Οι πραγματικοί στόχοι των δανειστών και η πιθανή συμφωνία (άρθρο)

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Όλα δείχνουν ότι οι διεργασίες μεταξύ των μεγάλων παικτών για το ελληνικό ζήτημα είναι προχωρημένες και αναζητείται ένα συμβιβασμός που θα διευκολύνει όλες τις πλευρές «να προχωρήσουν παρακάτω».

Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ ζήτησε να γίνουν γνωστές οι «τεχνικές λεπτομέρειες» για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, δίνοντας το στίγμα ότι αυτή τη φορά το Ταμείο δεν πρόκειται να δεχθεί γενικόλογες δεσμεύσεις της Ευρωζώνης.

Η αλήθεια είναι ότι οι πολιτικές δεσμεύσεις της Ευρωζώνης τελικά

μικρή αξία έχουν, αφού ήδη από το Νοέμβριο του 2012 το Eurogroup είχε δεσμευτεί ότι θα προχωρούσε σε ελάφρυνση του χρέους εφόσον ο ελληνικός προϋπολογισμός έφτανε στο σημείο να παρουσιάζει πρωτογενές πλεόνασμα.

Η Ελλάδα πέτυχε το στόχο του πλεονάσματος ήδη από το 2013 αλλά τα μέτρα για το χρέος ακόμη τα συζητάμε κι αυτό δείχνει, αν μη τι άλλο, ότι οι πολιτικές δεσμεύσεις υποχωρούν μπροστά στις εκάστοτε σκοπιμότητες των ισχυρών.

Με τα δεδομένα αυτά, για να «διαβάσει» κάποιος τις εξελίξεις, θα πρέπει να ξεκινήσει από τις πραγματικές σκοπιμότητες των δανειστών, οι οποίοι αναζητούν αυτή την περίοδο ένα συμβιβασμό για το θέμα του χρέους.

Πρώτος και καθοριστικός στόχος των δανειστών είναι να βγάλουν από πάνω τους το ελληνικό χρέος, το οποίο φορτώθηκαν από το 2010 μέχρι το 2012 όταν σταδιακά το αγόρασαν από τους ιδιώτες -κυρίως τράπεζες- μέσα από τα δάνεια που χορήγησαν στην Ελλάδα. Πριν την κρίση η Ελλάδα χρωστούσε κατά 95% σε τράπεζες και άλλους ιδιώτες επενδυτές, ενώ σήμερα χρωστάει κατά 85% στα κράτη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ.

Τώρα οι δανειστές είναι έτοιμοι να κάνουν το αντίστροφο, δηλαδή να ξαναπουλήσουν το ελληνικό χρέος στους ιδιώτες. Αυτό θα γίνει με την επαναφορά της Ελλάδας στις αγορές, που σημαίνει ότι η χώρα μας θα αρχίσει να δανείζεται για να εξοφλεί τους δανειστές, πουλώντας ομόλογα στην αγορά τα οποία θα αγοράζουν οι ιδιώτες.

Ο άλλος στόχος που φαίνεται να προσδιορίζει τις εξελίξεις είναι η πρόθεση του ΔΝΤ να απεμπλακεί σταδιακά από το ελληνικό πρόβλημα, κάτι που φαίνεται να αποτελεί στρατηγική επιδίωξη και των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών.

Προς το παρόν, όμως, φαίνεται ότι η απομάκρυνση του ΔΝΤ δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει, κυρίως για πολιτικές σκοπιμότητες που συνδέονται με τις εκλογές στη Γερμανία και αυτός είναι ο λόγος που όλοι οι Ευρωπαίοι δηλώνουν κατηγορηματικά ότι το Ταμείο θα παραμείνει στο πρόγραμμα.

Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι το ΔΝΤ δεν μπορεί να αποχωρήσει αργότερα.

Εάν συνδυάσουμε τους δύο αυτούς βασικούς στόχους των δανειστών, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι είναι προς το συμφέρον όλων -και επομένως πολύ πιθανή- η επίτευξη ενός συμβιβασμού για το ελληνικό ζήτημα, ο οποίος θα κρατήσει τουλάχιστον προς το παρόν το ΔΝΤ μέσα στο ελληνικό πρόγραμμα και ταυτόχρονα θα δημιουργεί έναν «οδικό χάρτη» για να επανέλθει η Ελλάδα στις αγορές.