Ο άνθρωπος Σκιά

Ο Έντουαρντ Σνόουντεν γλίστρησε στο διάδρομο με το πρόσωπό του να ακουμπά τον κρύο τοίχο. Για άλλη μια φορά ήταν πρώτη είδηση.

Επιτέλους, τον είχαν πιστέψει. Guardian και New York Times επιβεβαίωναν ότι ο Μεγάλος Αδελφός είναι εδώ. Παντού και πάντα. Η NSA (αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας ) και η βρετανική GCHG, κατάφεραν να σπάσουν «κλειδιά» και συστήματα.

Συνομιλίες,

τηλεφωνικές συνδιαλέξεις, εμπορικοί φάκελοι, μηνύματα, ακόμη και απόρρητοι ιατρικοί φάκελοι έγιναν παιχνιδάκι ανάμεσα σε μυστικές υπηρεσίες και κυβερνήσεις. Οι ζωές των άλλων έγιναν φύλλο και φτερό στα χέρια εκείνων που έχουν αναλάβει την προστασία της ιδιωτικής ζωής μας.

Ο πρώην τεχνικός σύμβουλος των μυστικών αμερικανικών υπηρεσιών γνώριζε από πρώτο χέρι τον Μεγάλο Αδελφό: Την Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας που παρακολουθούσε εχθρούς και φίλους. Κουβέντες, ψίθυροι και σιωπές όλα καταγράφονταν με κάθε λεπτομέρεια.

Ο Έντουαρντ ξαφνικά ένιωσε ότι ήταν προσκαλεσμένος σε ένα «επαναστατικό πάρτι». Είχε έρθει η ώρα να κοιτάξει βαθιά μέσα του. Αθώος ή ένοχος; Η Ουάσινγκτον τον είχε καταδικάσει για κατασκοπεία αλλά κάθε λέξη του, προκαλούσε σπασμούς ενθουσιασμού στο κοινό και τη βιομηχανία του θεάματος. Η μπόχα από τα απολυμαντικά έκανε άνω κάτω το στομάχι του.

Παρ’ όλες τις ενδείξεις για το αντίθετο, εξακολουθούσε να μη θέλει να παραδεχθεί ότι είχε γίνει το διεθνές άλυτο πρόβλημα …μια βαλίτσα δίχως χερούλι. «Σας γράφω για να σας ζητήσω άσυλο (…) λόγω του κινδύνου να διωχθώ από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και τους πράκτορες της επειδή αποφάσισα να δημοσιοποιήσω σοβαρές παραβιάσεις του Συντάγματος».

Ξαφνικά πεινούσε σαν κολασμένος. Ποιος ήταν ο κακός σε όλη αυτή την ιστορία; Πίσω από κάθε πόρτα που προσπαθούσε να ανοίξει, υπήρχε μια άλλη κλειστή. Είστε απατεώνας, κύριε; Ένας αφηγητής της πιο εφιαλτικής ιστορίας που συγκλονίζει την παγκόσμια κοινή γνώμη. Ήρωας ή προδότης; Το τέλος της αθωότητας είναι γεγονός. Ο Σνόουντεν είναι βέβαιος ότι ακόμη και οι πιο ανυποψίαστοι κατάλαβαν ότι βρίσκονται υπό το «βλέμμα» των άλλων.

Ψεύτης ή αδιάφθορος; Ο πρόεδρος Ομπάμα τον έκανε να πιστέψει ότι θα διόρθωνε τα πράγματα. Δεν έκανε ούτε τα μισά από όσα υποσχέθηκε μετά την εκλογή του. Οι μυστικές υπηρεσίες αλώνιζαν γράφοντας στα παλαιά τους τα παπούτσια ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες.

Αρκετά είχε ακούσει. Πόσο μικρός μπορεί να είναι ο κόσμος. Είχε σκοπό να κρεμάσει ένα παγκόσμιο χάρτη με σημαιούλες σε κάθε πόλη, σε κάθε σημείο του πλανήτη. Να ξυπνήσει κάθε πολίτη που κοιμάται αμέριμνος.

Ποιος ήταν ο Έντουαρντ Σνόουντεν; Ένας Τζέκυλ και Χάιντ, ίσως; Η φυλακή θα ήταν μια πτώση από τον Παράδεισο στην Κόλαση αλλά και ο συντομότερος δρόμος για την λύτρωση. Ποιο ήταν το τίμημα που έπρεπε να πληρώσει. Έχει εγκλωβιστεί σε μια ξέφρενη κούρσα. Δύσκολο να κατέβει, ακόμα και αν το ήθελε.

«Ήμαστε άραγε όλοι απατεώνες που εξαπατούμε ο ένας τον άλλον; Ήμουν πιστός στον πρόεδρο. Τήρησα το Σύνταγμα και τους νόμους. Ο κόσμος έμαθε για τον Μεγάλο Αδελφό. Τώρα κατηγορούμαι για προδοσία».

Οι δρόμοι ήταν κρύοι εκείνο το βράδυ. «Δεν σου επιτρέπεται η έξοδος από τη χώρα». Πώς είναι ο καιρός στην Κούβα; Στο Κιότο ο ήλιος πάντα λάμπει. Στη Ρωσία όλα είναι άσπρα και κρύα. Η δική τους επιβίωση εξαρτιόταν από το δικό του θάνατο. «Συνέχισε σαν να μη συμβαίνει τίποτα», τον συμβούλεψε ο πατέρας του.

Ποιος θα τολμήσει να «υιοθετήσει» τον Σνόουντεν; Ο Πούτιν τον χρησιμοποιεί σαν ένα ακόμα πιόνι στο παιχνίδι του στην παγκόσμια σκακιέρα.

Ο κόσμος ξαφνικά έγινε μια γειτονιά. Όλα είναι μια αυταπάτη. Ο Σνόουντεν θέλει να ξανακερδίσει τη ζωή του. Να ξαναγίνει ανώνυμος. Μια σκιά μέσα στις σκιές. Όπως ο Σμιθ, ο ήρωας του Όργουελ. Όταν ο Σμιθ συλλαμβάνεται, ρωτάει τον ανακριτή που τον ανακρίνει: «Υπάρχει ο Μεγάλος Αδελφός;».

«Φυσικά υπάρχει. Το Κόμμα υπάρχει. Ο Μεγάλος Αδελφός είναι η ενσάρκωση του Κόμματος» απαντά ο ανακριτής του. «Υπάρχει όπως υπάρχω εγώ;» ξαναρωτά ο Σμιθ, για να πάρει την πληρωμένη απάντηση από τον ανακριτή: «Εσύ δεν υπάρχεις».