Τι θα προκύψει στην ασφάλιση;

Του ΔΗΜΗΤΡΗ Ν. ΠΑΤΣΑΚΗ

Ο προβληματισμός περί της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος δεν είναι ίδιος σε ολόκληρο το φάσμα των κοινωνικών εταίρων. Διαφορετικά βλέπει το μέλλον του ο ασφαλισμένος, αναλόγως του εργασιακού του χώρου, και αλλιώς ο επιφορτισμένος με τη λύση του προβλήματος χρηματοδότησης.
Επί δεκαετίες, οι συνεισφέροντες εργαζόμενοι και εργοδότες είχαν πλήρη ουσιαστικά άγνοια περί των οικονομικών στοιχείων των φορέων ασφάλισης. Τα δυσμενή διαχρονικά εξελισσόμενα δεδομένα ήταν κτήμα μόνον όσων είχαν την περιέργεια

να τα μελετήσουν –φρικιώντες–, ενώ παράλληλα απέκρυπταν την αλήθεια από τους λήπτες των μελλοντικών απολαβών.
Η συντήρηση του αναδιανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος, σε πείσμα όσων χτυπούσαν τα «καμπανάκια» και η απόρριψη των κατά καιρούς μεταρρυθμιστικών προτάσεων (Σπράος, Γιαννίτσης κ.ά) οδήγησε, προϊόντος του χρόνου, στον «τοίχο» της κατάρρευσης.
Η απλή διοικητική συνένωση ασφαλιστικών φορέων με διατήρηση των «κεκτημένων» ενός εκάστου τομέα και προστασία της περιουσίας του, συχνά προερχόμενη από «κοινωνικούς» πόρους προ ετών, ήταν ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο το πελατειακό πολιτικό σύστημα αντιλαμβάνεται το όλο ζήτημα. Η συνεχής έξοδος από την ενεργό δράση εκατοντάδων χιλιάδων απασχολουμένων στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα και τις Δ.Ε.Κ.Ο ανέτρεψε επί τα χείρω τις ήδη επικίνδυνα χαμηλές ασφαλιστικές σχέσεις και εξανέμισε τα όποια αποθεματικά, πολύ πριν δοθεί η «χαριστική βολή» μέσω της απομείωσης της αξίας των κρατικών ομολόγων λόγω της υπαγωγής της χώρας στον διεθνή έλεγχο.
Παραδόξως, αντί να προσπαθούμε να βρούμε τρόπους διατήρησης των θέσεων εργασίας, έστω και με χαμηλότερες αποδοχές, και της ενίσχυσης της συνολικής απασχόλησης μέσω επιδότησης των εισφορών ή και αύξησής τους, εξακολουθούμε να μηρυκάζουμε περί ευνοϊκών όρων συνταξιοδότησης, δυναμιτίζοντας έτι περαιτέρω τη «μαύρη τρύπα».
Δεν είναι απορίας άξιο πως η συντριπτική πλειονότητα των εχόντων απασχόληση, κυρίως σε «προστατευμένους» χώρους, συνεχίζει να ερευνά το πότε πρέπει να «την κάνει». Το γεγονός ότι η μέση ηλικία όσων υποβάλλουν τα ερωτήματα κινείται μεταξύ 45-55 ετών, όπως τουλάχιστον εμφανίζεται από την ανασκόπηση των σχετικών ενθέτων και «ειδικών» σελίδων του Τύπου, αποδεικνύει τόσο την άγνοια του κινδύνου όσο και την «ωχαδερφική» μας επαφή με τη ζοφερή πραγματικότητα.
Με αυτά και με τα άλλα, φτάσαμε να έχουμε «ταμεία» στα οποία οι συνταξιούχοι είναι περισσότεροι από τους ενεργούς, του κρατικού ταμείου υποχρεωμένου να καλύπτει τα «ανοίγματα» των χρήσεων.
Μόνον σε έναν «επικουρικό» τομέα η σχέση βρίσκεται σήμερα στο 1,5:1, ενώ το προϋπολογισθέν έλλειμμά του είναι απείρως υψηλότερο κ/κ από άλλον, με πενταπλάσιους ασφαλισμένους (ΤΕΑΔΥ-ΤΕΑΜ). Δυστυχώς για τους εθελοτυφλούντες, ιδιαίτερα τους «προστάτες», τα στοιχεία είναι πραγματικά και δεν δημιουργήθηκαν πρόσφατα.
Τα πράγματα είναι αφοπλιστικά απλά και συγχρόνως τραγικά. Όσο αυξάνεται ο όγκος των συνταξιούχων, ανεξάρτητα από τη μεταξύ τους διατήρηση προκλητικών ανισοτήτων σε όρους και ποσά, τόσο η εκ νέου μείωση των όποιων απολαβών θα επέλθει συντομότατα. Εκτός και εάν υπάρχει κάποια «μαγική» λύση και κάποιοι την αποκρύπτουν επιμελώς.