Εικοσιπέντε χρόνια από τη σφαγή στην πλατεία Τιεν Αν Μεν

Μετά το θάνατο, στις 15 Απρίλη του 1989, του Χου Γιαομπανγκ, πρώην Γενικού Γραμματέα του ΚΚΚ , ενός πολιτικού που είχε τη φήμη του πολιτικά φιλελεύθερου, άρχισαν διαδηλώσεις στο Πεκίνο που αμέσως επεκτάθηκαν σε 11 ακόμα πόλεις.

Ήδη από την αρχή της χρονιάς με αφορμή την πολιτική και οικονομική κρίση στα πανεπιστήμια του Πεκίνου είχαν αρχίσει να γίνονται συγκεντρώσεις φοιτητών, οι οποίοι

Στις 17 Απρίλη, μερικές εκατοντάδες φοιτητές πήραν την πρωτοβουλία να συγκεντρωθούν στην πλατεία Τιενανμέν. Την επόμενη μέρα έγιναν χιλιάδες και στις 20 Απρίλη εκατοντάδες χιλιάδες. Οι διαδηλωτές απαιτούσαν το ελευθερία έκφρασης, το δικαίωμα για ίδρυση ανεξάρτητων συνδικάτων, το κτύπημα των προνομίων και της διαφθοράς.Ένα από τα συνθήματα των φοιτητών έλεγε: «Αυτοί που έπρεπε να έχουν πεθάνει, ζουν. Αυτοί που ζουν, έπρεπε να έχουν πεθάνει».

Παρά την απαγόρευση των συγκεντρώσεων, τη μέρα της κηδείας του Χου Γιαομπανγκ πάνω από 150.000 διαδηλωτές, ξεφύτρωσαν από παντού. Το απόγευμα η πλατεία είχε πλημμυρίσει από κόσμο που κρατούσε κόκκινες σημαίες και τραγουδούσε ασταμάτητα τη Διεθνή. Αργά το βράδυ έγιναν οι πρώτες συγκρούσεις καθώς μερικοί φοιτητές προσπάθησαν να μπουν στην Απαγορευμένη Πόλη.

Η καταστολή της 4ης Ιουνίου

Το καθεστώς είχε δείξει μια πρωτόγνωρη, για τα δεδομένα του, ανοχή στις κινητοποιήσεις των φοιτητών. Πλέον εκείνοι όμως, δεν έχουν απέναντι τους έναν μεταρρυθμιστή, αλλά ένα σκληρό καθεστώς που αβάσιμα χαρακτηρίζει την εξέγερση τους ως «αντεπαναστατική αναταραχή».

Το απόγευμα της 3ης Ιουνίου, βγαίνει ανακοίνωση που ζητάει από τους πολίτες να παραμείνουν στα σπίτια τους και τους ενημερώνει πως μια ομάδα αντεπαναστατών έχει εξεγερθεί στο κέντρο του Πεκίνου. Το βράδυ, στρατιώτες και άρματα κάνουν την εμφάνιση τους. Τα μεσάνυχτα, 4 Ιουνίου του 1989, δίνεται η διαταγή για επέμβαση.

Οι φοιτητές πιασμένοι σε αλυσίδες τραγουδούν τον ύμνο της «Τρίτης Διεθνούς» μπροστά από φλεγόμενα λεωφορεία και αυτοκίνητα που έχουν στηθεί για οδοφράγματα. Οι σκηνές φρίκης που θα ακολουθήσουν θα στιγματίσουν για πάντα το καθεστώς της Κίνας και θα συγκλονίσουν την ανθρωπότητα.

Ο στρατός ρίχνει προς όλες τις κατευθύνσεις προκαλώντας το χάος. Κάποιοι διαδηλωτές οπλισμένοι με ό,τι βρίσκουν μπροστά τους πέτρες, ξύλα, σίδερα προσπαθούν να απαντήσουν, άλλοι τρέχουν να σωθούν και οι υπόλοιποι με αυτοσχέδια φορεία μαζεύουν τα πρώτα θύματα της τραγωδίας.

Χιλιάδες θα συλληφθούν, ενώ άγνωστος παραμένει ο αριθμός των νεκρών. Ο Ερυθρός Σταυρός της Κίνας κάνει λόγο για 2.400 νεκρούς, ενώ οι επίσημες αρχές αναφέρουν 241. Πάρα πολλοί διαδηλωτές καταδικάστηκαν σε βαρύτατες ποινές φυλάκισης. Μεταξύ αυτών και ο Ουάνγκ Γιουν Τάο, που καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλακή.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, κάποιες λίγες δεκάδες διαδηλωτών της Τιεν Αν Μεν εξακολουθούν μέχρι και σήμερα να κρατούνται στις κινέζικες φυλακές. Η σφαγή του 1989 προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών στη Δύση, όμως πολύ γρήγορα οι θιασώτες της ελεύθερης αγοράς ανακάλυψαν στο πρόσωπο της Κίνας έναν προνομιακό εμπορικό εταίρο. Σήμερα, τα κινέζικα ΜΜΕ δεν κάνουν καμία αναφορά στη σφαγή του '89.