Τι σημαίνει «Δεν υπάρχει κράτος»;

Σε μια σοβαρή συνέντευξη που έδωσε ο Κώστας Γαβράς στην «Ελευθεροτυπία» (στην Ευάννα Βενάρδου) ο Έλληνας σκηνοθέτης που σταδιοδρομεί στη Γαλλία χρόνια τώρα, τόνισε με ύφος που δεν επιδέχεται καμιά απόκρυψη:

-Έχετε πει ότι η κρίση είναι μια ευκαιρία για να αλλάξει ο Έλληνας νοοτροπία.

Όμως αυτά ακριβώς λένε για μας με υψωμένο δάκτυλο και οι ξένοι.

Αυτό δεν αποπροσανατολίζει λίγο από το πραγματικό

- Όμως εγώ δεν είμαι ξένος. Είμαι Έλληνας και ξέρω τη νοοτροπία μας. Το βασικό πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχει κράτος. Και γι αυτό φταίμε εμείς!

Όταν μας μιλούν για τα άθλια ήθη που επικρατούν και μολύνουν την πολιτική ζωή πολλών χωρών που κέρδισαν την ανεξαρτησία τους αλλά επιμένουν να ζουν υπό καθεστώς προτεκτοράτων, κατά κανόνα δεν τα συνδέουμε ούτε γι αστείο με τη δική μας χώρα. Η Ελλάς απολαμβάνει τα ήθη της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, έχει κόμματα, εφημερίδες, ελευθερία γνώμης, κράτος, δικαιοσύνη, δικαίωμα του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι… Όντως όλα αυτά ισχύουν. Παραδόξως όμως είναι και χώρα απίθανων σκανδάλων τα οποία «πνίγονται» και «θάβονται» ασκαρδαμυκτί χωρίς κανένας μηχανισμός να έχει τη δύναμη να τα καταγγείλει και να τα φέρει ενώπιον της δικαιοσύνης.

Όταν ο Γαβράς δηλώνει χωρίς περιστροφές ότι «το βασικό πρόβλημα της χώρας είναι ότι δεν υπάρχει κράτος» ασφαλώς δεν εννοεί ότι απουσιάζουν οι κατάλληλοι μηχανισμοί για να επικρατήσει το δίκαιο και να λάμψει η αλήθεια. Προφανώς το αντίθετο συμβαίνει. Μόνο που αυτό που αποκαλούμε κράτος διάγει τον βίο του υπό την σκιά του πανίσχυρου παρακράτους που δεν είναι άλλο από την κυρίαρχη τάξη του πλούτου.

Είναι πια κοινός τόπος ότι οι μεγιστάνες του πλούτου ελέγχουν με τον τρόπο τους κάθε λογής κρατικό μηχανισμό. Πολιτική, Δικαιοσύνη, εμπόριο, δημοσιονομική πολιτική, κόμματα, ο,τι τέλος πάντων αφορά τον κρατικό μηχανισμό, «παίζουν» με σκάρτα χαρτιά και με ανδράρια που εντέλει, άπαξ και στραφούν στην πολιτική, υποτάσσονται στο δεσπόζον πνεύμα του πανίσχυρου περιθωρίου. Χωρίς καμιά υπερβολή, ό,τι έχει σχέση με κρατικό μηχανισμό τελικά καταλήγει στις μεθόδους της Κόζα Νόστρα.

Η περίπτωση του Τσοχατζόπουλου για παράδειγμα, ενός φιλόδοξου πολιτικού που τελικά κατέληξε στη φυλακή, είναι χαρακτηριστική καθότι έφερε στο φῶς (ποιό φως;) όχι τόσο το πρόσωπο όσο τους υπόγειους μηχανισμούς που καταργούν τους ελέγχους, εξουδετερώνουν τα θεσμικά εμπόδια και τελικά απογυμνώνουν την εσωτερική κατάρρευση του πολιτικού όρκου.