Μέσα στο μυαλό ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες

Πώς μπορείς να μπεις στο μυαλό ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες; Πώς γίνεται να αντιληφθείς τον κόσμο του και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει; Πόσο διαφορετικά βλέπει τα πράγματα από ένα παιδί που δεν παρουσιάζει κανενός είδους μαθησιακή διαταραχή;

Γράφουν: Σταυρούλα Πεταλιού, Αφροδίτη Πρέβεζα

Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν οποιουδήποτε είδους μαθησιακή διαταραχή χρειάζονται ειδική μεταχείριση, τόσο απ’ τους δασκάλους τους στο σχολείο όσο και απ’ τους γονείς στο σπίτι.

Τι είναι, όμως, οι μαθησιακές δυσκολίες;

Αρχικά θα πρέπει να κάνουμε ξεκάθαρο ότι στο παρόν κείμενο αναφερόμαστε

στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και όχι στις μαθησιακές δυσκολίες εν γένει. Συνεπώς, δεν μιλάμε για τις δυσκολίες που προκύπτουν είτε λόγω έλλειψης διαβάσματος απ’ το παιδί, είτε λόγω ελλειπούς φροντίδας απ’ τον δάσκαλο στο σχολείο, αλλά αποκλειστικά σ’ εκείνες που οφείλονται σε δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και συνοδεύουν το άτομο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζει ένα παιδί όταν οι μαθησιακές διαδικασίες δεν αυτοματοποιούνται από μόνες τους, καθώς το παιδί εκτίθεται στη μαθησιακή διαδικασία. Είναι διαταραχές που εμφανίζονται στην απόκτηση και χρήση γραπτού και εκφραστικού λόγου, καθώς και μαθηματικών ικανοτήτων

Ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες έχει έναν διαφορετικό τρόπο να αντιλαμβάνεται, να αγκυροβολεί, να ταξινομεί και να αναπαράγει τις γνώσεις που παίρνει.

Ποιες είναι οι βασικές κατηγορίες των μαθησιακών δυσκολιών;Δυσκολίες στον προφορικό λόγο και την ομιλίαΔυσκολίες στον γραπτό λόγοΔυσκολίες αναφορικά με τον μαθηματικό λόγο ΔΥΣΛΕΞΙΑ

Η δυσλεξία αποτελεί μια εξελικτική δυσκολία στην επεξεργασία του γραπτού λόγου και κατά συνέπεια δυσκολία στην ανάγνωση, δυσανάλογα επίμονη προς την ηλικία και το νοητικό δυναμικό του μαθητή, και επίσης επίμονη αδυναμία στην εκμάθηση της ορθογραφίας των λέξεων. Δεν είναι, όμως ασθένεια, απλά αποτελεί μια διαφορετικότητα στη δομή του εγκεφάλου.

ΔΥΣΑΡΙΘΜΙΑ

Η δυσαριθμία είναι η δυσκολία στην εκμάθηση των μαθηματικών εννοιών και δεξιοτήτων, παρά την απουσία εμφανούς διαταραχής, όπως κάποιο σύνδρομο ή νοητική υστέρηση.

Η δυσαριθμησία μπορεί να είναι:

αναπτυξιακή ή εξελικτική επίκτητη ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ

Το παιδί παρατηρείται πως έχει δυσκολίες κατά την γραφή του και τα γράμματα δεν είναι ευανάγνωστα ή ακόμα και στην ευθεία.

ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

Είναι μία από τις τρεις διαταραχές που απαρτίζουν την ομάδα των Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών και αφορά τη δυσκολία της γραφής.

Λίγα λόγια για την Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Πολλά παιδιά, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, χαρακτηρίζονται από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς ζωηρά, υπερκινητικά, απρόσεκτα, δραστήρια ή ανυπάκουα. Αυτή η συμπεριφορά, αν και δυσκολεύει τη ζωή των γονέων και των δασκάλων, θεωρείται έως μια ηλικία φυσιολογική. Παρ’ όλα αυτά, όμως, επιβαρύνουν την καθημερινή ζωή του παιδιού, καθώς και τη σχολική επίδοσή του.

«Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες»

Η Αθηνά Θεοδοσίου, εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής και κάτοχος master of science στην Ψυχολογία, εξηγεί πως αρχικά ένα πρώτο βήμα είναι να εντοπιστεί η μαθησιακή δυσκολία σ’ ένα πρώιμο στάδιο. «Ένας γονιός σίγουρα είναι υποψιασμένος ακόμα και πριν πάει το παιδάκι στο σχολείο. Για παράδειγμα, εάν κάποιο παιδάκι δυσκολεύεται στο να απομνημονεύει τα ποιηματάκια ή τα παιδικά τραγουδάκια».

Στο τέλος της Α’ Δημοτικού, το παιδί θα πρέπει να έχει κατακτήσει το μηχανισμό ανάγνωσης, γραφής και αρίθμησης.

«Εάν δούμε ότι ένα παιδί δυσκολεύεται, μπορούμε να το βοηθήσουμε με μια παρέμβαση, όμως, την ειδική μαθησιακή δυσκολία δεν μπορούμε να την εντοπίσουμε πριν από την Γ΄Δημοτικού. Γιατί μόνο τότε το παιδί έχει κατακτήσει πλήρως όλη τη δομή της γλώσσας και μπορούμε να το ελέγξουμε».

Εάν αδυνατούμε οι ίδιοι να βοηθήσουμε το παιδί μας, είναι καλό να βρούμε έναν ειδικό παιδαγωγό να το βοηθήσει. Εάν μπορεί ο γονέας να ανταπεξέλθει, τότε συνεργάζεται με τον δάσκαλο της τάξης και καταρτίζεται ένα ειδικό πρόγραμμα αποκλειστικά για το παιδί

Σε κάθε περίπτωση, εξηγεί η κ. Θεοδοσίου, για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε το παιδί θα πρέπει προσδιορίσουμε πού ακριβώς αντιμετωπίζει δυσκολία: στην ανάγνωση, στην ορθογραφία, στην αρίθμηση…

Η Ιφιγένεια Θεοχαρίδη, Θεατρολόγος- Φιλόλογος μετεκπαιδευτής στις διαταραχές άγχους και φοβίας σε παιδιά και εφήβους στην Παιδοψυχιατρική Σχολή Αθηνών, αναφέρει: «Αν το παιδί κατά τη διάρκεια της Α΄ Δημοτικού παρουσιάσει προβλήματα, οι γονείς θα πρέπει να εξετάσουν και να αρχίσουν να αναρωτιούνται αν αυτά σχετίζονται με την ωρίμανση του παιδιού ή υπάρχουν ενδείξεις κάποιας μαθησιακής δυσκολίας.

Προς το τέλος της Α΄ με αρχή της Β΄ Δημοτικού, ένα παιδί μπορεί να εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα δυσλεξίας ή άλλης μαθησιακής δυσκολίας».

Η Ευτυχία Μανωλαράκη, σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, επισημαίνει στο iPop.gr ότι οι γονείς δεν θα πρέπει να ξεχνάνε να επιβραβεύουν το παιδί για την προσπάθειά του και θα πρέπει να δίνουν σημασία στην πρόοδο και όχι μόνο στους βαθμούς. Επιπλέον, θα πρέπει να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν χαρακτηρισμούς όπως «τεμπέλης» ή «αδιάφορος», καθώς σ’ ένα παιδί που έχει ήδη εύθραυστη εικόνα για τον εαυτό του, τέτοιοι χαρακτηρισμοί μπορεί να είναι καταστροφικοί.

Tips για τους γονείς απ’ την Ευτυχία Μανωλαράκη:Να βοηθούν το παιδί να βάλει ρεαλιστικούς στόχουςΝα γίνουν οι μεγαλύτεροι σύμμαχοί τουΝα ενθαρρύνουν το παιδί στην ενασχόλησή του και μ’ άλλες δραστηριότητες, όπου τα καταφέρνει καλύτερα απ’ ό,τι στα μαθήματαΝα ξεκαθαρίσουν στο παιδί ότι ο κάθε άνθρωπος έχει αδυναμίες και δυνατά σημείαΕάν το κρίνουν απαραίτητο να πάρουν τη βοήθεια ενός παιδοψυχολόγουΝα δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου τα λάθη είναι αποδεκτά, αλλά παράλληλα αποτελούν μαθήματα. Δηλαδή να μάθουν στο παιδί ότι απ’ τα λάθη μας μαθαίνουμε.Πώς γίνεται η διάγνωση ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες;

Η διάγνωση γίνεται είτε στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας, τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών (ΚΕΔΔΥ), είτε σε οποιδήποτε Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο.

