ΟΙ ΕΞΙ ΠΗΓΕΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑΣ ΠΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕ Ο ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ

Μετά τον Κάντα, ο Φιλιππίδης. Μετά τα εξοπλιστικά, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Μετά τις μίζες, τα θαλασσοδάνεια. Το νέο σκάνδαλο που αποκαλύφθηκε αναμένεται να μεταβάλει ριζικά και την πολιτική αντιπαράθεση.

Μέχρι τώρα το οικονομικό πρόβλημα ήταν αυτό που απασχολούσε, σχεδόν αποκλειστικά, την κυβέρνηση. Εφεξής, και μέχρι τις ευρωπαϊκές και αυτοδιοικητικές εκλογές,

Η κυβέρνηση βρίσκεται σε δύσκολη θέση καθώς τα εμπλεκόμενα πρόσωπα σχετίζονται με τα δύο κόμματα που τη συναπαρτίζουν, ενώ και οι όζουσες υποθέσεις αναφέρονται σε περιόδους αυτοδύναμης διακυβερνήσεως είτε της Ν.Δ. είτε του ΠΑΣΟΚ.

Η περαιτέρω πολιτική απαξίωση και ηθική απονομιμοποίηση που επέρχεται την καθιστούν περισσότερον ευάλωτη στην κριτική της αντιπολίτευσης, η οποία πλέον έχει συγκεκριμένες πράξεις και πρόσωπα για να αναπτύσσει το αντιπολιτευτικό κατηγορώ της.

Και το δυστύχημα για την κυβέρνηση είναι ότι μέχρι τις κάλπες του Μαΐου μεσολαβούν μόλις τέσσερις μήνες. Χρόνος που μπορεί στην πολιτική να είναι πολύς, ταυτόχρονα όμως είναι και μικρός για να διαγραφεί από τη μνήμη των ψηφοφόρων. Ή ακόμα χειρότερα: η προεκλογική περίοδος θα συμπέσει με την περίοδο της δικαστικής διερεύνησης και επομένως θα είναι σχεδόν καθημερινά στην επικαιρότητα.

Μάλιστα το τοπίο επιβαρύνεται περισσότερο μετά και τη χθεσινή απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου να παραπέμψει σε Ειδικό Δικαστήριο τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου, όπου, εκ των πραγμάτων, στο στόχαστρο της κριτικής θα βρεθεί και ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως Ευάγγελος Βενιζέλος αφού ήταν μεταξύ αυτών που χειρίστηκαν ανεπιτυχώς τη λίστα Λαγκάρντ.

Αν η όξυνση -με καταβυθίσεις και σε «βοθρολύματα»- της πολιτικής αντιπαράθεσης συνιστά την μια πηγή παραγωγής πολιτικής αστάθειας, η δεύτερη πηγή κυβερνητικής αστάθειας είναι οι πιέσεις της τρόικας. Οι τροϊκανοί αναμένεται, και εξ αυτού του γεγονότος, της αποκάλυψης των σκανδάλων δηλαδή, να εντείνουν τις πιέσεις στην κυβέρνηση προκειμένου αυτή (στις διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους, την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού και τα προαπαιτούμενα για τις εκταμιεύσεις των δόσεων) να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τις αξιώσεις τους.

Εξάλλου αποτελεί κοινό μυστικό ότι η τρόικα επιθυμεί εκ βάθρων αναδιάταξη του πολιτικού και επιχειρηματικού σκηνικού στη χώρα μας και δεν περιορίζεται μόνο στις δημοσιονομικές νόρμες, τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τις ιδιωτικοποιήσεις. Κατά καιρούς αυτή η επιθυμία διοχετεύθηκε, μέσω συγκεκριμένων «καναλιών» πληροφόρησης και με στοχευμένα ρεπορτάζ, στα εγχώρια, αλλά και τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης.

Τα σκάνδαλα λοιπόν τη βοηθούν να πιέσει για εκκαθάριση της «παλαιάς φρουράς» της λεγόμενης διαπλοκής συμφερόντων και ανάδειξη «νέων ελίτ», οι οποίες θα ευθυγραμμίζονται και με τα δικά τους συμφέροντα. Και τούτο επειδή η τρόικα δεν είναι απλώς ένας μηχανισμός ελέγχου τήρησης του μνημονίου, αλλά και εκφραστής συγκεκριμένων (οικονομικών και γεωπολιτικών) συμφερόντων των δυνάμεων, των παραγόντων και των οντοτήτων που την συναπαρτίζουν.

