγματικό επιτόκιο, ο ποσοστιαίος ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις, οι προσδοκίες των καταναλωτών ως προς την μελλοντική εξέλιξη του επιπέδου των τιμών και η χρηματοοικονομική κατάσταση των νοικοκυριών. Έπειτα, με βάση τις παραπάνω εκτιμήσεις και κάνοντας κάποιες βασικές υποθέσεις για την πορεία των ερμηνευτικών μεταβλητών για το χρονικό διάστημα 1ο τρίμηνο 2014 – 4ο τρίμηνο 2020, πραγματοποιούμε προβλέψεις για το ποσοστό της ανεργίας και το ποσοστό της απασχόλησης.

Αναλυτικά, τα συμπεράσματα της οικονομετρικής μελέτης είναι τα ακόλουθα:

I. Επιβεβαιώνεται η αρνητική και στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ του ετήσιου ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης και της ετήσιας μεταβολής του ποσοστού ανεργίας. Συγκεκριμένα, μια μοναδιαία αύξηση του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης συνδέεται με μια μείωση του ποσοστού ανεργίας κατά 0,27 ποσοστιαίες μονάδες. Η ευαισθησία της ανεργίας σε μεταβολές του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης αυξήθηκε σημαντικά κατά την περίοδο της ύφεσης 2007-2013, καθώς προ κρίσης η αντίστοιχη ελαστικότητα ήταν 0,12.

II. Υπάρχει αρνητική και στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ της μεταβολής στο ποσοστό ανεργίας και της ποσοστιαίας μεταβολής των πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις, καθώς και με τις προσδοκίες των καταναλωτών για τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών και τη χρηματοοικονομική κατάσταση των νοικοκυριών. Αντιθέτως, παρατηρείται θετική αλλά μη στατιστικά σημαντική σχέση με το πραγματικό επιτόκιο (απόδοση 10ετούς κυβερνητικού ομολόγου μείον την ποσοστιαία μεταβολή στον αποπληθωριστή του ΑΕΠ).

III. Σύμφωνα με το βασικό μας σενάριο προβλέπουμε ότι το 4ο τρίμηνο του 2020 το ποσοστό της ανεργίας θα έχει μειωθεί προσεγγιστικά κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2013 (από 27,6% στο 16,8%). Αυτή η πρόβλεψη είναι συμβατή με ένα μέσο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης της τάξεως του 3,5%, με ένα μέσο ρυθμό ποσοστιαίας μεταβολής στη δανειοδότηση των επιχειρήσεων κατά 4,5%, με ένα πραγματικό επιτόκιο 3,0% και με μια σταδιακή βελτίωση τόσο στις προσδοκίες των καταναλωτών για το επίπεδο των τιμών στο μέλλον όσο και στην χρηματοοικονομική κατάσταση των νοικοκυριών. Αυτή η μείωση της ανεργίας συνάδει με μια αύξηση του ποσοστού απασχόλησης κατά 8,1 ποσοστιαίες μονάδες (από 43,2% στο 51,3%), ήτοι αύξηση της απασχόλησης κατά 734 χιλιάδες άτομα.

IV. Σε ένα πιο αισιόδοξο σενάριο, όπου ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης διαμορφώνεται στο 4,5%, ο ποσοστιαίος ρυθμός μεταβολής της δανειοδότησης των επιχειρήσεων στο 5,5%, το πραγματικό επιτόκιο στο 2,0% και οι δείκτες των καταναλωτών και των νοικοκυριών αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό, το ποσοστό ανεργίας πέφτει πάνω από 15 ποσοστιαίες μονάδες (στο 12,1% το 4ο τρίμηνο του 2020). Αυτό το σενάριο αντιστοιχεί σε αύξηση της απασχόλησης ως ποσοστού κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες και ως επιπέδου κατά 979 χιλιάδες άτομα.

V. Σε ένα απαισιόδοξο σενάριο, όπου ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης διαμορφώνεται στο 2,5%, ο ποσοστιαίος ρυθμός μεταβολής της δανειοδότησης των επιχειρήσεων στο 3,5%, το πραγματικό επιτόκιο στο 4,0% και οι δείκτες των καταναλωτών και των νοικοκυριών αυξάνονται με πολύ βραδύτερο ρυθμό, το ποσοστό ανεργίας πέφτει μόλις 6,5 ποσοστιαίες μονάδες (στο 21,1% το 4ο τρίμηνο του 2020) και η απασχόληση αυξάνεται κατά 500 χιλιάδες άτομα.

Original article: Eurobank: Μακροχρόνια πρόκληση η ανεργία – Πως θα μειωθεί 10 μονάδες μέχρι το 2020.