Η εξέταση γίνεται σε τρία στάδια:

Το πρώτο ραντεβού γίνεται με τον κοινωνικό λειτουργό, ο οποίος παίρνει απ’ τους γονείς το κοινωνικό και ιατρικο ιστορικό του παιδιού.Η δεύτερη συνάντηση γίνεται με τον ψυχολόγο, ο οποίος μετράει το νοητικό δυναμικό του παιδιού και εξετάζει εάν υπάρχουν άλλου είδους διαταραχές, όπως ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας).Τέλος, βλέπει ειδικός παιδαγωγός το παιδί, ο οποίος αξιολογεί το παιδί με διάφορα τεστ στο μαθησιακό κομμάτι. Στη συνέχεια βγαίνει μια γνωμάτευση για το εάν το παιδί έχει μαθησιακές δυσκολίες και δίνονται κατευθύνσεις και συμβουλές προς τους γονείς και το σχολείο.Μπαίνοντας στη θέση του παιδιού: Πώς αισθάνεται ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες;

Η Αθηνά Θεοδοσίου σημειώνει πως τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες μέχρι να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν όπως πρέπει, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και χαμηλή εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

«Το σχολείο για τα παιδιά είναι το πιο σημαντικό κοινωνικό πλαίσιο καταξίωσής τους. Ένα παιδί με μαθησιακή δυσκολία αισθάνεται ότι δεν ανήκει στην οικογένεια του σχολείου και οι συμμαθητές του τον αντιμετωπίζουν σαν συμμαθητή δεύτερης κατηγορίας.

Ακόμα τα παιδιά αυτά μέσα στην τάξη μένουν πίσω επειδή χάνουν πληροφορίες, είτε γιατί δεν προλαβαίνουν, είτε γιατί δεν κατανοούν όσα ακούνε και διαβάζουν. Δεν πιστεύουν στον εαυτό τους αυτά τα παιδιά».

Η σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Ευτυχία Μανωλαράκη, εξηγεί ότι ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες ενδεχομένως να νιώθει άγχος, συγκρίνοντας τον εαυτό του με τα υπόλοιπα παιδιά, θλίψη, φόβο, απογοήτευση. Η απογοήτευση και ο φόβος μπορούν να προκαλέσουν θυμό. «Τώρα, ο θυμός μπορεί να εκδηλώνεται με μια απάθεια στο σχολείο και μια σειρά ξεσπάσματος όταν επιστρέφει το παιδί στο σπίτι».

Ποιος είναι ο λόγος για τον οποίο μπορεί ένα παιδί να παρουσιάσει μαθησιακές δυσκολίες;

Η Ιφιγένεια Θεοχαρίδη εξηγεί στο iPop.gr:

«Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι αποτέλεσμα νευρολογικών διαφοροποιήσεων στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Οι διαφοροποιήσεις αυτές είναι συχνά κληρονομικές και επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να λαμβάνει, να αποθηκεύει, να επεξεργάζεται, να ανακαλεί ή να επικοινωνεί πληροφορίες. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι μαθησιακές δυσκολίες αναγνωρίζονται επίσημα όταν το παιδί ξεκινά να πηγαίνει σχολείο».

Ποιες είναι οι πρώτες ενδείξεις των μαθησιακών δυσκολιών;

Συνήθως το παιδί παρουσιάζει δυσκολία με την εκμάθηση της Ανάγνωσης και της Γραφής, προσθέτει ή αφαιρεί γράμματα σε λέξεις ή παραλείπει ολόκληρες λέξεις διαβάζει ή γράφει, έχει προβλήματα στο να μάθει να λέει την ώρα, γράφει πολύ αργά και δεν προλαβαίνει ολοκληρώσει τις εργασίες του μαζί με τα άλλα παιδάκια στην τάξη.

Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι το παιδί δεν είναι έξυπνο. Τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες διαθέτουν νοημοσύνη μέσου όρου και πάνω, αλλά απλώς έχουν μια ειδική δυσκολία σε κάποιο νοητικό τομέα.Τα παιδιά που παρουσιάζουν τέτοιες ιδιαιτερότητες απλά βλέπουν, ακούν και αντιλαμβάνονται τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο.

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Να τονίσουμε, πως συναισθηματικές αντιδράσεις των γονιών, όπως ο θυμός, η γελοιοποίηση ή ο χλευασμός του παιδιού, πρέπει να αποφεύγονται. Ο γονιός δεν πρέπει να ξεχνά ότι το παιδί έχει πρόβλημα με τον έλεγχο της συμπεριφοράς του. Αντί να του πει: «Εάν προσπαθούσες περισσότερο, θα τα πήγαινες καλύτερα…» ή «Εάν έδειχνες πιο συχνά την απαραίτητη προσοχή και δεν τεμπέλιαζες, θα είχες καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο», θα ήταν πιο αποτελεσματικό να του πει: «Νομίζω ότι προσπαθείς, πιστεύω όμως ότι το πρόβλημα μπορεί να οφείλεται στο ότι οι τρόποι / τεχνικές που χρησιμοποιείς για να μάθεις δεν είναι οι καλύτερες δυνατές». Τέτοιου είδους σχόλια βοηθούν το παιδί να σκεφτεί, χωρίς να προκαλούν την επιθετικότητά του ή να ενισχύουν την άρνησή του.

«Το διάβασμα για μένα δεν ήταν ποτέ εύκολο»

Ο Νίκος ο οποίος πλέον είναι 28 ετών από τα πρώτα χρόνια του Δημοτικού κατάλαβε, πως κάτι δεν είναι φυσιολογικό στον τρόπο που αντιλαμβανόταν τα πράγματα σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά του σχολείου.

Όπως τόνισε είχε δυσλεξία και μετά από ειδική εξέταση, ο γιατρός του έδωσε βεβαίωση πως πρέπει να εξετάζεται σ’ όλα τα μαθήματα προφορικά και όχι γραπτά.

Αν και μεγάλωσα σε επαρχιακό σχολείο οι συμμαθητές μου δεν με έκαναν να νιώσω ποτέ άσχημα. Βέβαια, όλοι απορούσαν γιατί εγώ εξεταζόμουν προφορικά. Έτσι κι εγώ σ΄ένα διάλειμμα τους εξήγησα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη στιγμή, όλοι με κοιτούσαν με απορία και ενώ περίμενα πως θα με κοροϊδεύουν υπήρχαν και μερικοί που μου είπαν πόσο θα ήθελαν να είναι στη θέση μου

«Βέβαια το διάβασμα για μένα δεν ήταν ποτέ εύκολο. Από μικρή ηλικία, μέχρι και που τελείωσα το σχολείο η μητέρα μου που ήταν εκπαιδευτικός προσπάθησε πολύ. Με διάβαζε πάντα και προσπαθούσε να τα κάνει όλα πιο κατανοητά στο μυαλό μου» πρόσθεσε.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να θυμάστε πως είναι ξεχωριστά

Αυτό που θα πρέπει, όμως, να γνωρίζουμε είναι πως τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι λιγότερο ικανά από τα υπόλοιπα. Αντιθέτως είναι παιδιά τα οποία μπορεί να υστερούν στα μαθήματα αλλά να έχουν δεξιότητες πολλές περισσότερες απ΄όσες πηγαίνουν στο μυαλό σου.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες είναι χαρισματικά παιδιά, με τρομερά ταλέντα, καθώς το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου τους- που είναι υπεύθυνο για την δημιουργικότητα- είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένο.

Δυστυχώς, όμως, συχνά οι γονείς λόγω του άγχους τους να πετύχουν τα παιδιά τους στο σχολείο «θάβουν» τα κρυφά ταλέντα τους, ενώ συχνά ξεχνάνε και να τα επαινέσουν για την προσπάθειά τους.

photo:Understood,wiseGEEK,GreatSchools,mobilehealthconsult.org,MamasHealth.com

The post Μέσα στο μυαλό ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες appeared first on iPop.