Η τρίτη πηγή παραγωγής αστάθειας είναι αυτή καθαυτή η δικαστική διερεύνηση των δύσοσμων και στενάχωρων για το δημόσιο βίο σκανδαλωδών υποθέσεων. Ουδείς γνωρίζει τι θα πράξουν οι δικαστές, οι οποίοι, όπως φαίνεται, διευρύνουν συνεχώς το βαθμό της αυτονομίας τους με αποτέλεσμα να εμφανίζονται ωσάν να είναι αυτοί οι «καθοδηγητές» των εξελίξεων στο δημόσιο βίο. Και φυσικά είναι άγνωστο τι θα αποκαλύψουν, και για ποιούς άλλους, οι εμπλεκόμενοι -έστω και για να υπερασπιστούν τον εαυτό τους ή να θολώσουν τα νερά.

Ήδη τα πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία έχουν μετατραπεί σε ανακριτικές αίθουσες και ακούγονται πιθανά και απίθανα πράγματα για το ποιός έχει σειρά και ποιά είναι ο επόμενος φάκελος που θα ανοιχτεί από τους εισαγγελείς. Περιττεύει ίσως να πω ότι στις περισσότερες των «ανακρίσεων», που διεξάγουν οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι, κυριαρχούν η ημιμάθεια και οι κατά το δοκούν, αλλά και το συμφέρον, προσεγγίσεις.

Αυτό όμως είναι μια άλλη ιστορία. Αν και για αρκετούς αυτό είναι βασικό κομμάτι της ιστορίας, αφού πολλές από τις τερατολογίες που λέγονται και γράφονται δεν διαμορφώνουν απλώς την κοινή γνώμη, αλλά και δημιουργούν μια νέα, κατά βάσιν ψευδή, πραγματικότητα, που δυσχεραίνει τελικά την ανακάλυψη της αλήθειας.

Η τέταρτη πηγή αστάθειας είναι η εντύπωση που δημιουργείται ότι με τη διαχείριση των σκανδάλων, μεταξύ άλλων, επιχειρείται -κατά ορισμένους αυτό συμβαίνει αντικειμενικά ως πολιτική ευθύνη- να πληγούν οι προηγούμενες ηγεσίες των δύο κομμάτων που συγκυβερνούν.

Δεν ξέρω αν κάποιοι θέλουν να τελειώσει ο «καραμανλισμός» και ο «παπανδρεϊσμός» στη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, αλλά σίγουρα εμβάλει σε σκέψεις το γεγονός ότι οι αποκαλύψεις γίνονται σε μια στιγμή που οι δύο γόνοι των πολιτικών δυναστειών είχαν αρχίσει να εμφανίζονται, χωρίς ίσως οι ίδιοι να το επιθυμούν, ως πιθανές μελλοντικές εναλλακτικές στα κόμματα τους.

Αν πάντως αυτή η εντύπωση κυριαρχήσει, και οι Καραμανλής και Παπανδρέου αναγκαστούν να αντιδράσουν, έστω και για να υπερασπιστούν την πολιτική τους τιμή και υπόληψη, είναι σίγουρο ότι η συνοχή των δύο κομμάτων θα κινδυνεύσει, αφού και οι δύο συνεχίζουν να έχουν σημαντική επιρροή ο καθένας στο χώρο του.

Η πέμπτη πηγή αστάθειας είναι ότι η αποπνικτική ατμόσφαιρα που δημιουργείται από την ανάδυση των «βοθρολυμάτων» στην επιφάνεια, επηρεάζει αρνητικά την έλευση σοβαρών επενδυτικών κεφαλαίων που είναι απαραίτητα για να υπάρξει ανάπτυξη, δημιουργεί προσκόμματα στην επιχειρηματική δράση και οπωσδήποτε καθιστά πιο δύσκολη την, ούτως ή άλλως περιορισμένη λόγω της κρίσης, ροή του χρήματος από τις τράπεζες στην αγορά.

