Μανωλάδα και … Μαρίνος Αντύπας

Μια χώρα γεμάτη αντιφάσεις. Ελλάδα… Πόσο μα πόσο ειρωνικό και τραγικό είναι να μιλάς για στροφή στην πρωτογενή παραγωγή ως μια διέξοδο από την κρίση με την υιοθέτηση νέων, καινοτόμων ιδεών και σύγχρονων εργαλείων και την ίδια στιγμή κάποιοι από αυτούς που την έχουν σήμερα στα χέρια τους να τουφεκίζουν τους εργάτες τους γυρνώντας τον χρόνο πίσω σε εποχές τσιφλικάδων; Πόσο μα πόσο ειρωνικό και τραγικό είναι να έχει καταγραφεί στην ιστορία σου μια εξέγερση σαν αυτή του Κιλελέρ και να βλέπεις την ιστορία να επαναλαμβάνεται σαν φάρσα…

Η Μανωλάδα αναδεικνύει μία ακόμη από τις

παθογένειες του ελληνικού Κράτους, αλλά και τις ακραίες λύσεις που επιλέγουν κάποιοι καταλύοντας κάθε έννοια δικαίου για να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους…

Οι παράνομοι μετανάστες είναι μια πληγή… Η εκμετάλλευσή τους από αδίστακτους «εργοδότες» είναι μια άλλη. Και το αντίκτυπο που έχουν τελικά και στο «ντόπιο» εργατικό δυναμικό με τα μεροκάματα πείνας ή την ..αμισθί εργασία, σίγουρα καθιστά την πληγή δύσκολα ιάσιμη…

Και κάπου εδώ ίσως είναι καλό είναι να θυμηθούμε όλοι πως φτάσαμε στην εξέγερση του Κιλελέρ: Επί Τουρκοκρατίας, οι τσιφλικάδες είχαν μόνο το δικαίωμα είσπραξης των προσόδων επί των μεγάλων εκτάσεων που κατείχαν, ενώ οι κολίγοι είχαν πατροπαράδοτα δικαιώματα επί των κοινόχρηστων χώρων του τσιφλικιού (επί της γης, των οικιών, των δασών και των βοσκοτόπων). Με τη νέα κατάσταση, οι Έλληνες πλέον τσιφλικάδες, που διαδέχθηκαν τους Οθωμανούς, είχαν δικαιώματα απόλυτης κυριότητας σε όλη την ιδιοκτησία τους, ενώ οι κολίγοι είχαν περιπέσει σε καθεστώς δουλοπάροικου.

Οι κολίγοι διεκδίκησαν μαχητικά την επαναφορά των πραγμάτων στο προηγούμενο καθεστώς, ενώ έθεταν και θέμα απαλλοτριώσεων. Ο εκσυγχρονιστής Χαρίλαος Τρικούπης, που κυριαρχούσε στην πολιτική σκηνή, ήταν αντίθετος με τη διανομή της γης στους κολίγους, γιατί δεν ήθελε να χάσει τους ξένους επενδυτές και την εισροή νέων κεφαλαίων στην Ελλάδα.

Η κατάσταση άλλαξε δραματικά στην αυγή του 20ου αιώνα, με την ίδρυση των πρώτων αγροτικών συλλόγων σε Λάρισα, Καρδίτσα και Τρίκαλα. Με τη βοήθεια φωτισμένων αστών της εποχής, οι κολίγοι υιοθέτησαν σύγχρονες μορφές πάλης (μαζικές κινητοποιήσεις, συλλαλητήρια στις μεγάλες πόλεις, ψηφίσματα σε Κυβέρνηση, Βουλή και Βασιλιά κ.ά.).

Η δολοφονία του Μαρίνου Αντύπα από όργανο των τσιφλικάδων το 1907 χαλύβδωσε το αγωνιστικό τους φρόνημα.

Στις αρχές του 1910, κύριο αίτημα των κολίγων ήταν η απαλλοτρίωση της γης και η διανομή των τσιφλικιών στους καλλιεργητές της, πάνω στη βάση της μικρής οικογενειακής ιδιοκτησίας. Και κάπως έτσι φτάσαμε στην εξέγερση… Σήμερα, μπορεί να μην έχουμε τσιφλικάδες –έστω με την στενή έννοια του όρου- αλλά σίγουρα έχουμε και πάλι εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο..