Ποιος φοβάται την απλή αναλογική;

Ακόμη και στα χθεσινά ρεπορτάζ για την εσωκομματική κρίση στους Ανεξάρτητους Έλληνες, φαίνεται ανάγλυφα ότι εμπεδώνεται ένα νέο πολιτικό τοπίο. Ή μάλλον, μία νέα πολιτική κουλτούρα. Μεταξύ των επιχειρημάτων όλων όσοι αμφισβήτησαν τον Πάνο Καμμένο –ανεξαρτήτως αν πρόκειται για πραγματικά επιχειρήματα ή προφάσεις εν αμαρτίαις-

ήταν και το ότι ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, χωρίς να ρωτήσει κανένα ηγετικό στέλεχος του κόμματός του (κάτι που συνηθίζεται στο αρχηγοκεντρικά-προσωποκεντρικά κόμματα, αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση…) «φλέρταρε» με το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Χωρίς καν οι εκλογές να είναι προ των πυλών, χωρίς καν να έχει εκμετρήσει τον βίο της η παρούσα κυβέρνηση. Πριν, δηλαδή, φτάσει στα.. .μισά της θητείας της αυτή η κυβέρνηση συνεργασίας, η συζήτηση αφορά στην… επόμενη κυβέρνηση συνεργασίας.

Νέα κουλτούρα

Στη «μεγάλη εικόνα», τώρα. Η «συνεργασιολογία» δεν αφορά, προφανώς, μόνο την «εσωκομματική κουζίνα» του κόμματος Καμμένου. Αφορά τους πάντες. Σε πολιτικά, κομματικά και δημοσιογραφικά γραφεία, όταν η συζήτηση και η σεναριολογία φτάνει ως τις εκλογές, το επόμενο θέμα που προκύπτει αβίαστα είναι «ποιος θα συνεργαστεί με ποιον» και αν βγαίνουν τα κουκιά της δεδηλωμένης.

Αλλαγή εκλογικού νόμου

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι το παρόν εκλογικό σύστημα –ως σύστημα, όχι απλώς ως εκλογικός νόμος- δεν μπορεί να υπηρετήσει τις ανάγκες της νέας εποχής των κομματικών και πολιτκών συνεργασιών. Η ενισχυμένη αναλογική τελείωσε. Είναι καταφανώς αντιδημοκρατικό να λαμβάνει το πρώτο κόμμα 50 έδρες «μπόνους», όταν απέχει από το δεύτερο μόλις 2 ποσοστιαίες μονάδες, όπως συνέβη στις εκλογές του Ιουνίου μεταξύ της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Αν έχει δείξει κάτι ο σύντομος βίος της κυβέρνησης Παπαδήμου και, κυρίως, η ως τώρα πορεία της κυβέρνησης Σαμαρά, τα κόμματα, ακόμη και εκκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες, μπορούν να τα βρουν μεταξύ τους. Αναπτύσσεται πολιτική συζήτηση, συστήνονται επιτροπές «κοινού πορίσματος», καταρτίζεται κοινό προγραμματικό πλαίσιο, σχηματίζεται μία κυβέρνηση και αυτή προχωρά. Η κουλτούρα των συνεργασιών, με όλα της  τα προβλήματα, σταδιακά μπαίνει στο DNA της πολιτικής. Είναι θέμα χρόνου, αν δεν επισυμβεί κάποια απρόβλεπτη κοινωνική έκρηξη, η ίδια κουλτούρα να εμποτίσει και το εκλογικό σώμα.

Τα πρώτα βήματα

Βεβαίως, όπως κάθε πείραμα, έχει προβλήματα. Ο νυν πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, πολλές φορές φέρεται σαν πρωθυπουργός μονοκομματικής κυβέρνησης προκαλώντας τη μήνιν των εταίρων του. Και οι εταίροι του, πολλές φορές υποκύπτουν στον πειρασμό της μικροπολιτικής, υπονομεύοντας τη σταθερότητα της κυβέρνησης. Γι’ αυτά, όμως, δεν ευθύνεται η μη αυτοδυναμία του ενός, αλλά το γεγονός ότι η κουλτούρα συνεργασιών βρίσκεται ακόμη και εμβρυακό στάδιο.
Με δεδομένο, πάντως, ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, η αυτοδυναμία παραμένει ένα σύντομο ανέκδοτο –ή μία ονείρωξη περασμένων μεγαλείων, όπως το δει ο καθένας- χρειάζεται ένα εκλογικό σύστημα που να θεωρεί δεδομένες τις μη αυτοδυναμίες και