Δεν λέει κανείς ότι δεν πρέπει να αποκαλυφθούν τα σκάνδαλα. Κάθε άλλο. Και να αποκαλυφθούν και όσοι εμπλέκονται, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται η ενοχή τους, να τιμωρηθούν. Και μάλιστα να τιμωρηθούν με τις βαρύτερες των ποινών και να εξοστρακιστούν δια παντός από το δημόσιο βίο επειδή οι παράνομες πράξεις τους ήταν, μεταξύ των άλλων, η αιτία που η πατρίδα βρίσκεται στο χάλι που βρίσκεται.

Θα πρέπει όμως να προσέξουμε μην τα σκάνδαλα σμπαραλιάσουν το κράτος, αντί το κράτος να εκκαθαρίσει τα σκάνδαλα. Η δικαιοσύνη θα πρέπει να αφεθεί απερίσπαστη στο έργο της, όμως και οι δικαστές θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους πως η απονομή της δικαιοσύνης, εκτός από διαδικασία επιβολής της νομιμότητας, υπόκειται και σε περιορισμούς. Η ανεξαρτησία της (θα πρέπει να) είναι πλήρης, αλλά η αυτονομία της είναι σχετική.

Με τις αποφάσεις της θα πρέπει ταυτόχρονα, και στο βαθμό που της αναλογεί, να συμβάλλει στην εμπέδωση της δημοκρατικής λειτουργίας της Πολιτείας, να εξυγιαίνει το δημόσιο βίο, να δημιουργεί συνθήκες υγείας στο επιχειρείν, να υπερασπίζεται την ομαλότητα στη διακυβέρνηση της χώρας και να προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη.

Τέλος, η έκτη, και ίσως πιο επικίνδυνη, πηγή αστάθειας είναι να χρησιμοποιηθούν οι τα σκάνδαλα ως η αιχμή του δόρατος της πολιτικής αντιπαράθεσης. Εάν αυτό συμβεί η χώρα θα μετατραπεί σε απόπατο. Από μια τέτοια εξέλιξη χαμένοι θα είναι και η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση. Και οι δύο χρειάζονται πολιτική σταθερότητα για να ξεδιπλώνουν τις πολιτικές τους. Η πολιτική αστάθεια δημιουργεί εμπόδια τόσο στην υφιστάμενη διακυβέρνηση όσο και στην επόμενη, αν δεχθούμε ότι θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ αυτός που θα την ασκήσει.

Κι αν μεν για την κυβέρνηση Σαμαρά οι λόγοι είναι προφανείς, για τον Τσίπρα θα πρέπει να σκεφτούν οι συνεργάτες και οι οπαδοί του τι τον συμφέρει; Να πάρει την εξουσία με τον δημόσιο βίο βουτηγμένο στο βούρκο ή σε συνθήκες σχετικής σταθερότητας; Η πιθανότητα να τον καταπιεί ο βούρκος είναι αυξημένη επειδή, πλην των άλλων, απουσιάζει η εμπειρία κυβερνητικής διαχείρισης -πόσο μάλλον αν αυτή γίνει σε συνθήκες λασπουριάς, όπου οι σκοτεινοί και εξωθεσμικοί, για να μην πω παρακρατικοί, μηχανισμοί (στους οποίους η επιρροή του, ως είναι φυσικό, θα είναι περιορισμένη) στήνουν χορό. Κι αν νομίζουν κάποιοι ότι επειδή δεν θα υπάρχει άρτος, τα σκάνδαλα τους δίνουν τη δυνατότητα να κυβερνήσουν με θέαμα, είναι και πολύ γελασμένοι και μακριά νυχτωμένοι.

Οι μόνοι που ευνοούνται από την αποφορά της ανάδυσης των βοθρολυμάτων στην επιφάνεια είναι αυτοί που έχουν συνηθίσει να ζουν σε απόπατους. Και δυστυχώς μετά τις εκλογές του 2013 έχουμε και στη χώρα μας. Ευτυχώς κάποιοι έχουν πάει στη φυλακή και συνεχίζουν να πηγαίνουν κι άλλοι…