Αρχίζει ο Ισπανικός Εμφύλιος

Ο Ισπανικός Εμφύλιος ήταν ο πόλεμος μεταξύ των Ισπανών Εθνικιστών υπό την καθοδήγηση του πραξικοπηματία στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο και των Δημοκρατικών Ισπανικών Δυνάμεων που καθοδηγούνταν από τον Πρόεδρο της 2ης Ισπανικής Δημοκρατίας, Μανουέλ Αθάνια.

Έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια ο πόλεμος έληξε με νίκη του Φράνκο μετά από τρομακτικές σφαγές κατά αμάχων και ένοπλων τμημάτων της νόμιμης κυβέρνησης.

Στη διάρκεια του οι Δημοκρατικοί εφοδιάζονταν με όπλα και εθελοντές από την ΕΣΣΔ και την Κομμουνιστική

Διεθνή. Η βοήθεια αυτή δεν ήταν συνεχής και σταμάτησε περί το 1938, όταν η ΕΣΣΔ άρχισε να αλλάζει τη διπλωματική τακτική της και να προσβλέπει σε μια μελλοντική συμμαχία με τον Χίτλερ.

Οι εθνικιστές, από την άλλη, υποστηρίζονταν από την Φασιστική Ιταλία και την Ναζιστική Γερμανία οι οποίες προσέφεραν συνεχώς το καλύτερο πολεμικό υλικό στον κόσμο και πολεμικά σώματα ελίτ , όπως η γερμανική Λεγεώνα Κόνδωρ και τα «Ιταλικά Εθελοντικά Σώματα» που συχνά ενεργούσαν αυτόνομα στην πρώτη γραμμή του πυρός. Αυτή η υπεροπλία έδωσε τελικά τη νίκη στους εθνικιστές.

Η πολιτική απήχηση

Το πολιτικό εύρος των Δημοκρατικών Δυνάμεων ήταν μεγάλο, από Φιλελεύθερους αστούς μέχρι Κομμουνιστές και Αναρχικούς επαναστάτες. Η κύρια δύναμή τους βρισκόταν στις αστικές και βιομηχανικές περιοχές, όπως η Αστούριας και η Καταλονία, είχαν όμως ισχυρά ερείσματα και στους ακτήμονες. Μαζί τους συντάχθηκε και η εθνικιστική κυβέρνηση των Βάσκων αυτονομιστών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλευρό των Δημοκρατικό Δυνάμεων της Ισπανίας πολέμησαν και περίπου 250 Έλληνες εθελοντές.

Αντίθετα οι Εθνικιστικές Δυνάμεις είχαν περισσότερα ερείσματα στις αγροτικές περιοχές και στις ανώτερες και πλούσιες τάξεις. Στο πλευρό τους είχαν και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία της Ισπανίας αλλά και απλούς κακοποιούς που πολεμούσαν ως μισθοφόροι.

Τα απίστευτα εγκλήματα

Αν και ο πόλεμος κράτησε 3 χρόνια, οι βιαιότητες στη χώρα είχαν ξεκινήσει καιρό πριν. Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων του εμφυλίου είναι αμφισβητήσιμος και κυμαίνεται από 300.000 μέχρι 1.000.000 ανθρώπους. Πολλοί από αυτούς τους θανάτους οφείλονται σε μαζικές εκτελέσεις κατά συντριπτική πλειοψηφία από το στρατό του Φράνκο. Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι Εθνικιστές οργάνωσαν και εκτέλεσαν ένα μεγάλο σχέδιο δολοφονίας, βιασμών και βασανισμών πολιτικών αντιπάλων του Φρανθίσκο Φράνκο.

Η Γκουέρνικα του Πικάσο

Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου η Γερμανική ναζιστική αεροπορία (Luftwaffe) και η αντίστοιχη Ιταλική βομβάρδισαν πολλές πόλεις και χωριά της Ισπανία. Ανάμεσα τους και τη βασκική πόλη Γκερνίκα (Guernica), την οποία ισοπέδωσαν στις 26 Απριλίου 1937 σκοτώνοντας μόνο αμάχους.

Ο Πάμπλο Πικάσσο, συγκλονισμένος από τη φρίκη της καταστροφής, ζωγράφισε τον ομώνυμο διάσημο πίνακά του και τον εξέθεσε για πρώτη φορά στο ισπανικό περίπτερο της Διεθνούς Έκθεσης του Παρισιού του 1937. Ο πίνακας έγινε σύμβολο διαμαρτυρίας ενάντια στη βία και τον πόνο του πολέμου και του φασισμού.